توقف کوتاه از جنس تفکر در زیستن

فیلم عطرآلود به کارگردانی هادی مقدم دوست به قلم حسین حسنی و به تهیه کنندگی یوسف منصوری است این فیلم  محصول سال ۱۴۰۰ در ژانر اجتماعی،خانوادگی و عاشقانه است. بازیگران فیلم عبارتند از: مصطفی زمانی، هدی زین العابدین، کوروش تهامی، همایون ارشادی، حسام محمودی، سودابه بیضایی، شهروز ابراهیمی و…که در این فیلم به ایفای نقش پرداخته اند. عطر آلود محصول سازمان سینمایی سوره حوزه هنری است که اکنون در اولین دوره جشنواره حوا حضور دارد. فیلم عطرآلود یک ملودرام عاشقانه با ترکیبی از رنج، ترس و وجدان است که چالشهای یک زوج خوشبخت را در مسیر استحکام زندگیشان تصویر میکند. در ادامه خبرنگار صبا با هادی مقدم دوست گپ و گفتی درباره فیلم داشته که در ادامه می خوانید.

هادی مقدم دوست: اندیشیدن به مرگ و تاثیر آن در انسان

هادی مقدم دوست را پیش تر به واسطه نویسندگی اش می شناسیم، او فیلمنامه های زیادی نوشته و فیلمنامه درخشان مشترکش با حمید نعمت الله در سریال وضعیت سفید در ذهن تماشاگران ماندگار شده است. او نشان داده است که علاقه زیادی به کار کردن با مضامین اخلاقی داشته و این امر در فیلم سینمایی سر به مهر کاملا مشهود می شود. با این وصف مسلما او با  تمامی عناصر ملودرام آشناست و برآن ها تسلط دارد، به همین خاطر همیشه داستان خود را در فضایی نسبتا متفاوت روایت می‌کند. مقدم دوست در تازه‌ترین ساخته سینمایی، فیلمی را کارگردانی کرده که به قلم حسین حسنی است و در آن به سراغ قصه زندگی علی، مردی جوان رفته که عاشق عطر و عطرسازی است و برشی نه چندان بلند از زندگی تو را در قابی سینمایی ارائه می‌کند. تلاش قهرمان برای به ثمر رساندن ایده عطری که ساخته، موتور حرکت فیلم در پرده نخست به حساب می‌آید که در نهایت علی و عاطفه را در کنار هم قرار می‌دهد. عشق هم به عنوان تم اصلی پررنگ تر شده و به تاروپود قصه گره می‌خورد. باردار شدن عاطفه و مشکلاتی که علی برای ثبت عطر خود در یک شرکت معتبر دارد، حجم زیادی از نیمه میانی فیلم را دربرگرفته و قصه را با ریتمی آرام پیش می‌راند.

چطور شد از فیلم نامه نویسی به کارگردانی روی آوردید ؟

سابقه فعالیت‌های سینمایی بنده به دلیل علاقه به سینما، حاوی فعالیت‌های گوناگونی‌ست. البته کلمه گوناگون را با اغماض به کار می‌برم، اما بنده هم در جریان فیلمنامه‌نویسی، هم دستیاری کارگردان و هم کارگردانی فیلم و حتی در زمان فعالیت در حوزه فیلم کوتاه فیلمبردار هم بوده‌ام، جدا از اینها فعالیت طولانی و مستمر کار مطبوعاتی و نگارش مطالب مربوط به سرنوشت فیلمنامه و حتی جستار و ستون‌نویسی و طنزنویسی در نشریات فرهنگی و غیر سینمایی و تدریس فیلمنامه و مشاوره فیلمنامه را هم داشته‌ام. شاید همه اینها از زاویه صنف و اشتغال گوناگون از هم به نظر می‌رسند اما در حقیقت همه زیرچتر سینما و آموختن سینما و کار خلاقه برای سینما محسوب می‌شود، حتی جستار نویسی و طنزنگاری را هم همیشه برای خودم مرتبط به سینما می‌دانستم. پاسخ دقیق بنده این است که واقعا از سمت به سمت دیگر روی نیاورده‌ام، علاقه بنده فیلمنامه‌نویسی و کار آموزشی و ساخت فیلم و یا حتی اگر اقبال آن را داشته باشم ساخت مستند است. بنده حتی در یک دوره چند ساله دبیر سرویس مستند یک نشریه سینمایی بودم و آنجا به طور متمرکز بر روی فیلمنامه سینمای مستند کار می‌کردم. فعالیت خلاقه و مفید فرهنگی در عرصه سینما برای بنده میادین چندگانه‌ای دارد که از ابتدا به سراغ تمام آن میادین می‌رفتم. بنده کارم را از ساخت فیلم کوتاه شروع کردم و بعد از آن چند سال یکبار فیلم های نیمه بلند و سینمایی و سریال هم ساخته‌ام. در این بین به طوری جدی سال‌های زیادی فیلمنامه نوشتم که شاید ساخت دوباره فیلم بعد از سالهای نگارش این تصور را به وجود بیاورد که بنده به کارگردانی روی آورده‌ام . اما هیچ غیرمحتمل نیست که شاید اگر عمری و اقبالی باشد باز طی دوره‌ای فیلمنامه بنویسم. همه‌اش کار سینماست. راستش حتی یک دوره‌ای به این فکر می‌کردم کاش بتوانم برای کودکان برنامه ترکیبی بسازم اما آن عرصه‌ای ست که مطالعه و تخصص بسیار می‌خواهد.

تفاوت ها و‌جنس کاری و حرفه ای یک فیلم نامه نویس که قرار است حالا کارگردانی کند چیست ؟

فرق چندانی ندارد. کارگردانی و شروع ساخت فیلم یک ضروریاتی دارد. کارگردانی که خودش ننویسد قطعا باید فیلمنامه را عمیقأ درک کند، کارگردانی هم که خودش متن را نوشته یا نویسنده‌ای که تصمیم به ساخت و کارگردانی نوشته خودش گرفته هم این فرایند درک متن را طی کرده. از اینجا به بعد کارگردانی توسط نویسنده یا کارگردانی متن دیگری فرایندی کاملا مشابه دارد. تفاوت فقط این می‌تواند باشد که اگر متن در لحظاتی نیاز به بازنویسی داشته باشد کارگردانی که خودش نوشته تغییرات را انجام می‌دهد و در غیر این صورت نویسنده لازم است که همراهی با تولید را ادامه دهد و هنگام نیاز حضور داشته باشد. این اتفاق که متن احتیاج به بازنویسی دارد زیاد رخ می‌دهد. اگر نویسنده خودش کارگردان باشد طبعا قدری سرعت تغییرات بیشتر می‌شود. ولی در مجموع به نظر بنده فرق چندانی ندارد.

فیلم عطر آلود طی چه پرسشی در ذهن تان شکل گرفت و‌چگونه پرورشش دادید؟

فیلمنامه این کار نوشته حسین حسنی‌ست والبته بنده نیز به همراه یوسف منصوری تهیه‌کننده در جریان نگارش بودیم و جلسات زیادی داشتیم و راجع به این  پرسش اولیه صحبت کردیم. پرسش این است : تاثیر اندیشیدن و آگاهی به مرگ در انسان چیست. این پرسش عمده‌ترین پرسش بود.

در‌ مواجه با‌ خلق اثر و قابلیت بازگو کردن آن در چارچوب ممیزی های ارشاد به مشکل برنخورده اید ؟ اگر برخوردید چگونه توانستید با نرمش هم حرف تان را بزنید و هم نظر رضایت حاصل را کسب کنید ؟

وقتی گفتگوهای بین عوامل نگارش و ساخت و کارشناسان یک گفتگوی فرهنگی و هنری و تخصصی مبتنی بر زبان سینما و فیلمنامه‌نویسی و اهداف مشترک باشد و دو طرف با هم از روی سلیقه محض و یا نگرانی یا تفاوت دیدگاه های سنگین و متضاد حرف نزنند اتفاقی که در فرایند تولید می‌افتد اتفاق مثبت و مفید هم افزایی‌ست. دقیقا گفتگویی مانند گفتگوی دو همکار. رابطه همکارانه و دو طرفه بود. وقتی حرف‌های هم را به دقت بشنویم و به حرف‌های هم فکر کنیم راه برای مفاهمه و استفاده از نظرات همدیگر باز می‌شود. رابطه ما خوشبختانه اینگونه بود. کیفیت همترازی و مفاهمه هر رابطه‌ای را تبدیل به رابطه موثر و آرام و نتیجه‌بخش می‌کند.

در طول نوشتن و ساخت عطر آلود از مشورت چه دوستانی استفاده کردید؟

با چند گروه مشاوره داشتیم. بیشترین آن با عطرسازان و پزشکان بود.  مشاوره و کمک‌های آقای مهدی فرجی نیز بسیار مفید و موثر بود .

فیلم دیگری را در دست دارید ؟

به امید خدا برنامه دارم با محمدرضا شفیعی فیلمی به نام مومن که در حال نگارش فیلمنامه آن هستم را به انجام برسانم.