با شیوع کرونا در دنیا، سبک زندگی نیز شامل تغییرات بسیاری شد. یکی از مسائل مهمی که در این دوره دستخوش تغییر جدی شد، شیوه آموزش به دانش‌آموزان بود. از اوایل اسفندماه سال ۱۳۹۸ که مدارس تعطیل شدند، «مدرسه تلویزیونی ایران» افتتاح شد تا هیچ محصلی در سراسر کشور از چرخه تحصیل بازنماند.حالا حدود چندین سال است که مدرسه تلویزیونی ایران جای خود را در بین خانواده‌هایی که دانش‌آموز محصل دارند، باز کرده است.طوری که با اتمام دوران شیوع کرونا، و باز شدن مجدد مدارس نیاز به این برنامه استراتژیک در شبکه آموزش بسیار احساس می‌شد، به همین منظور مدیران این شبکه، با توجه به شرایط جدید، رویکرد تازه‌ای را برای ادامه این برنامه اتخاذ کردند و با طرح تحولی مدرسه تلویزیونی ایران رویکرد و اهداف بلند مدتی را در برنامه سازی خود لحاظ کردند؛ روزنامه صبا درباره جزئیات تغییر یافته این برنامه با احسان سهرابی  مدیر گروه‌های‌آموزشی‌رسمی این برنامه گفت‌و‌گو کرده ‌است که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید؛

درباره ساختار برنامه مدرسه تلویزیونی ایران توضیح دهید

ما هر روز از ساعت ۱۴ الی ۱۹ بعد‌از‌ظهر از شبکه اموزش پخش داریم. ساختار برنامه به دو بخش تقسیم می شود، این برنامه با دو کارگردان مشترک تهیه و تولید می شود. بخش اول استودیویی است که معلمان در آن تدریس می‌کنند، در استودیو با دسته‌بندی مقاطع‌تحصیلی محتوای آموزشی با ترکیبی از بازی و نمایش  توسط معلم اداره می‌شود بخش دیگر هم قسمت آیتم‌ها است که بسیار متنوع است این آیتم‌ها مرتبط با همان مبحث آموزشی پخش می‌شود.که معمولا هم با جنبه شادی بخشی به بچه‌ها همراه است.

ایده این برنامه چگونه شکل گرفت؟ و چگونه مسیر خود را ادامه داد؟

 ایده مدرسه تلویزیونی ایران با شیوع ویروس کرونا وتعطیلی مدارس با توجه به اهداف شبکه آموزش شکل گرفت، از همان زمانی که دانش‌آموزان امکان حضور در کلاس را نداشتند واز نعمت تدریس در این مدت محروم شده بودند، این برنامه یکی از اتفاقات خوب در رسانه بود. برنامه مدرسه تلویزیونی از برنامه‌هایی بود که طبق آن تلویزیون و خصوصا شبکه آموزش به وظیفه و رسالت اصلی خود جامه عمل پوشانید. و باز‌خورد خوبی را از مردم دریافت کرد. این برنامه با استفاده از بهترین معلمان در تدریس دروس،ابتدایی تا دبیرستان، در آن بازه زمانی توانست، بخش زیادی از این محرومیت مدرسه نرفتن را جبران کند. سال جاری که خوشبختانه دیگر بحث کرونا را نداشتیم مقارن شد با دوره جدید مدیریت شبکه آموزش، با حضور دکتر عبدالعالی در سمت مدیر شبکه آموزش که تمهیدات جدیدی برای ادامه این برنامه با توجه به شرایط فعلی اندیشیده و به اجرا در آمد. دکتر عبدالعالی چهره نام آشنا و شناخته‌شده در تعلیم و تعلم کشور هستند، که به سبک و شیوه‌های نوین آموزشی امروزی،کاملا واقف هستند. ایشان تجربه گسترده‌ای در زمینه آموزش و تحصیل در دانشگاههای معتبرکشور همچون دانشگاه علم و صنعت دارند. و نکته بسیار پر‌اهمیت برای مدیدیت جدید ، آموزش دروس به سبک نوین با بهترین متدهای زود بازده بود، به همین منظور ایده آموزش همراه با بازی از مهم‌ترین راهکارهای اتخاذی پیشبردی، برنامه مدرسه تلویزیونی ایران بود، یعنی آموزشی شیرین جذاب و دوست‌داشتنی برای بچه‌ها. نکته دوم این بود که دیگر کرونا نبود و بچه ها به مدرسه می‌رفتند، و ما قصد نداشتیم در این شرایط هم‌سو با کلاس‌های درسی مدارس موازی کاری کنیم، از این رو؛ ما درس‌های تحصیلی دانش‌آموزان را با فضای دیگری آمیخته و ماحصل آن یک تدریس ترکیبی و تکمیلی بود که در حال حاضر از شبکه آموزش پخش می‌شود. شعار ما در این برنامه این است که، یادگیری خوشمزه است، بنابراین هر وقت معلمان ما به استودیو می‌آمدند، با مجموعه‌ای از پکیج های نمایشی و بازی‌های مرتبط با دروس کار خود را شروع می‌کردند، و دیگر تدریس با شیوه سنتی رایج را نداشتیم. و تقریبا به جایی رسیدیم که می توانیم بگوییم یک برنامه‌کودک تحصیلی تولید کرده‌ایم، که موضوع آن درس دانش‌آموزان در مدرسه است. تمامی تغییرات ما در رویکرد جدید برنامه مدرسه تلویزیونی ایران بر همین محور بود. از دیگر رویکردهای مهم در طرح تحولی مدرسه تلویزیونی ایران ایجاد کارگروه آموزش‌های رسمی به صورت هدفمند بود که علاوه بر موضوعات آموزشی ، بخش فرهنگی و پرورشی را هم به این برنامه اضافه کرد، و آموزش‌هایی نوین خود را در زیر متن مباحث درسی با تنوع اقوام فرهنگی مختلف کشور نشان داد، و بخش‌های‌‌نمایشی را با پوشش‌‌محلی و توجه به آداب‌و‌آئین فرهنگ‌های متنوع ایران اجرا کردند. در مجموع در رویکرد جدید این برنامه دیگر پلاتوها شبیه‌ساز یک کلاس درس نیستند و مفهوم مدرسه وارد تلویزیون شده است.

مدرسه تلویزیونی ایران چه مقاطع تحصیلی را پوشش می‌دهد؟

مقاطع اول تا ششم که شامل دو دوره دبستان می شود و همچنین دوره متوسطه یک که هفتم تا نهم را شامل می شود. دروس مهمی مانند ریاضی، فارسی، علوم و قرآن را آموزش می‌دهیم، با این تغییر که دیگر درس قرآن را مقطعی نکردیم و به صورت کلی وعمومی روایت‌ها و قصص‌قرآنی برمبنای زندگی پیامبران‌الهی، توسط آقای محدث با رویکرد قصه‌گویی بیان می‌شوند.

آیا در مکانات فنی برنامه هم تغییراتی داشته‌اید؟

بله نکته بسیار مهم برای ما از همان ابتدای کار، کیفیت تصویری این برنامه بود، ما در یک استودیوی حرفه‌ای و با تجهیزات مدرن این برنامه را تولید می‌کنیم، برای ما جلوه بصری و زیبا شناسی و موضوع استفاده از رنگ که قوی‌ترین ارتباط را با مخاطبین، با توجه به رده سنی آنها می‌گرفت مهم بود. طراحی صحنه‌ها ، رنگ‌بندی‌ها و ساختار آیتم‌های میان‌برنامه همه و همه متناسب با نیازهای دانش آموزن طراحی شدند. مثلا یکی از آیتم‌های ما در فضای کاملا کروماکی ضبط می‌شود، که به معلم‌ها امکان خلاقیت بیشتری را می‌دهد و برای بچه‌ها بسیار جذاب است. استودیوی دیگر ما استودیوی‌ سوژه متحرک هست که صرفا جنبه‌تصویری دارد، که در آن دو دست وارد قاب می شوند و با کاردستی و جلوه های بصری موضوع درسی را پیش می‌برد. بخش مهم دیگری از آیتم‌ها، اجرای خود دکتر عبدالعالی مدیر شبکه است. که با رویکردی مدرن مباحثی را آموزش می‌دهند.

بازی‌هایی که برای آموزش استفاده می‌کنید از چه شاخه‌هایی هستند؟

بازی‌های نمایشی و بازی‌های درسی، بطور مثال بازی با کارت‌های کلمات برای درس ادبیات فارسی، یا مثلا اشیا خاصی که در خانه در دسترس همه بچه‌ها هست، و پتانسیل این را دارند که مفهومی را با بازی‌سازی نمادین در ذهن دانش‌آموزان جانمایی کنند، که در اوقات‌فراغت در خانه دانش آموزان می‌توانند این بازی‌ها را با سایر افراد خانه انجام دهند.

 یکی از معضلات خانواده‌ها  در برنامه مدرسه تلویزیونی ایران، دسترسی به زمان دقیق، مقطع تحصیلی فرزندشان بود، که دنبال‌کردن آن را سخت می‌کرد آیا در طرح جدید برنامه برای این معضل هم راهکاری اندیشیده‌اید؟

بله در سال گذشته این برنامه با توجه به رسالتی که در دستورکار خود داشت حجم سنگینی از محتوا را باید انتقال می‌داد، که گاهی زمان بندی‌ها با شتاب بیشتری باید برنامه‌ریزی می‌شد، علاوه بر آن زنده بودن آن هم مزید بر علت می‌شد، در حال حاضر برنامه مدسه تلویزیونی ایران  به‌صورت تولیدی برای پخش آماده می‌شود، که همین امکان یک برنامه‌ریزی خوش ساخت‌تر و دقیق‌تر را برای همکاران ما فراهم آورده است. و برنامه‌ریزی آن کاملا از روند ثابتی برخوردار است که تغییر هم نمی‌کند.

زمان‌بندی شما برای پایه های‌تحصیلی به چه شکل است؟

بسته به پایه‌تحصیلی ، پایه‌های پائین‌تر زمان کمتر و در پایه‌های بالاتر که دروس سخت‌تر و مهم‌تر می‌شوند، زمان بیشتری را اختصاص داده‌ایم. و این اتفاق با توجه به شناختی که ازبچه‌ها داشتیم به کار گرفته شد. به این شکل که مثلا می‌دانستیم که در هر پایه‌تحصیلی با توجه به رده‌سنی، بچه‌ها تا چه اندازه می‌توانند تمرکز لازم را برای دنبال کردن محتوا داشته باشند. و زمان‌بندی با توجه به همین مورد لحاظ شد، در پایه های‌پائین‌تر استفاده از بازی‌های نمایشی و جذاب در حین آموزش به مراتب بیشتر بود.

از مشورت کارشناسان آموزش نیز در تولید این بهره‌مند شدید ؟

مشورت‌های دکتر‌عبدالعالی که مبتنی بر سالها تحقیق و پژوهش ایشان در امر آموزش نوین به دانش آموزان بود برای ما بسیار کارگشا بود، که تنوعی از راهکار‌های مختلف و نوین را به تیم تولیدی این برنامه ارائه دادند، که طعم دروس‌تحصیلی را برای دانش‌آموزان پر از طراوت و شادابی می‌کرد. و همچنین استفاده از معلمانی که تجربه بالا و سابقه بسیار خوبی در این زمینه داشته‌اند. که از بین صدها معلمی که معرفی می‌شدند برای تدریس انتخاب شدند، که علاوه برآن، دوره آموزشی تکمیلی نیز برای آنها تدارک دیده شد، که طی آن به مهارت لازم برای این روش از تدریس آماده شوند.

از راهکار‌های کاربردی آموزشی کدام‌یک بیشترین بازدهی را داشتند؟

وقتی درس با بازی در قالب نمایش، یا آزمایشی ویژه آموزش داده شده است. مواردی که برای خود ما هم به‌عنوان تیم پشت صحنه جذاب بوده است، آزمایش‌هایی که بسیار جنبه تصویری و شگفت‌آور داشته‌اند. یکی از دغدغه‌های اصلی ما این‌است که که دانش‌آموزان، این محتواهای شگفت‌آور و جذاب درسی را دیده باشند. و در این تجربه لذت‌بخش با ما همراه شده باشند. به جرئت می‌توانم بگویم بعضی قسمت‌های آموزشی ما از چنان پتانسیل نمایشی بالایی برخوردار بود که فارغ از موضوع آموزشی می‌توانند به عنوان یک نمایش جذاب مستقل در نظر گرفته و پخش شوند.

آیا از مجموعه برنامه‌های آموزشی این برنامه، محتوایی در بازار رسانه‌ای ارائه شده است؟

ما در جلسات مستمر خود با مدیران شبکه آموزش به این نتیجه رسیدیم که به هر شکلی که شده است، مقدمات این را فراهم کنیم که این محتوا به دانش‌آموزان سراسر کشور برسد، تا همه از عدالت آموزشی برخوردار شوند. با توجه به زمان زیاد این برنامه که حدود ۵ ساعت است و قابلیت پخش مجدد ندارد، به همین دلیل تلوبیون در صفحه اصلی خود یعنی در همان صفحه نخست یک بخش قابل توجهی را به مدرسه تلویزیونی ایران اختصاص داده است. فقط کافیست مخاطبین به سایت تلوبیون بروند در همان ابتدا کادر مشخصی است که مربوط به این برنامه است که وقتی داخل شوند؛ مشاهده می‌کنند، تمام مقاطع‌تحصیلی و دورس به‌صورت دسته‌بندی وجود دارد.که به‌صورت کاملا رایگان می‌توانند همه را دانلود کنند و یا به‌صورت برخط مشاهده کنند. این برنامه در این مسیر که عدالت‌آموزشی برای همه دانش‌آموزان کشور باید بطور یکسان برقرار شود، هیچ منفعت مادی را در نظر نگرفته است. و تنها هدف آن توسعه عدالت‌آموزشی در کشور است. در مجموع، در تلوبیون بصورت آرشیوی و رایگان تمامی  قسمت‌های این برنامه  قابل‌دسترس است که در آن تمامی آموزش‌های مرتبط با کتاب‌های درسی به طور کامل و با جزئیات ارائه شده است و دیگر نیاز به خریداری لوح فشرده‌ای که تکمیلی باشد را ندارند. بنابراین آموزش‌های ما نیاز به مباحث تکمیلی دیگر که نیاز به صرف هزینه باشد را شامل نمی‌شود. گسترش عدالت آموزشی و یادگیری به شیوه نوین به بچه ها از اهداف اصلی این برنامه است. همچنین اینکه دانش آموزان از آموختن لذت ببرند و یاد بگیرند از اولویت‌های مدرسه تلویزیونی ایران است.

بازتاب برنامه مدرسه تلویزیونی ایران را در میان مخاطبان از چه طریقی رصد می‌کنید؟

معلمین ما در پایان هر درس از دانش‌آموزان می‌خواهند از طریق راههای ارتباطی سامانه پیامکی ویا تلفن مستقیم ۱۶۲ نظرات و مشکلات و پیشنهادات خود را درباره درس ارائه شده، برای ما ارسال کنند. تا چنانچه درسی نیاز به حل تمرین بیشتر و یا تکرار و مرور داشت، معلم آگاهانه پله‌های بعدی تدریس خود را بر پایه آن بچیند، خوشبختانه این برنامه در حال حاضر به منبعی تبدیل شده که ردیف های مختلف آموزشی کشور را به هم متصل کرده است، از مسئولین وزارت آموزش‌و‌پرورش و مدیران مدارس تا معلمان و دانش‌آموزان و کارشناسان حوزه آموزش، که ضمن استفاده از این محتوای غنی، ما را با نظرات و پیشنهادات خود در این مسیر یاری می‌دهند. و این سبک از آموزش را بسیار مورد تشویق و تمجید قرار داده‌اند.

این برنامه با چه تعداد عوامل هر روز تولید و آماده پخش می‌شود؟

به طور مستقیم بیش از ۲۰۰ نفر در شبکه آموزش درگیر تولید این برنامه هستند، خود مدیر شبکه مستقیما این برنامه را رصد می‌کنند و یک آیتم از اجرای این برنامه را به عهده گرفتند. تهیه‌کننده هادی خدادی با تمام قوا برنامه‌ای را تولید کرده‌، که از لحاظ کیفیتی و فنی در شان دانش‌آموزان سراسر کشور است. و همچنین تیم سردبیری و گروه آموزش‌های‌رسمی که با نظارتی دقیق روی محتوا تسلط دارند،و معلمینی که به‌صورت کاملا تخصصی دست‌چین شده‌اند، ما معلمان برجسته‌ای از سراسر کشور اصفهان، قم و مازنداران را دربرنامه داریم. در یک تایم بسیار فشرده به‌صورت روزانه  همه این عزیزان درحال فعالیت هستند که ماحصل آن برنامه مدرسه تلویزیونی، یک قدم بسیار مهم از رسانه‌ملی برای گسترش عدالت آموزشی در کشور باشد. دغدغه ما دراین برنامه، بچه های مرزنشین و دانش‌آموزانی هستند که در مناطق کم‌برخوردار و یا روستاهای دورافتاده زندگی می‌کنند و از نظر ما اینها بچه‌های مدرسه ایران هستند و تلویزیون متعلق به آنهاست.

فرهومند‌ناظریان

انتهای پیام/