در چهل و یکمین جشنواره‌ی تئاتر فجر، سی و یک اثر برای اجرا انتخاب شده‌اند. گروه‌های نمایشی که اجراهای خود را از روز شنبه اول بهمن ماه مقابل تالار وحدت در پهنه رودکی آغاز کرده‌اند و نمایش‌ها را برای عموم مردم و با حضور خبرنگاران و عکاسان اجرا می‌کنند. به این بهانه خبرنگار صبا با احمد جولایی نویسنده و حسن سبحانی مینابی کارگردان نمایش خیابانی «شوشی و انگشتر» از شهر از میناب، به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می‌خوانید.

احمد جولایی: این نمایش روایتی از شنیده‌ها و دیده‌ها است

این اثر در چه دسته‌بندی‌ای قرار دارد؟

ما در نمایش‌های ایرانی دسته‌بندی‌های مختلفی داریم، مثل تشفا، حیوان ابزاری، فلکلور، نمایش روایت و … .

این اثر یک اثر نمایش روایت است. در این کار ماجرا این است که یک پیرمرد و پیرزن در مزرعه‌شان هستند و شوشی‌ها که افرادی پلشت و نادرست هستند در فرصتی که اتفاق می‌افتد از این پیرمرد و پیرزن یک انگشتر و یک شمشیر و یک کتاب می‌دزدند. نوه‌ خانواده متوجه مسئله می‌شود و می‌رود درب هم خانه‌ها گلک می‌زند؛ گلک یک ماده‌ای است که ضد چشم زخم است. وقتی پسر این کار را می‌کند، اهالی از او می‌پرسند چه می‌خواهی و او توضیح می دهد که برای پس گرفتن وسایل پدربزرگ و مادربزرگش به کمک نیاز دارد. اهالی قبول می‌کنند و به کمک او می‌روند. با اتحاد اهالی شوشی‌ها گرفتار شده و وسایل پس گرفته می‌شوند. در آخر فرشته می‌آید و «شمشیر» مظهری از ایمان، قدرت، پایداری، «کتاب» مظهری از دانایی و باور مردم، و «انگشتر» مظهری از زاد و ولد را به مادربزرگ برمی‌گرداند و همگی دوباره خوشحال می‌شوند.

نمایشنامه اقتباسی است؟

خیر. ما چون از اهالی جنوب هستیم این قصه‌ها از بچگی در گوش ما بوده و هست. قصه‌ از پری‌ها بگیرید تا همین شوشی‌ها که الآن هم تقریباً در تمام عروسی‌های ما حضور دارند و به‌عنوان مظهری از بدی‌ها نمایش داده می‌شوند. این نمایش روایت من از شنیده‌ها و دیده‌های خودم است.

حضور در جشنواره فجر را چطور ارزیابی می‌کنید؟

جشنواره تئاتر فجر ویترین یک سال فعالیت هنرمندانی است که زحمت کشیده‌اند. به هرحال بزرگترین و مهم‌ترین جشنواره‌ کشور است و حضور در آن دغدغه‌ خیلی‌ها است.

حسن سبحانی:شهرستان میناب سالن نمایش ندارد

نمایش شوشی و انگشتر در دسته‌بندی آئینی سنتی قرار می‌گیرد؟

بله. نمایش شوشی و انگشتر یک نمایش آئینی سنتی است که بحث پایداری و مقاومت را هم درخود جای داده است.

کمی درباره‌ شکل کارگردانی و انتخاب میزانسن‌های‌تان بگویید؟

در شیوه‌ کارگردانی سعی شده برای خلق یک میزانسن آئینی، از آئین‌های منطقه‌ جنوب استفاده شود؛ آئین‌های شوشی، رحمانی و سورنا که هر سه برای هرمزگان و شهرهای قشم و میناب هستند. البته لباس‌ها و طراحی لباس هم از این قاعده مستثنا نبوده است.

وجود بخش نمایش خیابانی در جشنواره، برای اهالی این سبک نمایشی مفید است؟

جشنواره، خصوصاً برای شهرستان‌هایی مثل میناب که هنوز سالن نمایش ندارد هم از لحاظ آموزشی و هم از بابت تبادل فرهنگ و همچنین نشان دادن توانایی بچه‌های هرمزگان و البته همه‌ شهرستان‌ها خیلی مفید است.

اوضاع نمایش خیابانی را به‌صورت کلی چطور می‌دانید؟

من فکر می‌کنم رو به پیشرفت است. قدیم مردم نمی‌دانستند نمایش خیابانی چیست، اما الآن رشد کرده و کمی جا افتاده است و به اندازه‌ای مخاطب هم دارد. خیلی کم اما فکر می‌کنم که پیشرفت حاصل شده است. نمایش خیابانی اساساً یک نمایش اعتراضی و یا آگاهی بخش است. اگر کار در این عرصه را بیشتر کنیم و جدی بگیریم برای جامعه بسیار مفید خواهد بود.

وضعیت معیشتی فعالان هنر نمایش خیابانی را چطور می‌دانید؟

افتضاح است. کرونا و بعد الآن هم که انگار اختلاف نظر هست که کلاً تئاتر باشد یا نباشد.

 مصطفی کزازی