نمایش «نیست» به نویسندگی و کارگردانی مهران عشریه (نویسنده و کارگردان این نمایش، در راستای ساختار، محتوا و نام این اثر، تصمیم به نیست‌ شدن اسم خود گرفته است) آقای مهرا…یازده سال است که به نویسندگی می‌پردازد و عضو کانون نویسندگان است، همچنین چند اجرای نمایشنامه خوانی به روی صحنه برده است. تهیه‌کنندگی این نمایش را پوریا موثق عهده‌دار بوده است. در این نمایش سمیرا زائری، سونیا سرلک و پویا عربگری به ایفای نقش پرداخته اند. در ادامه گپ و گفت خبرنگار صبا با سه تن از عوامل این نمایش را می‌خوانید.

مهران عشریه:تلاش کرده‌ایم تا یک کل منسجم را شکل بدهیم

مهران عشریه کارگردان نمایش درباره داستان و سبک اجرایی نمایش گفت: این داستان بر مجموعه‌ای از خرده روایت‌ها استوار و اجرا به فصل‌های مختلفی تقسیم شده است. اما در کنار این ما تلاش کردیم تا یک کل منسجم را شکل بدهیم و در شکل اجرایی هم در همین راستا تلاش کرده‌ایم. در زمینه بازیگری‌ها قالب سبک رئال منتخب ما بوده و این در حالیست که در فضای کار آثاری از تئاتر ابزورد و افزون بر آن المان‌هایی از سبک سورئال بهمراه دارد. ما برای نوشتن متن از دو نمایشنامه «در انتظار گودو» و «کرگدن» استفاده کردیم تا از نظر شاخصه‌های بینا‌متنی، ریتم اجرای نمایش و تصویر‌سازی به تقویت اثر کمک کند. از یکسری الگوهای تصویری تکرار شونده که  در اجراهای مختلف این دو نمایشنامه دیده می‌شود، برای ارجاع به این دو نمایشنامه استفاده کردیم، چرا که برای مخاطب آشنا به این دو نمایشنامه کاملا قابل لمس است و در عین حال جوری در دیگر اجزا و تصاویر اجرا آمیخته شده که به هیچ عنوان به صورت صحنه‌ای عاریتی جلوه نمی‌کند. چنانچه اگر کسی هرگز اجرایی از این دو نمایشنامه را ندیده باشد هرگز متوجه چنین ترکیبی نخواهد شد. از یکسری نوشتار به صورت ویدئو مپ در اجرا استفاده کردیم تا هم در زمینه توضیح صحنه‌ها و هم در مورد توضیح شخصیت‌ها و هم در مورد اکسسواری که در صحنه نیست به کار می‌آید و توسط آن سعی کردیم تا اجرا مانند رمانی باشد که فصل‌های مختلفی دارد و در نهایت رونوشتی به مخاطب ارائه می‌شود. عنصر مهم دیگر در شکل‌گیری این اجرا «غیاب» است، همانطور که از نام نمایش «نیست» پیداست. غیاب عنصری است که «ژاک دریدا» از آن نام می‌برد و همه چیز را دو وجهی می‌داند آنطور که خیر و شر، پیروزی و شکست و غیاب و حضور دو وجه یک مسئله هستند. از نظر معنایی تضاد بین بودن و نبودن زیر ساخت این اثر را شکل می‌دهد و از نظر ساختاری نیز از پسا ساختارگرایی یا پست مدرنیسم استفاده کرده‌ایم.

سمیرا زارعی:رویکرد من هرگز بر حذف و ترک استوار نبوده است

سمیرا زارعی در این نشست به خبر نگار صبا گفت: حدود هفت سال است که در زمینه تئاتر فعالیت می‌کنم. از طریق آموزشگاه دوره‌های تئاتر را گذراندم، چند اثر را خودم کارگردانی و اجرا کردم و با شرکت در جشنواره‌های مختلف بیشتر وارد این فضا شدم.

وی در خصوص بسیاری از نمایش‌‌ها که در این دوره بخاطر تحولات اجتماعی که رخ داد دچار چالش‌هایی شدند، اطهار داشت: دسته بندی‌های مختلفی غالبا در فضای  تئاتر وجود دارد، افراد بر اساس سبک تفکر و شیوه مواجهه با رویداد‌های مختلف وارد این دسته بندی‌ها می‌شوند. ممکن است برای برخی از افراد این رویداد‌ها به مانند تلنگری بر شخصیتشان  باشد و بر همین اساس هم تصمیم می‌گیرند. ولی برای من اینگونه بود که از ابتدا پذیرفته‌ام که در کجا و بر اساس چه شرایطی این حرفه را انتخاب و آغاز کرده‌ام. مسلما من هم مثل بسیاری از افراد این جامعه با فضای اجتماعی کشورم همراه هستم با بسیاری از مسائل مخالف و با بسیاری هم موافقم ولی من هم نیاز به بقا و ادامه دادن دارم. معتقدم از نظر من این شرایط، شرایط جدیدی نبوده و بارها در سالیان طولانی تکرار شده است.

این بازیگر افزئد:  حتی اگر بخواهیم بزرگان تئاتر را هم دنبال کنیم در خط رفتاری آنها جبهه‌گیری‌هایی چنین سنگین نمی‌بینیم ولی در عین حال معتقدم هرگز نمی‌شود از کسی بخاطر انجام دادن کاری و یا انجام ندانش گلایه کرد چراکه این یک انتخاب شخصی است ولی در تئاتر تا حدودی هم شاهد چالش‌های درون گروهی بین هنرمندان همین رشته هستیم و التهابی افزون بر التهاب جامعه در جامعه تئاتری دیده می‌شود. رویکرد من اما هرگز بر حذف و ترک استوار نبوده چون فکر میکنم هیچ چیزی حذف شدنی نیست.

زارعی در مورد تجربه ای که در این نقش و نمایش داشته اشاره کرد و گفت: در نمایش «نیست» نقش سابینا را به عهده دارم. سابینا زنی است که شخصیت قدرتمندی دارد، با یکسری مسائل مخالف است و در جایی انتخاب می‌کند تا مخالفت  خود را علنی کند و تاوانش هر چه باشد بپردازد تا به چیزی که می‌خواهد دست پیدا کند و در این راستا دست به اقدام هم می‌زند. در حقیقت او زن عملگرایی است و مخاطب را با خود همراه می‌کند.

پوریا موثق:مفهومی که متن انتقال می‌داد مرا بسیار تحت تاثیر قرار داد

پوریا موثق که تهیه کننده این نمایش است و در ادامه نشست با خبرنگار صبا همراه شد از تجربه اولین تهیه‌کنندگی خود در حیطه هنرهای نمایشی گفت: مسلما به عنوان اولین تجربه تهیه کنندگی تئاتر نسبت به احتمال برگشت سرمایه نمی‌توان چندان آسوده خاطر بود بخصوص که کاملا با بودجه شخصی و بدون پشتیبانی خاصی انجام شده باشد، ولی بخاطر علاقه‌ کاملا شخصی که به هنرهای نمایشی  و سینما دارم شاید منتظر لحظه‌ای بودم که من هم به عنوان یک عضو کوچک جامعه در راه توسعه و رشد اندیشه، فرهنگ و هنر کاری کرده باشم که البته مصادف بود با شرایط خاص اقتصادی امروز و ما سعی کردیم با هوشمندی و سنجیدگی تمام اینکار را با مقیاس خاص خودش جلو ببریم.

وی درخصوص عامل متقاعد کننده برای پذیرش تهیه‌کنندگی اثر اذعان داشت: در ابتدا که متن را خواندم گیرایی متن و مفهومی که انتقال می‌داد مرا بسیار تحت تاثیر قرار داد و شوکه کرد و روزها ذهن مرا درگیر خود کرده بود و به آن فکر می‌کردم و خوشحالم که تجربه اولم بر اساس چنین متن و شکل اجرایی شکل گرفت.

وی در پایان گفت: لازم است از آقایان رضا معطریان، رضا جاویدی، آیدین ابراهیمی و باقی عزیزانی که با نقد‌های سازنده مشوق ما بودند و بازخوردهای بسایر مثبتی از آنها دریافت کردیم تشکر کنم، همینطور از همه عوامل اجرایی که برای به ثمر نشستن این نمایش درکنار من بودند قدردانی می‌کنم.

مریم عظیمی