برنامه مدرسه تلویزیونی ایران تحت مدیریت احسان سهرابی، تهیه‌کنندگی هادی خدادی، کارگردانی احسان مردای و سردبیری سمیه محمد طالب از شبکه آموزش در حال پخش است، این برنامه در اسفندماه ۱۴۰۱ پرمخاطب ترین برنامه تلویزیون بوده است. بیشترین مخاطبان این برنامه از مناطق محرومی مانند سیستان و بلوچستان و … بوده‌اند. عکسی در فضای مجازی منتشر شده بود از یک روستا، که چندین دختر و پسر قد و‌ نیم‌قد از چندین خانه همجوار از قاب یک تلویزیون سیاه و سفید کوچک در حال تماشای برنامه مدرسه تلویریونی ایران هستند. ایران، تهران و شهرهای بزرگ نیست! در این کشور هنوز روستاها و شهرهای دور افتاده‌ای وجود دارند که از امکانات آموزشی و رسانه‌ای بسیار کمی برخوردارند. و مدرسه تلویزیونی با شعار یک فرصت برابر و عدالت آموزشی، شرایطی را فراهم آورده است که همه مردم ایران از تحصیل و تدریس با کیفیت برخوردار شوند. خبرنگار صبا با فریبا طاهری که در دو دوره پخش این برنامه حضوری فعال داشته است، به گپ و گفت نشست که در ادامه می خوانید.

در ابتدا به منظور آشنایی مخاطب از سابقه حضور خود در تلویزیون بگوئید؟

به مدت ۴ سال است که در مدرسه تلویزیونی ایران به عنوان مجری معلم و بازیگر معلم حضور دارم. قبل از این هم با شبکه آموزش و شبکه یک سیما همکاری داشته‌ام. اما شغل اصلی من معلمی است و در زمانی که ویروس کرونا گریبانگیر خانواده‌ها و بچه های مدرسه‌ای شد، طرح برنامه‌ای با عنوان مدرسه تلویزیونی ایران چراغ آموزش را درکشور روشن نگه داشت. در دوران تعطیلی مدارس ما مدرسه‌ای را دل تلویزیون بنا کردیم. و بنده به عنوان معلم مجری در این برنامه مشغول به کار شدم.

اولین بار است که واژه معلم مجری را می شنوم، لطفا درباره آن بیشتر صحبت کنید؟

حضور یک کارشناس مطلع در برنامه لازم بود. به همین دلیل تصمیم‌گذاری بر این بنا شد که از مجری‌های دربرنامه استفاده شود که هم سابقه تدریس داشته باشند و هم به محتوایی که معلم درحال تدریس آن بود، مسلط باشند، با این طرح چنانچه معلم درحین تدریس مسئله‌ای را فراموش و یا اشتباه می کرد من برای اصلاح آن اقدام می کردم.

بسیار عالی، چرا که اشتباه‌های کوچک از سوی معلمان گاهی اجتناب ناپذیر است و به یاد دارم که در دوران مدرسه این کار را شاگرد زرنگ کلاس انجام می‌داد، آیا خاطره ای هم از این پیشآمد دارید؟

اتفاقات اینچنینی کم و بیش پیش می‌آمد و طبق گفته خود شما هم اجتناب ناپذیر است، ممکن است خود بنده هم در قامت معلم گاهی اشتباه کنم، اما به یاد دارم روزی که ضبط برنامه زنده داشتیم و یکی از معلمان ما به ترافیک سنگینی برخورده بود و نمی‌توانست در برنامه حضور داشته باشد، درست ۳ دقیقه قبل از روی آنتن رفتن برنامه، تهیه‌کننده از من خواست که بروم پای تخته و مبحث آن روز را تدریس کنم. خوشبختانه چون خود بنده هم معلم درس ریاضی بودم از پس کار برآمدم و پخش برنامه با مشکلی مواجه نشد.

بسیار جالب است، با این حساب می‌توان به حضور مشاغل جدید وبینا‌رشته‌ای که تلفیقی از هنر ودانش است، امیدوار بود…

بله، رسانه کارکرد خاص به خود را می‌طلبد و اتفاقا آموزش از قاب دوربین بسیار سخت‌تر است. چرا که در این کار علاوه بر استرس‌های که در اجرا و یا بازی هست، باید روی تک تک واژه ها به لحاظ علمی ودانشی حساس باشیم ما نمی‌توانیم صرفا به دنبال ارائه یک اثر هنری باشیم چرا که در این شغل هر دو نیمکره هنری و علمی مغز دائما باید فعال باشد.

مواجه دانش آموزان با معلمی که گاهی هم از قاب تلویزیون در سمت مجری حضور می‌یابد چگونه است؟ 

خیلی خوب است و به شدت به کار بنده در کلاس درس هم کمک کرده است و صادقانه این مسئله برای من کارکردی دو طرفه دارد، چرا که انرژی مواجه حضوری و تجربه‌ای که من از کلاس حضوری با بچه ها دارم قابل جایگزینی با هیچ چیز دیگر در امر آموزش نیست. علاوه بر این بچه‌ها درکلاس نظرات خود را از برنامه های پخش شده، مستقیم و بی‌پرده با من درمیان می‌گذراند.

یه غیر از کلاس درس، برنامه مدرسه تلویزیونی در جامعه چه بازخوردی دارد؟

یک بار درخیابان بودم که به یکباره یک پیک موتور سوار جلوی من را گرفت، ابتدا کمی ترسیدم موتور سوار که پسر جوانی بود کلاه کاسکت خود را از سر برداشت و از من پرسید: شما خانم طاهری هستید؟ گفتم: بله، چطور؟ گفت: من یک دانش‌آموز تجدیدی شهرستانی هستم، که به مدد مدرسه تلویزیونی توانستم ادامه تحصیل داده و مدرک‌ام را بگیرم. این دست اتفاقات بسیار به ما نیرو و انرژی می‌دهد. نکته جالب تر اینکه در پیامک‌های که برای برنامه ارسال می شود متوجه شدیم که مخاطبان این برنامه حتی خانم‌های هستند بالای ۵۰ سال! که به علت زندگی در مناطق محروم ترک تحصیل کرده بودند و حالا با این برنامه موفق به ادامه تحصیل شده‌اند.

برنامه مدرسه‌تلویزیونی ایران از دوران کرونا تا پخش این روزها چه تغییراتی در ساختار داشته است؟

این برنامه در دو رویکرد متفاوت برنامه سازی خود را تکوین کرد، دوره اول پخش آن مربوط به زمانی است که رئیس شبکه آموزش دکتر احمدی بودند، در این دوره به سبب اینکه مدارس تعطیل بودند کارکرد این برنامه بیشتر آموزش محور بود و ما در این برنامه به عنوان معلم مجری فعالیت می‌کردیم. اما در زمان ریاست دکتر عبدالعالی کارکرد برنامه بازی محور شد و به همین نسبت بنده به عنوان معلم بازیگر در این برنامه حضور دارم. سیاستی که در دوره جدید این برنامه اتخاذ شده است مخصوص به دانش آموزان نسل امروز است، نسل امروز با اینکه از نظر درک مطلب و استعداد، در سطح بالاتری از نسل گذشته هستند، اما نحوه یادگیری شان هم با دانش آموزان دیروزی متفاوت است. اینها بچه‌های نیستند که ساعت‌ها پشت میز بنشینند و به مطالب معلم گوش بدهند، هرچند که با باز شدن مدارس این نحو از یادگیری را هم تجربه می‌کنند پس در اینصورت اگر مدرسه تلویزیونی هم کار آموزش را باتخته ادامه می‌داد نوعی موازی کاری بود! به همین دلیل برنامه در دوره جدید به مدل یادگیری با بازی روی آورد و به همین صورت کارکرد نقشی بنده هم از مجری معلم به بازیگر معلم تغییر کرد و متعاقب با مبحث آموزشی من یک روز گلفروش، یک روز آشپز و روز دیگر ممکن بود کارگر باشم. در این روش جدید خوشبختانه به غیر از آنکه درس را آموزش می‌دهیم، باب آشنایی با مشاغل و مهارت‌ها هم ضمن درس گشوده می‌شود. این روش بیشترین تاثیر را روی دانش آموزان دوره ابتدایی داشته و در برخی برنامه ها من دیگر معلم نیستم و در قالب نقش یک دانش آموز ابتدایی به درس‌ها می‌پردازم.

فرهومند ناظریان