روزنامه صبا – محمدامین همدانی تهیه کننده انیمیشن «پسر دلفینی» معتقد است که تولید انیمیشن برای اکران در داخل ایران هیچ گونه صرفه اقتصادی به همراه ندارد و این آثار با توجه به برخورداری از زبان جهانی و ویژگی بدون مرز بودن می‌توانند در اکران خارجی برای سازندگان سودآوری به همراه داشته باشند. این انیمیشن که برای ایجاد همذات‌پنداری مخاطبان خارجی به چند زبان دوبله شده و از خوانندگان شاخص چند کشور برای بخش موزیک ویدیوی آن استفاده شده است، بعد از اکران و فروش ۲ میلیون دلاری در روسیه، به تازگی روی پرده سینماهای ایران رفته است و خودش را برای اکران در ترکیه و چند کشور دیگر نیز آماده می‌کند.

«پسر دلفینی» چه مدتی در نوبت اکران قرار داشت و این موضوع چه تاثیری به لحاظ سرمایه‌گذاری داشته است؟

اواخر سال ۹۹ ما در شرایط پس تولید قرار داشتیم و اوایل سال ۱۴۰۰ کار به اتمام رسید که اکنون به اکران رسیده و در مجموع حدود یک سال و نیم در اکران تأخیر داشت.  اما علاوه بر تأخیر در اکران، مسائل دیگری هم داشتیم از جمله این که مخاطب اصلی این اثر کودک و نوجوان است که در شرایط پاندمی کرونا از اولین اقشار و گروه‌های سنی بودند که از حضور در مراکز آموزشی و تفریحی مثل مدارس و سینماها منع شدند و همین باعث شد که آسیب بیشتری به سینمای کودک وارد شود. این آسیب از دو جهت وارد شد؛ یکی با حذف مخاطب کودک و نوجوان از سینماها در شرایط کرونا و دیگری بی‌رغبتی سینماداران و تهیه‌کنندگان نسبت به سینمای کودک.

 «پسر دلفینی» اکران خود را با یک نمایش موفق در روسیه شروع کرد. تحلیل شما از این موفقیت چیست؟

انیمیشن به طور ذاتی بدون مرز است. وقتی تولید می‌شود، معلوم نیست در کجای دنیا تولید شده است اما برای این که با استقبال خوبی مواجه شود، باید قرابت‌های فرهنگی با کشور مقصد را داشته باشد و این همان بومی‌سازی است که هر انیمیشن باید از آن برخوردار باشد. باید تبلیغات بومی و همچنین بومی‌سازی در تصویر و صوت داشته باشد تا به موفقیت بیشتر آن کمک کند. به نظر من انیمیشن ایران رشد خوبی داشته است و اگر توزیع و اکران خوب را هم به آن ضمیمه کنیم، می‌تواند قابلیت این را داشته باشد که در سطح جهانی عرضه شود.

آیا تولید انیمیشن در ایران با تکیه بر فروش داخلی آن توجیه اقتصادی دارد؟

خیر. اگر انیمیشن به صورت سینمایی برای بازار داخل تولید شود، هیچ صرفه اقتصادی ندارد اما چون انیمیشن یک هنر بدون مرز است وقتی تولید می‌شود می‌تواند در اختیار همه دنیا قرار بگیرد و در نتیجه سودآوری داشته باشد.

 یکی از بخش‌های مهم سینما، فیلمنامه است که در یک اثر انیمیشن علاوه بر مخاطب کودک و نوجوان باید بتواند مخاطب بزرگسال را هم راضی نگه دارد. یکی از نقاط قوت «پسر دلفینی» فیلمنامه است. چقدر در زمینه قوی بودن این بخش دغدغه داشتید؟

یکی از دلایلی که کار ما طول کشید این بود که در بخش سناریونویسی بیش از دو سال فقط روی داستان کار کردیم، برای آن که یک داستان چندلایه باشد تا هم بتواند مخاطب بزرگسال را جذب کند و هم کودکان از تماشای آن لذت ببرند. نقطه قوت این انیمیشن روایت داستان منسجم و چند لایه آن است.

شما به انیمیشن به عنوان یک هنر بدون مرز اشاره کردید و در «پسر دلفینی» اشاراتی جذاب به هویت ایرانی کاراکترها شده است. تا چه حد در این زمینه دغدغه داشتید؟

ما مستقیما به اسم خلیج فارس اشاره نکردیم، اما مشخص است که با توجه به آداب و رسوم، پوشش و ظاهر شخصیت‌ها متعلق به خلیج‌فارس است و از موسیقی‌ها، سمبل‌ها، فرهنگ و پوشش مردم تا نژاد شخصیت‌ها، نژاد ماهی‌های خلیج فارس با تحقیقات مفصل انجام شده که بیننده کاری را ببیند که هم به لحاظ کیفیت در جهان قابل عرضه باشد هم به لحاظ فرهنگ و آداب رسوم منطبق با محل زندگی خودش باشد و همذات‌پنداری کند.

فکر می‌کنید این انیمیشن در ادامه اکران، تا چه حد برای بچه‌ها در ایران و سایر کشورها جذاب باشد؟

در طراحی و ساخت این اثر دقت لازم را داشته‌ایم و بازخوردها نشان می‌دهد که برای بچه‌ها نیز جذاب است. جایزه بزرگی به اسم آرتک هست که داورانش ۳۵۰۰ نفر از کودکان آسیای میانه و روسیه هستند. از بین آثاری که در روسیه اکران شد، پسر دلفینی با رأی بچه‌ها به عنوان بهترین کار امسال روسیه انتخاب شد.

انیمیشن ایران در مقایسه با انیمیشن‌های روز دنیا در کجا ایستاده است و آیا با توان فعلی، از پتانسیل رقابت با آنها برخورداریم؟

ما ممکن است از لحاظ حجم کار و زیرساخت‌های عجیب و غریبی که در انیمیشن‌های بزرگ و مطرح دنیا استفاده می‌شود، قابل مقایسه نباشیم. مبالغی که آنها هزینه می‌کنند حدود هزار برابر بودجه‌های مرسوم تولید انیمیشن درکشور ماست. اما با این وجود ما کیفیت قابل قبولی در تصویر داریم و مزیت ما این است که اگر به داشته‌های فرهنگی خودمان بپردازیم، می‌توانیم مخاطبان منطقه خاورمیانه را جذب کنیم چون این آثار می‌توانند به لحاظ فرهنگی، احساس نزدیکی بیشتری با مخاطبان ایجاد کند.

در دوبله آثار انیمیشن شرایط چگونه است؟ در انیمیشن‌های دیگر کشورها معمولا برای فروش بیشتر از صداپیشگانی استفاده می‌شود که بازیگران سرشناس هالیوودی هستند. در ایران آیا استفاده از بازیگران شناخته شده و سلبریتی‌ها در دوبله انیمیشن به لحاظ فروش بیشتر اثرگذار است؟

دوبله انیمیشن «پسر دلفینی» با فرهنگ منطقه‌ای که در آن اکران می‌شود، متناسب شده است. به عنوان مثال در این انیمیشن، دو موزیک ویدیو استفاده شده است که به زبان فارسی است اما در اکران این فیلم در روسیه، پخش کننده، خواننده بسیار مطرح روسی را دعوت کرد که موزیک ویدیوهای این انیمیشن را برای مخاطب روسی بخواند که این کار بسیار به برندینگ و جذب مخاطبان روسی کمک کرد. در این کشور پیشنهاد شد که برای دوبله لزوما به سراغ بازیگران نرویم بلکه بهتر است صداپیشه خوب انتخاب کنیم که شاید مردم او را نشناسند اما صدایش تأثیرگذار باشد. در ایران هم تجربه نشان داده است که انتخاب صداپیشه خوب موثرتر است چون مخاطب آثار انیمیشن برای دیدن سلبریتی و یا شنیدن صدای او به سینما نیامده است. ما هم بر اساس همین تجربه به این نتیجه رسیدیم که از صداپیشه خوب استفاده کنیم.

علیرضا طلیسچی برای دو موزیک ویدیوی فارسی این اثر چطور انتخاب شد و چه ویژگی خاصی در صدای او بود؟

یکی از پارامترهای مهم در این موزیک ویدیو که درباره مادر است، انتقال احساس به مخاطب است و نیاز بود خواننده‌ای حرفه‌ای داشته باشیم که بتواند موسیقی توأم با احساس را به مخاطب منتقل کند. در مذاکرات متعددی که انجام شد، به این نتیجه رسیدیم که علیرضا طلیسچی با توجه به  صدای سرشار از احساسش و همچنین طرفداران نوجوان بسیار زیادی که دارد، گزینه خوبی است.

بعد از روسیه این انیمیشن در چه کشوری اکران خواهد داشت؟

در اکران روسیه و در  ۲۷۰۰ سالن سینما نزدیک به ۲ میلیون دلار از گیشه فروش داشتیم و اکنون در حال آماده‌سازی یک دوبله و موسیقی خوب ترکی از سوی شرکت پخش ترکیه‌ای هستیم و قرار است که نزدیک سال جدید میلادی این انیمیشن اکران گسترده‌ای در ترکیه داشته باشد.

در ادامه توزیع و اکران این انیمیشن‌ در دیگر کشورها، از ترجمه و زیرنویس استفاده می‌کنید یا مثل اکران روسیه و ترکیه دوبله می‌شود؟

در اکران خارجی این انیمیشن، علاوه بر استفاده از موسیقی و آواز خاص هر کشور، برای مخاطبان خارجی این انیمیشن دوبله هم شده است. در روسیه دوبله این اثر آنقدر خوب است که مخاطبان روس وقتی فیلم را می‌بینند، تصور می‌کنند که زبان اصلی فیلم روسی است. این بومی‌سازی در هر زبانی باید به طور جدی اتفاق بیفتد و اگر چه هزینه بالایی دارد اما می‌تواند کمک کند که مخاطب احساس نزدیک‌تری نسبت به آن داشته باشند.

سخن آخر؟

اگر بخواهم به دشواری‌ها در تولید اشاره کنم، یک سری موانع زیرساختی است و زیرساخت‌های ما قابل مقایسه با دنیا نیست. برخی هم موانع سرمایه‌ای و مجوزی است از جمله بحث بیمه، مالیات، شهرداری، عوارض و … که این مسائل برای تولید فرهنگی خیلی کمرشکن و سنگین است. خیلی وقت‌ها به سختی می‌توان به مزایایی که تعریف شده است، رسید و از همه این‌ها گذشته، مهمترین مسئله کمبود اخلاق حرفه‌ای تولید و نیروی کار است. استعدادهای زیادی داریم اما هر کدام وقتی به نقطه‌ای می‌رسند به خاطر شرایط مختلف اجتماعی یا اقتصادی تصمیم به مهاجرت می‌گیرند و این کار را برای ما بیش از پیش سخت می‌کند. ساخت یک اثر انیمیشن  یک کار تیمی است و حدود ۱۵۰ نفر همکاری دارند و وقتی می‌خواهید شخصی جدید را جایگزین کنید باید به او هم کار تخصصی و هم اخلاق حرفه‌ای را آموزش دهید. چرا که ساخت انیمیشن چند سال طول می‌کشد تا به نتیجه برسد و باید برای آنها کار تیمی را نهادینه کرد. در نهایت امیدوارم مخاطبان ایرانی که فیلم انیمیشن «پسر دلفینی» را می‌بینند، هم از دیدن آن لذت ببرند و هم به ایرانی بودن آن افتخار کنند.

فاطمه حمیره

انتهای پیام/