ژانر ورزشی در سینمای جهان، گونه‌ای شناخته شده و پرمخاطب است. از آنجا که در مقوله ورزش، عنصر تعلیق به وفور یافت می‌شود، مخاطب با ولعی خاص همراه فیلم می‌شود، چه اصولاً یک مسابقه ورزشی یا زندگینامه یک ورزشکار برجسته، شباهت زیادی به یک فیلم سینمایی دارد. تقریباً اغلب عناصری که در سینما هست، در ورزش هم به چشم می‌خورد. با وجود این در سینمای ایران کمتر به مقوله ورزش توجه شده است. امسال حسین ریگی با «هوک» گام به جشنواره چهل ویکم گذاشته است. فیلمی که البته به گفته خودش در ژانر (ورزشی-اجتماعی) تولید شده است. این فیلم مختصاتی دارد که آشنا شدن با آن‌ها خالی از لطف نیست. لطفاً با روزنامه صبا و حسین ریگی در این گفت‌وگو همراه شوید.

آقای ریگی! ایده اصلی هوک چطور مطرح شد و شما به عنوان کارگردان چه سهمی در نگارش فیلمنامه داشتید؟

به یقین ایده اصلی این فیلم به خودم تعلق دارد وبرگرفته از تجربه شخصی من از مسائل ورزشی در استان سیستان و بلوچستان است. بعدها جلساتی با خانم مریم پیرکاری داشتیم و قرار شد بهترین نویسنده متناسب با این اثر را برگزینیم. خب من بهترین نویسنده را برای این کار، مهدی تراب‌بیگی می‌دیدم. چون ما تجربه نصفه و نیمه‌ای از همکاری در فیلم لیپار باهم داشتیم. می‌دانستم ذهن مهدی به من نزدیک است و از این رو فیلمنامه را با او آغاز کردیم. ارتباط تنگاتنگی در آن مدت با هم داشتیم. چرا که باید هم درام داستان را درمی‌آوردیم، هم نگاه درست و انتزاعی مدنظرمان به سیستان و بلوچستان، آنطور که می‌خواستیم به تصویر در می‌آمد.

بخشی از فیلم زیر آب فیلمبرداری شده، به نظرم این اتفاق سال ۱۳۸۱ با کار خوب مانی میرصادقی در فیلم«جان مرجان» در سینمای ایران پدید آمد. در فیلم شما اما نظر به این موضوع، گمان می‌کنم دکوپاژ سرصحنه‌ها اعمال شده، درست است؟

خب اینجا باید توجه داشت که با پیش تولید یک دستی مواجه نیستید. بله همانطور که فرمودید بخشی از فیلم زیر آب می‌گذشت. درباره فیلمی که نام بردید «جان مرجان» به سینمای مستند تعلق داشت پس کار ما تجربه نوینی در سینما بود. مضاف براینکه شما بخواهید از ویژوال «جلوه‌های ویژه» هم بهره ببرید که آن‌ها را به صورت استوری برد در کار اعمال کردیم و جلو رفتیم. در برخی سکانس‌های مهم ما دکوپاژ اولیه داشتیم و در مابقی سکانس‌ها دکوپاژ سر صحنه اعمال شد.

بخش عمده فیلمبرداری «هوک» در استان سیستان و بلوچستان با طبیعتی بکر و رویایی و خاص انجام شده، ممکن است بفرمایید چه شهرهایی از استان، زیرمجموعه پروسه فیلمبرداری قرار گرفت و تا چه اندازه پراکندگی لوکیشن در فیلم داشتید؟

همینطور است، بیشترین کار فیلمبرداری ما در سیستان وبلوچستان و بقیه در تهران و شهریار انجام شد. در بخش‌های استان سیستان و بلوچستان، کار را در چابهار و کُنارک به فرجام رساندیم. البته این فقط اسم شهرهاست! لوکیشن فیلمبرداری در این نقاط هم پراکندگی زیادی داشت. برای نمونه ما باید سکانس‌های معدن را در یک نقطه فیلمبرداری می‌کردیم و برای فیلمبرداری سکانس‌های منزل، به نقطه دیگری می‌رفتیم. مقوله دیگر، بحث جغرافیای خود کنارک و چابهار است که پراکندگی خاصی دارند و برای ضبط صحنه‌های یک سکانس مجبور می‌شدیم در چند نقطه کار کنیم. خود چابهار، بندر بریس، کوه‌های مریخی و… هرکدام از این‌ها در بخشی از استان و با فاصله از هم قرار دارند.

به نظر در این جغرافیای خاص، شما به ادوات ویژه‌ای نیاز داشتید. ممکن است از امکانات سخت‌افزاری، به ویژه از نوع دوربین فیلمبرداری «هوک» صحبت کنید و اینکه ابزار کار شما در نسخه نهایی فیلم چه تاثیری گذاشته است؟

به نکته خوبی اشاره کردید. ببینید، دوربین فیلم نمی‌سازد اما تنها دلیل برای انتخاب یک دوربین در تصویربرداری فیلم و برای اینکه فیلمبردار جواب بهتری بگیرد، نوع آن دوربین و انطباق امکاناتش با شرایط اقلیمی است. زاویه تابش نور، رطوبت و هرم هوا، شرایط گرمایی و سرمایی و خیلی چیزهای دیگری که بی‌گمان فیلمبردار به آن‌ها فکر می‌کند تا وسیله کارش در شرایط خاص اقلیمی، بالاترین بازده را داشته باشد. آن‌هم اوضاع کار ما با لوکیشن‌های متعدد. نظر به جمیع این جهات ما دوربین مینی الکسا را برای تصویربرداری «هوک» انتخاب کردیم.

بازهم برمی‌گردم به بخش‌های ضبط شده زیر  آب، به این ترتیب «هوک» نباید عاری از جلوه‌های بصری و میدانی باشد. ازاین جلوه‌ها چه اندازه و در چه قاعده‌ای بهره بردید؟

نه صبر کنید، ما جلوه‌های ویژه میدانی نداشتیم! اما درباره جلوه‌های ویژه بصری حق با شماست اما ببینید آنجا که فقط فیلمبرداری نبوده! فیلم ما سینمایی است و آنجا بازیگر هم باید زیر آب نقش‌آفرینی می‌کرد. کاری که مقوله خطرناکی است، به ویژه میان دریا، آن هم با امکانات محدودی که در کشور داریم، متاسفانه نمی‌شود آنجا فیلمبرداری رئالی داشته باشیم!

ببینید من فکر می‌کنم این موضوع خطر فیلمبرداری میان دریا، مختص ما نیست و در همه دنیا این مقوله بدون مخاطره محسوب نمی‌شود…

همینطور است اما در کشورهایی که صنعت سینمایی پیشرفت داشته، استودیوهایی مخصوص فیلمبرداری زیرآب وجود دارد اما در ایران که چنین استودیوها و امکاناتی نداریم؟ پس ما در جلساتی که پیش از تولید فیلم داشتیم، اول یک استوری برد براساس آنچه در ذهن داشتیم و دکوپاژ صحنه‌ها آماده کردیم و تجربه سختی را در استخری که استاندارد نبود  آغاز کردیم. سعی می‌کردیم به واسطه نور و فیلتر این نقیصه را جبران کنیم و کار را به استاندارد نزدیک کنیم. باید بازیگران را برای بازی زیر آب آماده می‌کردیم. این اتفاق تجربه‌ای به شدت سخت اما جذاب برای تیم ما بود و این با همکاری همه عوامل و دوستان میسر شد. می‌توانم بگویم خروجی قابل توجهی داشتیم.

پیش از مصاحبه با شما گمان می‌کردم فیلم «هوک» در ژانر ورزشی قرار دارد اما به نظر این فیلم با ژانری  ترکیبی تهیه شده است. قبول دارید؟

بله می‌توانیم بگوییم این فیلم در ژانر ورزشی قرار می‌گیرد ولی سعی کردیم ملودرام و داستان فیلم، آن را به سمت فیلمی اجتماعی ببرد. بله حق با شماست، این ترکیبی از دو ژانر سینمایی است و امیدوارم در پرداخت اثر موفق عمل کرده باشیم.

در کست بازیگران یا دیگر عوامل فیلم تغییری هم داشتید؟

معمولا برای انتخاب کسب بازیگری، پیش از آغاز مرحله تولید صحبت زیاد است اما جا دارد اینجا از علی آشتیانی‌پور، تهیه‌کننده فیلم تشکر کنم که تمام انرژی خود را گذاشت تا بتوانیم کاری آبرومند با حضور بازیگران معتبری داشته باشیم. به یقین این اعتبار آشتیانی‌پور بود که دوستان بازی در این فیلم را پذیرفتند.

مریم ضیغمی

انتهای پیام/