برنامه‌های خبری و اجرای آن از دیرباز چه در تلویزیون و چه در رادیو، از ساختاری جدی و خشک برخوردار بوده ‌است. اما به دلیل اطلاع‌رسانی‌ای که در ذات خود دارد از حس کنجکاوی مخاطب برای کسب اخبار استفاده کرده و جاذب می‌نماید. حال این که آیا می‌توان چنین فضای خشک و جدی را با لطافت هنر آمیخت سئوالی است که ۲۸ سال پیش در یک روز شنبه آذر ماهی، در قالب مدیوم رسانه رادیو به آن پاسخ داده شد.

۱۲ آذر ماه ۱۳۷۳، صدای موسیقی ایرانی، در میان هجمه‌ای از اخبار خوب و بد، امیدوارکننده و یا تلخ و ناگوار، طنین انداز و شبکه رادیویی پیام متولد شد. شبکه‌ای رادیویی که قرار است به اخبار ایران و جهان اختصاص داشته باشد اما با تدبیری هوشمندانه اخبار در بسته‌های خبری کوتاه ۲ الی ۳ دقیقه‌ای و با فاصله حدود هر ۱۵ دقیقه یک بار که در میانه پخش موسیقی‌های ایرانی، شعر پارسی و قصه‌های اساطیری و کلی اطلاعات منحصر به فرد، پخش می‌شود و لحظه‌هایی خوب و آرام برای مخاطبانش رقم می‌زند.

رادیو پیام، با محوریت سه موضوع اخبار، موسیقی و وضعیت ترافیک راه‌ها توانست به خیلی سریع در بین اقشار مختلف ایرانی محبوبیت پیدا کند.

با توجه به سالگرد تأسیس این شبکه رادیویی، روزنامه صبا، با مهدی شهاب تالی، مدیر شبکه رادیویی پیام و رادیو آوا و همچنین مجریان و عوامل دست اندرکار و برنامه‌ساز این شبکه رادیویی به گفت و گو نشسته است.

 شهاب تالی: وظیفه اصلی شبکه پیام که اطلاع رسانی است

شهاب تالی که پیش از این به مدت هفت سال مدیر کل اخبار صدا و مدیریت خبر رادیو را بر عهده داشته و با توجه به تجربیات‌ گذشته‌اش، به عنوان مدیر رادیو پیام منصوب شده به مناسبت بیست و هشتمین سالگرد تأسیس رادیو پیام گفت : زمانی که به مدیریت شبکه پیام منصوب شدم با بررسی کنداکتور پیام متوجه اشکالاتی شدیم که دلایلی برای کوچ برخی از مخاطبان به سایر رادیوها بود .

او ادامه داد : یکی از مشکلات مربوط به طولانی بودن برنامه‌های تولیدی شبکه پیام بود که بیشتر هم جنبه سیاسی داشت و کنداکتور شبکه پیام شبیه شبکه‌های تولید محور شده بود و این روند مورد علاقه مخاطبان نبود و شبکه رادیویی پیام را از حالت اطلاع رسانی که مأموریت اصلی آن می‌باشد ، خارج کرده بود .

مدیر رادیوپیام تصریح کرد : با توجه به بررسی‌های انجام شده در نخستین اقدام برنامه‌های کوتاه را مانند پیام طبیعت ، پیام زندگی ، پیام سلامت ، پیام پلیس و … را که زمان پخش آنها حداکثر یک دقیقه و سی ثانیه است ،جایگزین  برنامه‌های طولانی کردیم و چون موسیقی به خصوص موسیقی شاد جایگاه خوبی بین مخاطبان دارد و همچنین به دلیل این که مردم در زندگی روزمره خود درگیر مسائل مختلفی هستند ، تأکید شبکه بر پخش موسیقی شاد است . بنابراین تهیه‌کنندگان موظف شده‌اند که در هر ۱۵ دقیقه حتما دو موسیقی با کلام پخش کنند .

مهدی شهاب تالی همچنین گفت : سال گذشته در روز حداکثر ۱۵۰ قطعه موسیقی باکلام از رادیو پیام پخش می‌شد، در حالی که هم اکنون روزانه بیش از ۲۵۰ موسیقی از رادیو پیام پخش می‌شود.

وی، در ادامه درباره رویکرد جدید در رادیو پیام گفت:  با توجه به درخواستی که از ریاست محترم سازمان داشتیم و با موافقت ایشان نیز روبرو شد، پخش آگهی بازرگانی را از سه دقیقه به دو دقیقه و نیم در طول ۱۵ دقیقه کاهش داده‌ایم، زیرا پخش آگهی بازرگانی به مدت طولانی باعث رنجش مخاطبان و عدم توجه آنها به  شبکه پیام شده بود.

وی اظهار داشت : با توجه به مأموریت و وظیفه اصلی شبکه پیام که اطلاع رسانی است ، حدود ۴۰ تا ۵۰ خبر مکتوب در طول یک شبانه روز تهیه و تنظیم و پخش می‌شود که اغلب خبرهای کوتاه و نرم خبر هستند. البته این اخبار علاوه بر اخباری هستند که معاونت سیاسی هر ۱۵دقیقه به مدت ۳ دقیقه پخش می‌کند .

شهاب تالی، یکی دیگر از تغیرات در رادیو پیام را در سال جاری ، تغییر اساسی در بخش شبانگاهی این رادیو اعلام کرد و گفت: با توجه به تغییراتی که در فرهنگ و سبک زندگی مردم به وجود آمده است، ضروری به نظر می‌رسید که تغییراتی در این بخش که سالیان طولانی به صورت مجری – مؤلف اجرا می‌شد ، به وجود آید. بنابراین با هماهنگی معاونت سیاسی و معاونت صدا، چهار بخش خبری

۲۲:۱۵ – ۲۲:۴۵ – ۲۳:۱۵ – و ۲۳:۴۵ به شیفت شبانگاهی رادیو پیام اضافه شد و این بخش هم مانند سایر شیفت‌های پیام شد و تقریباً همه بخش‌های شبکه پیام با یک‌دست شدن به وظیفه و مأموریت اصلی خود نزدیک شدند.

مدیررادیو پیام، با اشاره به اینکه در جدول پخش قبلی ، آگهی بازرگانی بلافاصله بعد از خبر پخش می‌شد، بیان کرد: درروند جدید شبکه و برای جلب رضایت بیشتر مخاطبان، بین خبر و آگهی بازرگانی فاصله‌ای سه دقیقه‌ای گذاشته‌ایم که موسیقی با کلام پخش می‌شود، یعنی سه دقیقه خبر و پس از آن پخش موسیقی با کلام و بعد از آن دو دقیقه و نیم، آگهی بازرگانی و بعد از آن دوباره یک موسیقی باکلام و سپس آیتم‌های شبکه،  شامل پیام سلامت ، پیام تغذیه و سایر پیام‌ها را داریم که از کارهای جدید انجام شده درشبکه است. بنابر این جدا کردن پخش خبر از آگهی بازرگانی و پخش موسیقی بین این دو آیتم باعث شده تا مخاطبان طبق نظرسنجی اخیر که در فصل تابستان انجام شد یک درصد نسبت به فصل گذشته افزایش داشته باشند. که در طول دو سال گذشته بی سابقه بوده است.

سحر جولایی: سبک رادیو پیام تغییر کرده

سحر جولایی، تهیه‌کننده رادیو که تقریبا ۲۵ سال، سابقه کاری دارد و از سال ۱۳۷۵، فعالیت خود را در این رسانه گرم شروع کرده است می‌گوید: در حال حاضر در شیفت‌های ۴ ساعته نیمروزی از ساعت ۱۰ صبح الی ۱۴ و شامگاهی از۱۸ تا ۲۲ شب، در خدمت مخاطبان فهیم این شبکه رادیویی هستم.

جولایی توضیح داد: در ابتدا رادیو پیام، قرار بود رادیویی باشد که خبر و موسیقی پخش کند، قرار بر این بود که خبر و موسیقی در کنار هم و تلفیقی باشد. به موازات آن، متن‌های محبت‌آمیز و شعرمی‌خواندیم و تهیه‌کننده‌های مختلف با ذوق خودشان تلفیقی از متن‌های اجتماعی ، عاشقانه، شعر، مطالب مختلف و موسیقی‌های مرتبط که با سلیقه هر تهیه‌کننده، متفاوت بودکنار هم قرار می‌گرفت. اما در حال حاضر سبک رادیو پیام، عوض شده است و به سمتی گرایش پیدا کرده است که همه متن‌ها خبری شده و خوانش شعر یا نداریم یا خیلی کم شده است. بیشتر خبر است که هر پانزده دقیقه از خبرگزاری صدا و سیما پخش می‌شود. یک سری متن‌های خبری هم خودمان داریم که گوینده شیفت آن را می‌خواند.

سعی می‌کنم ، به خاطر اینکه مخاطب این شبکه از موسیقی‌هایی که پخش می‌کنیم  حالش خوب شود و لذت ببرد موسیقی‌ها را انتخاب کنم که به گونه‌ای با خبرها مرتبط باشد و هر دو را به کام مخاطب، شیرین‌ترکند.

وی افزود: موسیقی‌هایی که در هر شیفت انتخاب می‌کنم و پخش می‌کنیم با این ذهنیت است که نه خیلی تند باشد که مخاطب خسته شود و سر درد بگیرد. و نه خیلی آرام باشد و کل شیفت ۴ ساعته، یاد بدبختی‌ها و غم‌هایش بیافتد در کل موج سینوسی را داخل شیفت‌هایم ، تقریبا رعایت می‌کنم و تمام هوش و حواسم به آنتن و حال خوب مردم است و مدام خودم را جای مخاطب می گذارم.

مجید امجدی فرد: هر لحظه، نکته‌هایی هست که شنیدنشان خالی از لطف نیست

مجید امجدی فرد، که از سال ۱۳۷۹ با عنوان نظارت و ارزیابی کار را در رادیو پیام آغاز کرده است، در حال حاضر برنامه‌های «نیشگون» ، «نیشدر» که طنزی اجتماعی است را برای رادیو سلامت و شیفت شامگاهی پخش چهارشنبه‌های رادیو پیام و پخش شامگاهی دوشنبه‌های رادیو آوا را بر عهده دارد، در آستانه آغاز ۲۹ سالگی رادیو پیام گفت: ساختار رادیو پیام، چند سالی است که به سمت خبری شدن آمده است. همین طور که از اسم این شبکه رادیویی بر می آید؛ پیام یعنی پیام‌رسانی و این رادیو از ساختار ادبی و موسیقایی به سمت خبر رفته است. ضمن اینکه با آمدن آقای شهاب تالی، به عنوان مدیر شبکه، این قضیه جدی‌تر شده و ساختار شبکه خبری شده و دیگر از شعرخوانی و متن در آمده‌ایم. در روزهای عادی هر ۱۵ دقیقه و در روزهای تعطیل هر نیم ساعت خبرگزاری صدا و سیما ، خبرهای کوتاه را پخش می کند. ضمن اینکه گوینده تکستهای خبری  با موضوعات علمی، اجتماعی، فرهنگی را می‌خواند و تحلیل خبرهای مهم  گفته می‌شود. هر چند که خبرهای سیاسی به ندرت خوانده می‌شود و در دل خبرهای اجتماعی، خبرهای سلامت هم دیده شده است.

او در پاسخ به این سئوال که اخبار بنا به چه الویتی و توسط چه کسانی انتخاب می‌شود گفت: تیمی خبری متشکل از ۴ الی ۵ نفر مشتمل بر مدیر شبکه آقای شهاب تالی، آرمان ستوده مدیر طرح و تولید و صالحی مدیر فضای مجازی، که خودم هم در آن گروه عضو هستم این کار را انجام می‌دهیم. در واقع طرح و تولید برای همه شیفت‌ها خبر و متن تهیه می‌کنند.

اخبار روز بیشتر از خبرگزاری‌ها و فضای مجازی پیگیری می‌شود. تحلیل خبر هم توسط همین گروه انجام می‌شود و نویسنده‌ها، خبر را برای رادیو تنظیم می‌کنند و برای گوینده ارسال می‌شود.

امجدی فرد، درخصوص موسیقی‌هایی که در شیفت او پخش می‌شود، اظهار داشت: بیشتر از ترانه‌های بی‌کلام استفاده می‌کنم. در این بخش ۲۷ موسیقی ترانه پاپ، ۵ ترانه سنتی و ۸ ترانه ملی پخش می‌کنم. ترانه‌هایی که مجوز دفتر موسیقی سرود سازمان را دارند و از صدای خواننده‌های مختلف چون محسن چاووشی ، امیر تا‌جیک، رضا صادقی، آران افشار، مصطفی راغب، حمید هیراد، حامد همایون و ناصر عبداللهی استفاده می‌کنم. البته از صدای خواننده های محلی چون رحیم شهریاری (آذری)، هادی رستمی(کردی)، حامد سلیمی(گیلکی)، علی زند وکیل (شیرازی) و محسن میرزاده حتما استفاده می‌کنم. او در پاسخ به این سئوال که کارکردن و برنامه‌سازی با توجه به ساختار جدید رادیو پیام بهتر شده یا خیر؟ گفت: قبلا رادیو پیام، ساختاری بود که سختی‌های خاص خودش را داشت، اما در حال حاضر چون خبری شده، باید روی انتخاب ترانه‌ها دقت بیشتری کرد تا با خبر هم‌خوانی پیدا کند. مثلا وقتی در خبرها در باره استانی صحبت می‌شود، ترانه محلی مربوط به آن استان نیز پخش می‌شود.

وی می گوید: با تغییر ساختار رادیو پیام ، شنونده های این شبکه رادیویی بیشتر شده‌اند .چون بیشتر از ترانه‌های پاپ استفاده می‌شود و اکثرا ترانه‌هایی که ریتم بالا   و شادی دارند ، استفاده می‌کنیم. به نظرم رادیو پیام با ساختار خبری در کنار پیام، مخاطبان خود را پیدا کرده و مردم از خبرهای لحظه‌ای و کوتاه استقبال می‌کنند..

علی رضا وکیلی‌منش: رادیو پیام همیشه مخاطب خاص خود را داشته‌

علی رضا وکیلی‌منش تهیه‌کننده بخش شامگاهی یکشنبه‌های رادیو پیام که فعالیت خود را در رادیو  از سال ۱۳۸۴ آغاز کرده است گفت: در این بخش با اجرای میثم نیکنام،  اطلاع رسانی مناسب ، مخاطبان را با خبرهای روز دنیا ، آشنا می کنیم. ضمن اینکه خبرهایی در حوزه های فرهنگی ، اجتماعی و علمی پخش می‌شود. پخش موسیقی و ترانه‌های روز ، شعر و حکایت و ادبیات از دیگر بخش‌های این قسمت است. او که از سال ۸۸ کار تهیه‌کنندگی را با رادیو پیام آغازکرده است درباره این که ساختار رادیو پیام به سمت خبری شدن رفته ، بهتر شده یا نه اظهار داشت: از یک لحاظ بهتر است بگوییم خوب و از یک لحاظ نه خوب نشده است. رادیو پیام همیشه مخاطب خاص خود را داشته‌ وبرنامه‌ریزی به صورتی بوده که سیستم مخاطب در رادیو پیام دنبال شعر و ادبیات و موسیقی فاخر بوده است اینکه به یک باره این تغییر و تحول رخ می‌دهد‌، قسمتی از مخاطبان خود را آزرده کرده و از دست داده است. مخصوصا در بخش‌های شبانگاهی رادیو پیام که بیشتر گوینده مولف بوده‌اند. مثل اساتیدی چون محمد صالح علاء ، رشید کاکاوند و آلبرت کچویی و… که در حال حاضر با رادیو پیام همکاری نمی‌کنند.

وی افزود: نظر شخصی من این است که صلاح بر این بود، اگر بنا به تغییرات داشتیم، تا ساعت ۲۲ این بخش خبری که اضافه شده و خوب هم هست، کفایت می‌کرد. حاقل از ساعت ۲۲ تا ۲ بامداد را برای این قشر از مخاطبان ، اختصاص می‌دادیم که هر دو قشر مخاطب  را می‌توانستیم راضی نگه داریم.

وکیلی‌منش، یکی دیگر از معضلات این ساختار جدید را یکنواخت شدن بخش موسیقی های تکراری دانسته و بیان کرد: هم دست تهیه‌کننده برای پخش موسیقی جدید بسته است و هم مخاطب دچار تکرار شنیداری می‌شود. امید است به زودی شورای موسیقی مستقل چون گذشته در رادیو پیام و آوا تشکیل و موسیقی‌های روز کشور در تمام زمینه‌ها نقد بررسی و پس از کسب مجوز وارد آرشیو رادیو پیام و آوا شوند. این تهیه‌کننده: در خصوص بهتر شنیده شدن رادیو پیام این‌طور پیشنهاد می‌دهد: اگر رادیو  پیام بر خبری بودن خود تاکید موکد دارد و این  از الزامات و سیاست‌های شبکه می باشد جا دارد کمبودهایی که در شبکه پیام قید شد، در شبکه آوا که زیر مجموعه رادیو پیام است و تخصصی‌ترین شبکه موسیقایی رادیو می‌باشد، جبران شود تا مخاطبان خاص این دو شبکه بتوانند از آنچه که علاقه‌مند هستند بهره کافی ببرند.

فاطمه آل‎عباس:  فرصتی مغتنم برای آموختن

فاطمه آل‌عباس از مجریان با سابقه رادیو درباره ورودش به این شبکه رادیویی گفت: اواخر دهه هفتاد وقتی از طرف مدیر وقت رادیو پیام استاد مهدی فؤادیان، به رادیو پیام دعوت شدم از خوشحالی پردرآوردم ‌به قول نسل طلایی رادیو، پیام تیم ملی رادیو بود و حضور در آنجا برای گوینده جوانی چون من می‌توانست هم فرصت رشد، هم سقوط باشد. گروهی از بزرگان رادیو اولین حضور تو را ارزیابی می‌کردند و نتیجه یا نقطه شروع یا خط پایان بود.

 به لطف استاد فؤادیان، من اجازه این آزمون را  پیدا کردم ونتیجه شد ، حضور مستمر من از آن  سال تا به امروز در رادیو پیام.

فرصتی مغتنم برای همکاری و آموختن از بزرگان عرصه تهیه‌کنندگی رادیو چون استادان جواد مانی، داوودجمشیدی، فرهنگ جولایی و احمد سروری. وی درباره  ساختار رادیو پیام بیان کرد: رویکرد و هدف رادیو پیام در آن  سال‌ها چیز دیگری بود. رادیویی با فرکانسی محدود به تهران و حومه، موسیقی محور و با سهم کمی از کلام و البته اطلاع رسانی ترافیکی‌ .

کم کم با تغییر طول موج رادیو پیام و دسترسی همه شهرها به این شبکه و  تولد رادیو آوا، تغیراتی در تعریف رادیو پیام اتفاق افتاد تا امروز که موسیقی در کنار هدف اصلی، یعنی اطلاع‌رسانی قرار گرفته است. پس طبعاً لحن و گفتار تفاوت بسیاری نسبت به قبل پیدا کرد.

پیام یک خانواده بزرگ متشکل از بیشتر شبکه‌های رادیویی است و قطعا مدیریت این خانواده ظرافت‌ها و سختی‌های خاص خودش را دارد. به همه همکارانم در این شبکه، خدا قوت می‌گویم.

غزاله باران

انتهای پیام/