مجموعه تلویزیونی «راز ناتمام» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی امین امانی و نویسندگی مشترک امین امانی، هدایت کریم‌زاده و سمانه میرعابدینی است که با مضمونی تاریخی‌سیاسی در ۲۵ قسمت از شبکه یک سیما پخش شد و بازپخش خلاصه آن روی آنتن است. در این مجموعه تلویزیونی بازیگرانی همچون فرهاد جم، سیدجواد هاشمی، مسعود رحیم‌پور، علیرضا مهران، بهرام ابراهیمی، شهرام عبدلی، نگین معتضدی، مریم کاویانی، مریم خدارحمی، مهدی امینی‌خواه، مهدی کوشکی، محمدرضا علیرضایی، ابوالفضل همراه، لیلا بوشهری، مرتضی کاظمی، مجید شهریاری، فرهاد طوفان، هدایت‌الله سجادی، کیاوش زارع‌طلب و بهنام شعبانی به ایفای نقش پرداختند. «راز ناتمام» روایت متفاوتی از زندگی شهید محمدجواد باهنر است و به اتفاقات سال‌های پس از جنگ و نفوذ دشمن در ارکان دولت در زمان حال می‌پردازد. این مجموعه تلویزیونی با شبیه‌سازی بازیگران به شخصیت‌های انقلابی به وسیله چهره‌پردازی و طراحی صحنه و لباس، مورد توجه قرار گرفت و مخاطبان بسیاری را جذب کرد.

امین امانی کارگردان، تهیه‌کننده و یکی از نویسندگان «راز ناتمام» است که در کارنامه تلویزیونی خود کارهایی چون «پنج دری»، «خانه مادری» و «بی بی گندم» را به ثبت رسانده و به عنوان طراح صحنه و لباس نیز در سینما و تلویزیون فعالیت داشته است. روزنامه صبا با او درباره انگیزه‌ها و تجربه‌هایش در «راز ناتمام» صحبت کرده است.

ساختن مجموعه تلویزیونی درباره تاریخ معاصر دشواری‌های خاص خودش را دارد. فرآیند تولید «راز ناتمام» برای شما چگونه بود؟

از همان ابتدا که «راز ناتمام» به من پیشنهاد شد، می‌دانستم که با قبول کردنش باید پوتین‌هایم را بپوشم! از پژوهش و نوشتن متن که گذر کنیم، برای من موضوع واقعی بودن کاراکترها چه از لحاظ ظاهری و چه باطنی مبحث بسیار مهمی بود. از همان ابتدا هم گفته بودم که اگر چهره‌پردازی‌ها و شخصیت‌سازی‌ها درست درنیایند، من این سریال را نمی‌سازم و خوشبختانه از این مرحله انتخاب بازیگران سربلند بیرون آمدیم و به سراغ مراحل تولید رفتیم. ساخت این سریال صرفا آنتن پر کردن نبود بلکه وظیفه‌ای بر دوشم احساس می‌کردم و تمام تلاشم را کردم تا اثری در خور شأن بسازم.

چالش‌های اصلی پیش روی ساخت «راز ناتمام» چه بودند؟

این اولین باری بود که در تلویزیون، باید چند شخصیت بزرگ انقلابی را در کنار هم به تصویر می‌کشیدیم و حضور شخصیت مقام معظم رهبری در قالب نمایشی سریال کاری سخت بود. همچنین ما چندین سال در سریال‌ها این خوراک را به مخاطب داده بودیم که پلیس قوی است، اما واقعیت آن است که در مقاطع به تصویر درآمده در سریال پلیس در خیلی از عملیات‌ها فریب خورده و اگر چنین نبود، چرا این همه ترور انجام شد؟ چه در دوران انقلاب، چه درباره دانشمندان هسته‌ای و …. دشمن ما ضعیف نیست، قوی است اما دشمن دشمن ما قوی‌تر است و این موضوع را به تصویر کشیدن و مجاب کردن مخاطب به حوصله کردن برای دیدن نتیجه، کمی سخت بود.

برای شناخت کافی از شخصیت‌های انقلابی ترسیم شده در این مجموعه، پژوهش را چگونه انجام دادید؟

داستان این مجموعه در سه دوره حال ایران، حال در ترکیه و دوران انقلاب اتفاق می‌افتد که فقط بخشی از اطلاعات آن‌ها در اینترنت و آرشیوها موجود است و بخش عمده‌ای از آن در دسترس نیست و نیازمند جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل فراوان متناسب با فضای اجتماع و جامعه امروز است. به همین دلیل خیلی از دیالوگ‌ها را تغییر دادیم تا شبهه‌ای در تاریخ ایجاد نشود و برای جمع‌آوری اطلاعات درست، دست به پژوهش میدانی زدیم. حتی با خانواده شهید باهنر مکاتبه داشتیم تا به واقعی‌تر بودن شهید باهنر در این مجموعه کمک کند.

یکی از انتقاداتی که از سوی گروهی از مخاطبان بر کار شما وارد شد، این بود که سریال گنگ و نامفهوم ساخته شده است، آیا توضیحی برای آن دارید؟

 این روزها مخاطب حوصله و وقت کافی برای دیدن سریال ندارد، شما خیلی از سریال‌های خارجی را که ببینید تا چند قسمت اول متوجه نمی‌شوید دقیقا چه اتفاقی در حال رخ دادن است و فقط متوجه می‌شوید فردی در حال فاش کردن پرونده‌ای است. البته شاید این پیچیدگی که برای مخاطبان «راز ناتمام» ایجاد شده چند دلیل داشته باشد، یکی آن که باید سه زمان را نشان می‌دادم و گویی سه سریال را در یک سریال ساختم. دوم آن که ما باید مانند زنجیره این زمان‌ها را به هم وصل می‌کردیم تا بی‌جهت از جایی به جای دیگر نپریم و برای رفع این معضل، قصه‌ها را زیادتر کردیم. دلیل سوم هم این است که با اضافه کردن داستان، شخصیت‌ها هم بیشتر شدند و این دلایل دست به دست هم داده‌اند تا تماشاگر گیج شود. به هر حال باید قصه‌ای درست طراحی می‌کردیم. در غیر این صورت از من می‌پرسیدید چرا دوران انقلاب در این کار، وصله‌ای ناچسبیده به زمان حال است…

در نهایت ارزیابی شما از بازخورد این کار نزد مخاطبان چیست؟

خیلی خوشحال هستم که مردم با «راز ناتمام» همراه شدند و آن را دیدند. این اثر بیننده خودش را دارد. چه آنهایی که انقلابی هستند، چه افرادی که مخاطب تلویزیون هستند و چه افرادی که طرفدار تلویزیون نیستند و قبل از این سریال تلویزیون را نگاه نمی‌کردند. کاراکترها و شخصیت‌هایی را به تصویر کشیدم که بعید می‌دانم طی این ۴۰ سال، کسی آنها را دور هم جمع کرده باشد و همین، شوک و هیجانی بود که مخاطب را به پای دیدن این سریال نشاند.

پگاه زارعی

انتهای پیام/