روزنامه صبا – وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ مَرْیَمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَکَانًا شَرْقِیًّا (و یاد کن در کتاب خود احوال مریم را آن گاه که از اهل خانه خویش کنار گرفته به مکانی به مشرق «بیت المقدس برای عبادت» روی آورد.) آیه ۱۶ سوره مبارکه حضرت مریم (س)

متولد نوزدهم آبان است. روزی مصادف با دهم نوامبر… روزیکه به سال ۱۹۱۹ مصادف است با زادروز میخائیل کلاشنیکف، مخترع نابغه مسلسل آ-کا-۴۷ اسلحه‌ای که از ۱۹۴۹ (پنج سال پس از پایان جنگ جهانی دوم) تا امروز سلاح اصلی جنگ‌های بزرگ، شهری و غیرشهری محسوب می‌شود. روزی که چندین قرن پیش با زادروز مارتین لوتر، کشیش برجسته و نام‌دار آلمانی و از پیشوایان نهضت اصلاحات پروتستانی نیز مصادف است.

تاریخی که در هزاره سوم و به سال ۲۰۰۹ زمان درگذشت تلخ رابرت انکه، سنگربان فقید تیم فوتبال هانوفر آلمان که پس از درگذشت دختر دو ساله‌اش، حریف افسردگی نشد و در غروب پریده رنگ دهم نوامبر ۲۰۰۹ خود را زیر قطار انداخت! اگر نخواهیم راه دور برویم، ۱۹ آبان ۱۳۵۰ زادروز نیکی کریمی، بازیگر بزرگ و سوپراستار دهه ۱۳۷۰ سینمای ایران نیز به شمار می‌آید. شبنم قلی‌خانی اما دختر نوزدهمین روز آبان ۱۳۵۶ خورشیدی است. کودکی، نوجوانی و جوانی قلی خانی در پایتخت سپری شد و زمانی که ۲۰ ساله بود، زندگی حرفه‌ای و فعالیت هنری خود را با بازی در نمایش «آنتیگونه»، شاهکار بی‌بدیل «سوفوکل» تراژدی‌نویس شهیر یونانی، که ۴۴۲ سال پیش از میلاد مسیح نوشته شد آغاز کرد.

شبنم قلی‌خانی، متولد ۱۹ آبان ۱۳۵۶ در یکی از محله‌های پایتخت به دنیا آمد و به عنوان بازیگر تلویزیون و سینما، با مجموعه تلویزیونی مریم مقدس به شهرت رسید.او با این که در رشته ریاضی تحصیل کرده بود بر اساس حس درونی‌ و علاقه‌مندی که به فعالیت هنری داشت در دانشگاه، رشته تئاتررا برگزیدودر گرایش طراحی صحنه مشغول به تحصیل شد. اما به همین بسنده نکرد وکارشناسی ارشدکارگردانی تئاتر را برای ادامه راه انتخاب کرد.

قلی‌خانی بعدها  عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شد و به آموزش بازیگری و تئاتر ‌پرداخت. بازیگری به کودکان را برای چندین سال در یک مؤسسه فرهنگی تدریس‌کرد. و با سمت استادی،مشغول به تدریس کارگردانی تئاتر دردانشگاه آزادشد. ازدواج او را به علت کار شخصی همسرش از محیط کار دورش کردو  از ابتدای سال ۱۳۹۲ به استرالیا نقل مکان کرد و پس از بازگشت به ایران دوباره فعالیت خود را آغاز کرد.

شبنم قلی‌خانی بیست ساله بود که در نمایش آنیگونه، درخشید. چهره خاص و معصومیت آشکاری که در سیمای قلی‌خانی موج می‌زد به خوبی حق مطلب را درباره نقش آنتیگونه، خواهر «بولونیکس» ادا می‌کرد. فعل و انفعالات اجتماعی – سیاسی آن روزهای ایران و روی کار آمدن دولت اصلاحات که تاکید زیادی هم روی فرهنگ و هنر داشت، مجال گسترده‌ای در اختیار نویسندگان، مترجمان، روزنامه‌نگاران و به عبارت بهتر جامعه هنری ایران قرار داده بود. پس از درخشش قلی‌خانی در «آنتیگونه» او مورد توجه شهریار بحرانی، کارگردان فیلم «مریم مقدس» نیز قرار گرفت. بحرانی نیز همان معصومیت خاص را در سیمای قلی‌خانی یافته بود تا نقش اصلی فیلمش را به این بازیگر جوان بسپارد. این اتفاق فرصتی بزرگ برای او بود تا بازی کنار هنرمندانی مطرح مانند زنده‌نام پرویز پورحسینی، فخرالدین صدیق شریف، رویا تیموریان، محمد کاسبی، حسین یاری، جعفر دهقان، مرجان شیرمحمدی، کورش تهامی و زنده نام محمد پورستار را تجربه کند. اگر چه نخستین کار سینمایی قلی‌خانی، پروژه‌ای عظیم با حضور بیش از ۹۰ بازیگر بود؛ اما ریسک بحرانی جواب داد و بازیگر نقش اول او به خوبی از پس کار برآمد. پس از آن نسخه تلویزیونی «مریم مقدس» در قالب مینی‌سریال از شبکه مختلف سیمای ایران روی آنتن رفت تا شبنم قلی‌خانی در اوان جوانی خیلی زود شهرت را لمس کند. او در سال‌های ۸۱ و ۸۲ خورشیدی به ترتیب در دو مجموعه تلویزیونی دیگر با نام‌های «گل مرداب» به کارگردانی پرویز امیرافشاری و «پرده عشق» کاری از جمال شورجه مقابل دوربین قرار گرفت. همین‌طور پس از بازی در فیلم سینمای «یک الف ناقابل» به سال ۱۳۸۰، یک سال بعد در سه فیلم دیگر با عناوین «جوجه اردک من» اثر امیر فیضی، «عطش» به کارگردانی محمدحسین فرح‌بخش و «سفرنامه خواب» کاری از روح‌الله حجازی به نقش‌آفرینی پرداخت.

جان دادن به نقش «آذر فرجاد» در مجموعه تلویزیونی «اولین شب آرامش» باعث شد علاوه بر شهرت، عنصر محبوبیت را هم به روند حضور خود در سینما و تلویزیون ایران اضافه کند. چه قلی‌خانی در این سریال با تم «مثلث عاشقانه» که از موضوعات موردپسند مخاطبان سیما و سینمای ایران در اواسط دهه ۸۰ محسوب می‌شد به خوبی ایفای نقش کرد. کنار این فعالیت‌ها، او نخستین فیلم خود را هم سال ۱۳۸۴ در قالب مستند و با نام «حقیقت یک دست‌فروش» کارگردانی کرد. یک سال بعد او در مجموعه تلویزیونی «سال‌های برف و بنفشه» حاضر شد و این مجموعه موفق را هم به کارنامه پربار خود اضافه کرد. یکی از ویژگی‌های بارز بازیگران برجسته دهه‌های ۷۰ و ۸۰ حضور در سریال‌های مناسبتی بود و قلی‌خانی نیز پس از آشنایی با علیرضا افخمی، سال ۱۳۸۸ در مجموعه «پنجمین خورشید» حضور یافت.

افخمی که با تولید سریال «او یک فرشته بود» در ژانر ماورایی به موفقیت شایان توجهی دست یافته بود، سال ۱۳۹۰ دومین مجموعه ماورایی خود را با عنوان «پنج کیلومتر تا بهشت» و با حضور درخشان قلی‌خانی تهیه کرد. هرچند قلی‌خانی در فیلم‌ها و سریال‌های متعدد به عنوان بازیگری توانمند و موفق ظاهر شده اما به یقین نقش‌آفرینی‌اش در مجموعه «هشت و نیم دقیقه» به کارگردانی شهرام شاه‌حسینی، نقطه عطفی در کارنامه حرفه‌ای این بازیگر برجسته پرده نقره‌ای و جعبه جادویی ایران محسوب می‌شود. بازی بی‌بدیل او در نقش «یکتا»، زنی در کوران مشکلات یک خانواده که پس از درگذشت همسر و پدر همسرش، نه تنها به جنگ مشکلات خود و فرزندش می‌رود که برای خواهر و حتی برادرش هم نقطه اتکایی قابل توجه محسوب می‌شود. یکتایی که قلی‌خانی مقابل دیدگان تماشاگران این مجموعه به تصویر می‌کشد، نمادی از زن معاصر ایرانی در نبرد با انبوه مشکلات زندگی است.

شبنم قلی‌خانی، حالا پس از ۲۵ سال حضور مداوم در تئاتر، سینما و تلویزیون ایران، مدیریت آموزشگاه بازیگری آبان، را هم برعهده دارد و در سال‌های اخیر جوانان مستعدی را به جامعه بازیگری ایران معرفی کرده‌است. او هم‌چنان با چهره‌ای که مختصاتش همان معصومیت روزگار جوانی است، ظرفیت نقش آفرینی در تولیدات متنوع سیما، سینما و تئاتر ایران را دارد.

یاسر سماوات

انتهای پیام/