برنامه «میدون» یک رقابت تلویزیونی با هدف استعدادیابی در زمینه اقتصاد و کارآفرینی است که به کارگردانی محمدحسین هاشمی گلپایگانی تولید شده و در شبکه سوم سیما بر آنتن می‌رود. در این برنامه کارآفرینان و صاحبان کسب و کار به معرفی ایده و کسب و کارشان می‌پردازند و داوران برنامه که از بزرگان حوزه اقتصادی هستند درباره کسب و کارها نظر داده و آن را تحلیل و بررسی کرده و نقاظ ضعف و قدرت کارشان را بیان می‌کنند. درنهایت از میان کارآفرینان منتخب به طرح و ایده برتر برای رونق و توسعه کسب و کار وامی تخصیص داده می‌شود. اهمیت موضوع این برنامه بهانه‌ای شد که پای صحبت‌های سید محمدحسین هاشمی گلپایگانی، تهیه‌کننده و کارگردان کار برنامه بنشینیم.

محمدحسین هاشمی گلپایگانی، کارگردان و تهیه‌کننده برنامه «میدون»،است و در گفت‌و‌گویی که روزنامه صبا با این هنرمند داشته از علاقه شخصی‌اش به برنامه‌سازی در حوزه اقتصاد صحبت کرده و درباره اهمیت ساخت برنامه‌های تخصصی این چنینی توضیحاتی را ارائه داده است:

آقای هاشمی گلپایگانی! «میدون» برنامه‌ای تخصصی در حوزه اقتصادی و در زمینه توسعه کسب و کارهای نوپا به حساب می‌آید. ایده شکل‌گیری این برنامه با توجه به رزومه شما باید برآمده از علاقه شخصی‌تان به کار برنامه‌سازی با محوریت اقتصادی باشد. کمی درباره چگونگی شکل‌گیری این برنامه توضیح می‌دهید؟

باید بگویم که برنامه میدون از علاقه شخصی خودم به برنامه‌سازی در این حوزه شروع شد. ایده این برنامه حاصل تجربیات چندساله من در برنامه‌هایی چون «پایش» و «حرف حساب» بود. هنگام کار در این برنامه‌ها به این موضوع رسیدم که مردم عادی را هم می‌توان به عنوان کارافرین معرفی کرد. پیشتر، اغلب مردم شخص کارافرین را انسانی بزرگ و دور از دسترس تصور می‌کردند اما سعی ما بر این شد که نشان دهیم هر آدمی در هر نقطه‌ای می‌تواند کارافرینی کند. شبکه سوم سیما هم از این ایده استقبال کرد و درنهایت میدون ساخته شد.

وقتی به فهرست اسامی داوران حاضر در برنامه نیم نگاهی می‌اندازیم، متوجه می‌شویم که تخصص هرکدام از این کارشناسان به حوزه خاصی در امور اقتصادی معطوف شده و در بسیاری از مواقع با تحلیل‌هایی متفاوت از زاویه دیدهای متنوع درباره یک کسب و کار روبه‌رو می‌شویم. انتخاب داروان برنامه به چه شکلی بود و چه شد که به این ترکیب داوری رسیدید؟

برای انتخاب داوران برنامه سعی ما این بود که بزرگ‌ترین و موفق‌ترین افراد در حوزه‌های متنوع اقتصادی به عنوان داور حضور پیدا کنند تا پراکندگی موضوعی در انتقال دانش و تجربه داشته باشیم. در میان داوران برنامه کاراکتر صادرکننده، کاراکتر بازاری و حاکم به مسائل مختلف، کاراکتر توزیع‌کننده و کاراکترهای دانشگاهی و دانش‌بنیان دیده می‌شوند. درواقع می‌خواستیم توسط این چینش متنوع کسب و کارها را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهیم. خیلی وقت‌ها هم دلیل اختلاف‌نظرهای جدی داوران با هم در همین مسئله است که هرکدام موضوع کسب و کار را از زاویه تخصص خود می‌بینند و بررسی می‌کنند.

شاید بتوان برنامه میدون را برنامه‌ای داورمحور دانست که رکن اصلی‌‌اش بر پایه نقطه نظرات داوران می‌چرخد. اما از آن‌جایی که این کارشناسان بزرگان عرصه اقتصاد کشور هستند شاید بتوان گفت که خیلی با حوزه تصویر آشنایی ندارند. این مسئله برای کارگردانی شما چالشی ایجاد نمی‌کرد؟

این مسئله یکی از چالش‌های اصلی ما به حساب می‌آید. به دلیل مضمون برنامه که با محوریت اقتصاد است، داوران برنامه و تمامی کارافرینانی که در استودیو حضور پیدا می‌کنند با حوزه تصویر و برنامه‌سازی آشنا نیستند. این مسئله می‌تواند به هنگام ضبط چالش‌هایی را به همراه داشته باشد، اما باید بگویم که همه کارشناسان برنامه تعامل و همکاری بسیار خوبی با من و همه عوامل دارند. داوران ما افرادی با اعتبار و جایگاه اجتماعی والا هستند و شاید حتی بتوان گفت در صورتی که یکی از آن‌ها تنها برای یک روز کار نکند چرخ اقتصادی کشور دچار بحران شود چون چهارده هزارنفر تنها از قبل کار یک کارآفرین مشغول به کار هستند. اما به طور کلی اجرای برنامه‌های بیگ‌پروداکشن پیچیدگی‌های بسیاری دارد و تنها چالش کار آشنا نبودن داوران و کارآفرینان با حوزه تصویر نیست. حتی این پیچیدگی در برنامه‌ای مثل میدون بیشتر هم می‌شود. به این دلیل که اغلب برنامه‌های بیگ‌پروداکشن سناریوی ثابتی دارند که آن را در هر قسمت تکرار می‌کنند اما در برنامه ما به فراخور هر کسب و کار طراحی صحنه مجزایی صورت می‌گیرد تا هم به لحاظ بصری و در قاب دوربین صحنه‌های زیبایی خلق شود و مخاطب را به سمت خود جلب کند و هم به لحاظ محتوا صحبت‌ها و بحث‌های اقتصادی درستی شکل بگیرد تا بتواند باعث ارتقای سطح علمی و اقتصادی بیننده شود.

برنامه شما پایه‌های مهم علم اقتصاد را در عمل به مخاطب می‌نمایاند . با طرح مسئله چالش‌ها و مشکلات احتمالی را با بیانی جزئی و دقیق به مخاطب انتقال می‌دهد. فکر می‌کنید تولید این گونه برنامه‌ها از چه لحاظ می‌تواند باعث ارتقای سطح دانش اقتصادی مردم باشد؟

به نظر من، برنامه میدون دانشگاهی عملی در حوزه کسب و کار به حساب می‌آید که برترین کارآفرینان اساتید آن هستند و کارشناسی متبحر ضعف‌ها و قدرت‌های ایده‌های متفاوت اقتصادی را بررسی و ارزیابی می‌کند. در واقع دانش، در این برنامه مقوله‌ای است که به صورت عملی و نه در صفحه‌های کاغذ به مخاطب نمایانده و تجربه محور اصلی بحث‌‌ها و گفت‌و‌گوها می‌شود. ضمن این که کارآفرینان بسیاری مخاطب برنامه هستند و از این طریق دانش و مهارت خود را بهبود می‌بخشند. به اعتقاد من میدون برای عوام و مردم نیز انگیزه‌بخشی می‌کند.

جدا از بحث وامی که به کسب و کارهای برتر اختصاص پیدا می‌کند. برنامه میدون به هر کارآفرین تریبونی بیست دقیقه‌ای را ارائه می‌دهد تا به معرفی کار خود در یکی از پرمخاطب‌ترین رسانه‌ها یعنی صدا و سیما بپردازد. قاعدتا این جریان باعث افزایش تقاضای افراد برای حضور در برنامه می‌شود. شما کارآفرینانی که در برنامه حاضر می‌شوند را با چه متر و معیاری برای حضور در برنامه انتخاب می‌کنید؟

 تعداد کارافرینانی که برای حضور و شرکت در برنامه به ما درخواست می‌دهند بسیار زیاد است. سعی گروه ما بر این است که در میان این افراد برترین‌ها را برای حضور در برنامه برگزیند. به همین جهت داوطلبان طی چند جلسه مصاحبه می‌‌شوند و کسب و کارشان از جهات مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا در نهایت کسب و کارهایی که متناسب با معیارهای برنامه هستند انتخاب می‌شوند. باید بگویم که معیارهای مهم برای حضور در این برنامه نکاتی مثل این است که طرح از مرحله ایده عبور کرده و اجرا شده باشد و کسب و کار ضمن داشتن بازار خوب از قابلیت توسعه‌بخشی نیز برخوردار باشد.

یکی از چالش‌هایی که برنامه‌های تلویزیونی با آن مواجه هستند، سخت‌گیری سازمان صدا و سیما در مواجهه با خط قرمزها است. شما با این مسئله تا چه میزان رو به رو هستید و آن را چگونه مدیریت می‌کنید؟

خوشبختانه از آن‌جایی که برنامه میدون هم راستا با سیاست‌های سازمان صدا و سیما گام برمی‌دارد. این سازمان نسبت به برنامه ما ذره‌بین ریزی ندارد و با اغماض از مواردی مثل نام بردن از اسم برند در یک کسب و کار کوچک می‌گذرد. باید بگویم که صداوسیما تریبونی مهم برای کارافرینان به حساب می‌آید که اگر بتوانند به درستی از فرصت حضور در برنامه میدون استفاده کنند، قابلیت پیدا کردن سرمایه‌گذار و سهولت در توسعه کسب و کارشان برایشان با سرعت بیشتری مهیا می‌شود و با افزایش اعتبار، روند رشد و پیشرفتشان سریع‌تر می‌شود.

یکی از سوالاتی که ممکن است در ذهن بیننده‌های برنامه شکل بگیرد. نقش گروه نویسندگی کار در اجرای و معرفی کسب و کارها است. کارآفرینان، کسب و کار خود را با کمک تیم نویسندگی برنامه معرفی می‌کنند؟

در ابتدا تیم نویسندگی برنامه برای اجرا به کارآفرینان کمک می‌کند اما نکاتی که کارآفرینان به هنگام دفاع از ایده و کسب و کارشان مطرح می‌کنند در لحظه گفته شده و نویسنده‌ها در بیان آن نکات دخالتی ندارند.

در برنامه‌هایی که مثل میدون بیگ‌پردواکشن هستند، همواره ممکن است اتفاقات غیرمترقبه‌ای پیش بیاید که برایشان برنامه‌ریزی نشده است و تیم سازنده مجبور به مدیریت بحران شده و درصدد رفع چالش بربیایند. شما در برنامه خود تاکنون با چنین موضوعی روبه‌رو شدید؟

  یکی از روزهای ضبط برنامه یک کسب و کار با ادعای تولید یک کپسول آتش‌نشانی در استودیو حاضر شد و از آن‌جایی که ما برای صحت ادعای هر کسب و کار محصول را امتحان می‌کنیم، آتش کوچکی برافروختیم تا عملکرد کپسول آتش‌نشانی را ارزیابی کنیم اما آن کپسول نتوانست آتش را خاموش کند و بخش بزرگی از استودیوی ما آتش گرفت.

انتهای پیام/