پرونده شنبه های چالشی صبا
قدمعلی سرامی:نسلی جامانده از اقتصاد؛ گرفتار در فضای مجازی!
در پرونده چالش این هفته صبا «برای نمایش آیینی تعزیه چه کردهایم؟» پرداختهایم.
در پرونده چالشی این هفته صبا به سراغ نمایش آیینی- مذهبی تعزیه در ایران رفتهایم. همانطور که میدانیم تعزیهخوانی در تاریخ و فرهنگ ایران به ویژه در جامعه شیعیان اهمیت بسیاری دارد و تأثیر مهم و شگرف فرهنگ نمایش تعزیهخوانی در الگوهای رفتاری مردم و فرهنگ و هنر آنان، بسیار نمایان است. اینکه چرا این هنر والا با این کارکرد متمایز و قوی نسبت به دورههای پیشین برجستگی کمتری دارد، سوال چالشی این هفته صبا است. خبرنگار صبا برای پاسخ به این پرسش به سراغ پژوهشگران برجسته ایرانی، پیشکسوتان تعزیه در اجرا و علوم دانشی این رشته رفته است. در ادامه با این گفت و گو همراه ما باشید.
قدمعلی سرامی(نویسنده -پژوهشگر):نسلی جامانده از اقتصاد؛ گرفتار در فضای مجازی!
در ابتدا اگر بخواهیم به ریشه تعزیه در ایران بپردازیم، باید بدانیم که در ایران باستان مفاهیمی مانند شهید و شهادت وجود داشته است. همان طور که سیاوش ایرانی یک شهید بود و هر ساله برای او مراسمی آیینی و نمایشی میگرفتند. در واقع بعد از حمله اعراب به ایران و مسلمان شدن ایرانیان و در دوره صفوی نمایشهای مذهبی هم رشد میکنند و نمایشهایی با مضمون عاشورا، سیدالشهدا و امام حسین(ع) شکل میگیرند. در سالهای اخیر با پیشرفت تکنولوژی و آشنایی نسل نو با دیجیتال، شاهد هستیم که نسل جدید بیشتر وقت خود را با موبایل سپری میکند. وسایل دیجیتال این نسل را در اقصی نقاط جهان به عوالمی وصل میکند که در وسعت آن دیگر تقیدات مذهبی و غیره کمرنگ هستند. البته من معتقدم که هنر تعزیه یک هنر مردمی است اما گاه گاهی حکومت نیز با آن مساعدت کرده است مانند دوره شکوفایی تعزیه در تکیه دولت که حکومت متولی و بانی آن بوده است. در این میان نباید وضع اقتصادی مردم را نادیده گرفت. مشکلات اقتصادی در دورههای مختلف وجود داشته اما، پس از عهد شکنی ترامپ در برجام، این مشکلات به شکلی آسیبزاتر خود را نشان دادهاند. که نتایج آن در همه افراد و سطوح جامعه اعم از فرهنگی و غیر فرهنگی عیان است، یکی از این آسیب ها نیز دامنگیر سنتهای، اصیل جامعه مسلمان ایرانی شده است.