نمایش خیابانی یکی از مهم‌ترین سبک‌های نمایشی است. پتانسیل‌های زیادی برای ارائه دارد اما از آن‌ها استفاده نشده و نمی‌شود. وجود بخش نمایش خیابانی در جشنواره فجر به صورت کلی بسیار کاری شایسته و مفید است، اما اصلاً کافی نیست. فعالین این عرصه در طول سال و بین یک جشنواره تا جشنواره دیگر چه می‌کنند؟ بستری برای فعالیت آن‌ها تدارک دیده شده؟ به اندازه‌ نمایش‌های صحنه‌ای به آن‌ها بها داده می‌شود؟ جواب همه این سؤالات تقریباً منفی است. این درحالی است که نمایش خیابانی اگر بیشتر از نمایش صحنه‌ای پتانسیل نداشته باشد، حتماً کمتر نخواهد داشت. خبرنگار صبا با این نگاه، به گفت‌وگو با بهناز زحمت‌کش نویسنده و کارگردان قل آب از یزد نشسته است که در ادامه می‌خوانید.

ایده اولیه نمایشنامه از کجا آمد و چرا برای شما جالب بود؟

ایده کلی از دو نوحه آماده است. اثر من از زاویه آب روایت می‌شود و آب در مورد روز عاشورا سخن می‌گوید. زمین و زمان دوست ندارند که خورشید طلوع کند و روز عاشورا برسد.

اگر بخواهید به صورت کوتاه داستان نمایش‌تان را بگویید چطور تعریفش می‌کنید؟

پرنس آب، در نقش یک پرنسس که در قلعه، گیر کرده و منتظر شاهزاده سوار بر اسب سفیدش است تا به‌دنبال او بیاید و او را با خودش ببرد. پرنس آب در قلعه یزید گیر افتاده و شاهزاده سوار بر است سفید هم حضرت عباس(ع) است و پرنس آب مدام می‌گوید بالاخره انتظار تمام می‌شود و من به تو خواهم رسید.

چه شد که تصمیم گرفتید اثر را به جشنواره تئاتر فجر ارائه کنید؟

اثر در جشنواره مقاومت حضور داشت و از طریق آن جشنواره به جشنواره فجر معرفی شد. که اثر از همه لحاظ هم دقیقاً همان چیزی است که در جشنواره مقاومت اجرا شد، به‌جز موسیقی. موسیقی آنجا پلی‌بک بود و اینجا کاملاً زنده اجرا می‌شد. البته که سازها هم کلاً عوض شدند.

آیا این کار برای اجرای صحنه‌ای مناسب‌تر نبود؟چرا اجرای خیابانی را انتخاب کردید؟

چون می‌خواستم کار کوتاه باشد. می‌خواستم فقط آن مواجهه حضرت عباس(ع) با آب را تصویر کنم. دوست داشتم یک شکل تعزیه ارائه دهم، تعزیه‌ای که زنان انجامش می‌دهند. اکثراً خانم‌ها در مراسمات عزاداری منفعل هستند و خواستم این انفعال به‌نحوی از بین برود. نگاهی این‌چنینی داشتم و به این دلیل اثر را خیابانی کردم.

وجود بخش نمایش خیابانی در جشنواره، برای اهالی این سبک نمایشی مفید است؟

حتماً. به‌هرحال خود ماهیت جشنواره فجر برای اهالی هنر یک هویت دارای جایگاه است. زمانی هم که یک بخش به‌عنوان خیابانی باز می‌کند، قابلیت برای فعالین عرصه‌ نمایش خیابانی ویژه‌ای می‌شود.

نظر شما درباره این دوره از جشنواره تئاتر فجر چیست؟

الآن به ما تنخواه ندادند و با یک سختی‌ای اینجا آمده‌ایم. پول عوامل و بازیگران را نداده‌ایم. پول برگشت نداریم. دیگر چجه بگویم؟ تنخواه جشنواره برای این است که کارگردان بتواند عواملش را اینجا مستقر کند و اجرا برود؛ اما من درحال حاضر تمام اجراهایم را رفته‌ام اما هنوز تنخواهم را دریافت نکرده‌ام. من تمام هزینه‌ها را تا همین لحظه شخصاً پرداخت کرده‌ام. تنخواه را باید یک هفته قبل از برگزاری و نه یک هفته بعدش، به ما برسانند. ما انتظار داشتیم در این دوره وقتی ما در شرایط موجود حاضر می‌شویم در جشنواره شرکت کنیم، مسئولین جشنواره کمی بیشتر حواس‌شان به گروه‌ها می‌بود و بیشتر حواس‌شان را می‌داشتند.

مصطفی کزازی