امروز سوم بهمن‌ماه همزمان با زادروز اوست. روزی مقارن با ۲۳ ژانویه ۱۹۵۰ که شوربختانه بیت المقدس به عنوان پایتخت رژیم  اشغالگر قدس برگزیده شد. روزی تلخی همزمان با ۲۳ ژانویه ۱۸۵۷ که قوای متجاوز انگلستان پس از ۴۵ روز مقاومت قهرمانانه مردم بوشهر را درهم شکست و این بندر را اشغال کرد. همچنین این تاریخ به سال ۱۹۵۰ همزمان با تاسیس نخستین بانک دولتی ایران به نام «بانک بازرگانی» است. پرویش نظریه عکاس و بازیگر نام‌آشنای سینمای ایران نیز در چنین روزی، سوم بهمن ۱۳۴۸ در گچساران از استان کهگیلویه و بویراحمد دیده به جهان گشود. دختری کم حرف و گوشه‌گیر که معلم کلاس اول دبستانش تا مدت‌ها گمان می‌کرد او قدرت تکلم ندارد! نظریه تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه هنر اسلامی در رشته تئاتر به پایان رساند و سال ۱۳۶۹ و هنگامی که ۲۱  ساله بود، برای نخستین بار با فیلم «عروس حلبچه» به کارگردانی حسن کاربخش مقابل دوربین قرار گرفت. نحوه انتخاب شدنش برای فیلم عروس حلبچه به این ترتیب بود که گروه سازنده از بین دانشجویان دانشگاه هنر، بازیگران این فیلم را انتخاب کردند که پریوش نظریه هم از این طریق برای بازی در این فیلم برگزیده شد. نظریه در عروس حلبچه، رل «کالی» دختری که شب عروسی‌اش در حلبچه چشم انتظار پدر بود را بازی کرد. کار خوب او در این فیلم، مجید مجیدی را مجاب کرد تا از نظریه برای بازی در نقش «مادر مهرالله» در فیلم «پدر»، را در نظر بگیرد. پریوش نظریه پذیرفت و حضور او در این فیلم نخستین افتخار بزرگ را نصیب این بازیگر جوان آن روزگار کرد. هیات داوران چهاردهمین جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را در حالی به پریوش نظریه اهدا کرد که او رقیب سرسختی مانند گوهر خیراندیش را در این جشنواره روبروی خود می‌دید. این اتفاق نوید حضور ستاره‌ای درخشان را در سینمای ایران می‌داد اما پریوش نظریه، بازیگر بسیار سخت‌گیری بود. این اخلاق باعث شد او گزیده کار شود. نظریه طی دهه هفتاد و هشتاد پشنهادهای متعددی را رد کرد. او پس از فیلم پدر؛ تنها در چهار فیلم دیگر در دهه ۱۳۷۰ حضور یافت. «سجده بر آب» فیلمی در ژانر سینمای مقاومت بود که حمید خیرالدین با کمک صادق کرمیار، نویسنده رمان معروف «نامیرا» سال ۱۳۷۵ آن را جلوی دوربین برد. نظریه در این فیلم، با هنرمندی در نقش «ستاره» نامزد «امیر» (با بازی علی دهکردی) ظاهر شد. این درخشش باعث شد یک سال بعد او تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن را از جشنواره فیلم دفاع مقدس به خانه ببرد. سال ۱۳۷۸ بهمن فرمان‌آرا، کارگردان برجسته سینمای ایران از نظریه در فیلم پرسر و صدا و پرافتخار «بوی کافور، عطر یاس» و در نقش «فرزانه» بازی گرفت. «بوی کافور، عطر یاس» سیمرغ‌های بلورین هجدهمین جشنواره فیلم فجر را یکی پس از دیگری درو کرد. ۸ سیمرغ روی شانه‌های فرمان‌آرا نشستند و هرچند این میان، سیمرغ یا دیپلم افتخاری نصیب پرویش نظریه نشد اما حضور در چنین پروژه‌ای، تجربه و افتخار بزرگی برای او محسوب می‌شد. «صنوبر» «کتیبه» و «کالی» عنوان سه مجموعه تلویزیونی در دهه ۷۰ بودند که نظریه در آن‌ها به ایفای نقش پرداخت. با وجود بازی‌های قابل قبولش در این سه‌گانه، پریوش نظریه بیش از یک دهه از سیمای ایران دور بود تا سرانجام با سریال «یادآوری» و با بازی در نقش «ژیلا» به سال ۱۳۹۲ به جعبه جادویی بازگشت. یک سال بعد با مجموعه تلویزیونی «مدینه» به کارگردانی سیروس مقدم حضور درخشان دیگری را تجربه کرد. مجموعه‌ای که این بار نظریه در نقش اول آن (مدینه کاشانی) ظاهر می‌شد. «مدینه» در واقع همسر سابق شهرام، همسر دوم جهان، مادرخوانده بهمن و عمه هانیه محسوب می‌شد و نقش اولی که کاملا محوری بود نصیب این بازیگر خوب سینما و سیمای ایران شده بود. کار خوب نظریه در این مجموعه شهرت او را چند برابر کرد تا در ۴۴ سالگی به بازیگری سرشناس محبوب بدل شود. نظریه در گفت‌وگویی، زمانی که با سوالی درباره آینده سینما و جوانان روبرو می‌شود، پاسخ می‌دهد:« ببینید تردید نکنید که کار خوب جای خود را پیدا می کند. خوشبختانه همینطور که نسل جدید روی کار می آیند در بین آن ها بچه های مستعدی هم هستند. هر چند در مقابل هم عده ای هستند که بدون مطالعه وارد سینما شدند به خودشان اجازه می دهند هر آنچه را ساخته اند برای جشنواره ها ارسال کنند که گاهی از شدت ضعیف بودن باعث تعجب می شوند. فکر می کنند سینما یک دوربین و اشک و آه جلوی آن است. یا اینکه سینما فقط صحنه یا گریم است. سینما اجماع همه این هاست. بنابراین کسانی که با مطالعه و دست پر وارد می شوند، آرام آرام شاهد پیشرفت آن ها هستیم و ماندگار می شوند. به عنوان مثال من از سال ها پیش کارهای خانم آیدا پناهنده را در جشنواره های مختلف دنبال کردم و شاهد رشد مداوم فیلمسازی او بودم. همچنین خانم رقیه توکلی که از اولین ساخته هایش در جشنواره، کارهایش را دیدم و این رشد در کارها مشخص است. این رشد و پیشرفت به علت علاقه مندی، پشتکار و اعتباری است که برای کارشان قائل هستند. وقتی در مورد کار مطالعه کنیم و عشق داشته باشیم، مسلما پیشرفت می کنیم و جایی برای حضور این کارها نیز پیدا می شود.» او در فیلم معروف کمال تبریزی، «گاهی به آسمان نگاه کن» نیز نقشی فرعی داشت اما عجیب اینکه در بسیاری مطالب فضای مجازی، نامی از نظریه در جمع عوامل این فیلم دیده نمی‌شود. او در کارنامه خود، بازی در فیلم‌های تاریخی-مذهبی را نیز با بازی در فیلم «اینجا شهری دیگر است» کاری از احمدرضا گرشاسبی که داستانی پس از ضربت خوردن حضرت علی (ع) را روایت می‌کند، گنجانده است. از دیگر آثار برجسته‌ای که نظریه در آن‌ها به نقش‌آفرینی پرداخته می‌توان به «بادیگارد» سال ۱۳۹۴ به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا اشاره کرد که او در این فیلم نقش مادر میثم زرین (با بازی بابک حمیدیان) را بازی کرد. نظریه همان سال در فیلم «لانتوری» ساخته رضا درمیشیان نیز در نقش وکیل ظاهر شد. او در دهه ۹۰ بازیگر پرکاری محسوب می‌شد و بازی در نقش «مادر احمد» در «غلامرضا تختی» از دیگر آثار اوست. سریال «گیلدخت» به سال ۱۴۰۰ یکی از تازه‌ترین کارهای اوست. پریوش نظریه در این مجموعه تلویزونی تاریخی نقش «طاووس الملک» خواهر مظفرالدین شاه را بازی می‌کند. او در کنار بازیگری هرگز از کارگردانی فیلم‌های مستند خود، همچنین پرداختن به عکاسی غافل نشد. مستند « کولی‌ها» فیلم داستانی «من و عروسکم» مستند «هورامان» «سوتماگ» «نزدیک‌تر از نفس» و «ویدئو آرت نگاه» آثاری بودند که نظریه کارگردان آن‌ها محسوب می‌شد. نظریه همچنین با آثار عکاسی خود بارها در نمایشگاه‌های «تصویر سال» Persia photo expo”” و «چشم درون» حضور یافت.

به نظر کمتر کسی مخالف اعطای لقب «بازیگر مولف» به پریوش نظریه است. بازیگری که سالیان در سطح اول بازیگری و برخی هنرهای دیگر فعالیت می کند و آثار درجه یکی خلق کرده است .ساخت فیلم کوتاه ، برگزاری نمایشگاه‌های عروسکی ، کارگردانی چند تئاتر عروسکی و عضویت در هیات‌های متعدد و مختلف داوری، به اتفاق انتخاب جشنواره های مهم از جمله فعالیت های هنری نظریه محسوب می شوند . بازیگری که به دلیل همکاری با کارگردان‌های به نامی مانند بهمن فرمان آرا ، احمد رضا درویش ، مجید مجیدی و ایرج کریمی کارنامه پرباری را برای خودش رقم زده است . نظریه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن در چهاردهمین جشنواره فیلم فجر را برای فیلم «پدر» به دست آورده است .نظریه با بازی در نقش زنی میانسال به عنوان شخصیت محوری سریال ˝مدینه˝ بازی قابل تحسینی از خود ارائه می کند. با وجود بازی در آثار متعدد، این بازیگر اعتقاد جالبی دارد. او همواره از شهر بیزار بود و درباره این موضوع گفته:« امیدوارم که این اتفاق نیفتد که معروف شوم. به همین خاطر هم هست که تصمیم گرفتم مصاحبه نکنم و زیاد دیده نشوم. خوشبختانه شانس بزرگی که من در این سال‌ها داشتم این بوده که مدت‌ها کار کردم و هنوز هم کسی در خیابان، کوچه و بازار مرا نمی‌شناسد و از این نظر با اینکه همه اینها را محبت مردم می‌دانم برایم هیچ مشکلی پیش نیامده است و تا به حال هم اذیت نشدم و امیدوارم از این به بعد هم طبق همین روال پیش روم. برای مثال دیروز برای خرید به یکی از فروشگاه‌های بزرگ شهر رفتم و خوشبختانه کسی مرا نشناخت.» او آشکارا از شهرت گریزان است و در ادامه حرف‌هایش تاکید کرده:« شهرت، آرامش هر انسانی را از او می‌گیرد. بحث گریزان بودن نیست و به این خاطر که شهرت، آرامش زندگی‌ام را از من می‌گیرد، دوستش ندارم. معتقدم کار می‌کنم تا بتوانم زندگی کنم، زندگی نمی‌کنم تا بتوانم کار کنم و بر همین اساس ترجیح می‌دهم تا راحت زندگی کنم.» به هر ترتیب به قول خود نظریه خوشبختانه کسی او را نمی‌شناسد… که البته این برای فرهنگ ایران، اتفاق جالبی نیست.

یاسر سماوات