کارگردان فیلم کوتاه «تست»:
هشدار را برای مسئولان به صدا در آوردهام!
میکائیل دیانی: در تمامی مستندهای که ساختهام هشدار آسیبها را برای مسئولین به صدا در آورده ام.
فیلم کوتاه «تست» به کارگردانی میکائیل دیانی با موضوع آسیبهای اجتماعی در حوزه کودکان کار است . این فیلم که محصول باشگاه رویاد سازمان هنری رسانهای اوج است بعد از پایان مراحل فنی با پذیرش در شصتوششمین جشنواره منطقهای سینمای جوان بوشهر- خلیج فارس، اولین نمایش خود را در برابر مخاطبان تجربه میکند. میکائیل دیانی معاون ارتباطات و بازرگانی انجمن سینمای جوانان ایران است او پیش از این در حوزه مستندسازی اجتماعی فعال بوده و اولین فیلم کوتاه حرفهای خود را با برداشتی از خردهروایتهای آخرین مستندش به نام «بچههای زمین خاکی» نگارش و تولید کرده است.این فیلم کوتاه با نقشآفرینی بازیگرانی چون گیتی قاسمی، ساناز آقایی، پیمان فهیمی، بهرام برخورداری، علی اعتمادیفر، رضا قرائی، محیا نظری و سامان نوری، داستان کودک کاری به نام «علی» را روایت میکند که میخواهد در تست استعدادیابی فوتبال شرکت کند. خبرنگار صبا درباره فیلم کوتاه «تست» و همچنین عرضه و پخش آثار فیلم کوتاه در ایران با میکائیل دیانی به گفت و گو نشست که در ادامه میخوانید.
مضمون فیلم«تست» برگرفته از چه دغدغهای در تجربه زیسته شما بوده است؟
من پیش از این که فیلمساز حوزه داستانی باشم، سالهاست که در حوزه ساخت فیلم مستند فعالیت دارم و بیشترین قرابت من در حوزه فیلمسازی مستند دربه تصویر کشیدن مصائب و آسیبهای اجتماعی به خصوص در حوزه کودکان و کودکان کار بوده است. در واقع فیلم «تست» نمایش یکی از خرده روایتهایی است از آخرین مستندم به نام «بچه های زمین خاکی»، این مستند ماجرای بچه های تیم فوتبال کودکان کار است که در اتفاقاتی از یک تیم آماتوری به یک تیم حرفهای تبدیل شده و وارد لیگ برتر نونهالان میشوند. خوشبختانه این مستند با استقبال خوبی روبرو شد و موفق به کسب جایزه در جشنوارههای مختلف شد. از دل اتفاقاتی که برای این کودکان کار از زمین خاکی تا لیگ برتر افتاد، خرده روایتی از داستان زندگی یک پسر نظرم را جلب کرد که در قالب یک فیلم کوتاه به نام تست آن را ساختم.
با توجه به اینکه فیلم مستند ظرفیت این را دارد که پل ارتباطی خوبی بین مردم و نهادهای پاسخگو باشد. در تجربه این چند ساله که از ساخت مستند داشتهاید آیا موفق شدهاید، هشدار خود را از این آسیبها به گوش نهادهای تصمیم گیرنده برسانید؟
در تمامی مستندهای که ساختهام این هشدار را برای مسئولین به صدا در آورده ام، هرچند هر مستند حال و هوای خاص خو را دارد و به همین نسبت رویکرد متفاوتی از فیلم را به نمایش گذاشته است. به این معنی که برخی امیدواری در شرایط بحران را به تصویر کشیده است و دیگری نقش پررنگ آسیب ها در زندگی عامه مردم را به تصویر کشیده است. از نظر من یکی ازمهمترین رسالت های سینما این است که با ابزار سرگرم کنندگی و قصهگویی، چالشهای مختلف و پنهانی از جامعه را بازنمایی و طرح کند.
تاثیر ساخت این آثار را در جامعه و مسئولین چگونه دیدهاید؟
این روند یک اتفاق دوسویه است، برای من ساخت فیلم کوتاه نوعی تجربه است که بعد از آن بتوانم فیلم بلند بسازم و در واقع من بیش از اینکه بخواهم به چیزی فکر کنم، به دنبال کسب تجربهای در داستان گویی و پرداخت یک داستان در ۱۵ دقیقه فکر کرده ام. اما حتما اگر مسئولین هم فیلم «تست»را ببینند متوجه ظرفیتها و استعدادهای نهان در جامعه خواهند شد وبه دنبال این خواهند بود که فرصتهای برابری را در یادگیری و پیشرفت برای کودکان و نوجوانان بوجود بیاورند.
یعنی شما معتقد هستید که فیلم کوتاه مقدمه ای برای ساخت فیلم بلند است؟
حتما فیلم کوتاه میتواند عرصه تجربه اندوزی خوبی را برای فیلمساز فراهم کند. علاوه بر اینکه محل تاثیر گذاری خوبی هم برای جامعه است. فیلم کوتاه، درکنار اینکه قصههای موجز و عمیق را در جامعه نشر می دهد، برای فیلمساز هم می تواند ظرفیت تجربه اندوزی باشد.
به نظر شما دانش و تخصص این دو حوزه، سینمای کوتاه و بلند مجزا از هم نیستند!
خیر مجزا نیستند، البته سینمای کوتاه، یک سینمای مستقل است و دارای ظرفیتهای خاص به خود است و نوع محتوای مخصوص به خودش را در جامعه نشر میدهد که مجزا از سینمای بلند است. اما برای هنرمندی که کارگردان فیلم کوتاه است، علاوه بر اثر گذاری اجتماعی، شرایط خوبی برای تجربه اندوزی و نیل به هدف دورتر یعنی سینمای بلند هم میتواند باشد.
در صحبت خوداشاره کردید که از رسالتهای مهم فیلم کوتاه تاثیرگذاری موجزانه وصریح بر اجتماع و جامعه است، با این حساب بیننده از چه پنجره مشخص و قابی می تواند به تماشای این آثار بنشیند؟
اتفاقا بنده در انجمن سینما جوانان مسئولیت عرضه و پخش فیلمهای کوتاه را دارم و اتفاقا در جلسه امروز مفصل درباره این مسئله صحبت کردیم. و حتما پیگیری گسترش ظرفیتهای عرضه فیلم کوتاه در اولویتهای انجمن است. این گسترش عرضه و پخش همه پلتفرمهای خصوصی و دولتی و همچنین رسانه ملی را در بر میگیرد. کما اینکه به تازگی در این باره با پلتفرم فیلیمو وارد مذاکره و تعامل شدیم، و خوشبختانه در دو ماه گذشته از پلتفرم فیلیمو اولین بسته ۱۰ تایی از فیلمهای برتر کوتاه انجمن را اکران کردیم که اتفاقا آمار بازدید خوبی را هم در مدت کوتاهی کسب کرد. و همین باعث شد که تقاضا و نظر دو طرف یعنی فیلیمو و انجمن سینماجوانان برای این همکاری جلب و ادامه پیدا کند و هم اکنون ما برای ارائه بسته دوم ۱۰ فیلم برتر کوتاه به فیلیمو برای اکران عید فطر آماده هستیم.
از نظر من این اتفاق، بسیار خبر خوبی برای هنرمندان فیلم کوتاه ساز و روزنه امید بخشی در حوزه فیلم کوتاه است. با این حال این بسته های ۱۰ تایی فیلم کوتاه تنها شامل محصولات انجمن است یا ممکن است آثار مراکز دیگر و مستقل هم در این بستهها جای بگیرند؟
به این دلیل که انجمن سینما جوانان از مهمترین و بزرگترین تولیدکنندگان فیلم کوتاه در ایران است و چیزی حدود ۴۰۰ فیلم در سال تولید میکند، اولویت بر عرضه و پخش تولیدات حرفهای انجمن است. اما چنانچه فیلمسازی خواستار جای گیری فیلم خود در این بسته ۱۰ تایی باشد، می تواند از طریق انجمن برای این مهم اقدام کند.
سمیه خاتون