سی و پنجمین جشنواره کودک و نوجوان از ۱۵ مهرماه در شهر اصفهان کار خود را شروع کرد، علی قوی‌تر کارگردان پیشکسوت کودک و نوجوان در این جشنواره با فیلم «یک تکه ابر» در بخش مسابقه‌ای فیلم بلند حضور دارد، به همین بهانه خبرنگار صبا با این کارگردان گفتگویی داشته است که در ادامه می‌خوانید.

در ابتدا خلاصه‌ای از فیلم یک تکه ابر را برای مخاطبان صبا تعریف کنید
داستان این فیلم درباره زنی است که در زنبورداری مشغول به کار است و کودکی که با این زن ارتباط عاطفی برقرار می‌کند، زندگی این زن متاثر از شرایط سخت اجتماعی، دچار آشفتگی و پریشان حالی خاصی است که در ادامه با حضور این کودک و رویا پردازی‌های او ماجراها و رویدادهای فیلم شکل می‌گیرد، در واقع داستان این فیلم روایتگر مجموع زندگی هایی از آدم‌های مختلف است که به بهانه حضور کودک نمود پیدا می‌کنند.

با توجه به حضور فیلم در جشنواره کودک و نوجوان تم احساسی پایان‌بندی فیلم با چه رویکردی است؟
فیلم‌هایی که با موضوع کودک ساخته می‌شوند نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا با یک پایان باز و یا امیدوارانه به اتمام می‌رسند، البته مخاطب فیلم یک تکه ابر صرفا کودکان و نوجوانان نیستند، و نمی‌توان رده سنی خاصی را برای این فیلم در نظر گرفت. یک تکه ابر فیلمی مناسب برای خانواده است که قهرمان داستان آن یک کودک است، البته انتقاداتی از این حیث ممکن است به فیلم وارد باشد، اما با توجه به اینکه شخصیت‌های اصلی و محوری و پیش‌برنده داستان کودک هستند، داوران در انتخاب این اثر برای جشنواره اشتباه نکرده اند.
آیا این فیلم تجربه اکران در محافل دیگر را نیز داشته است؟
فیلمبرداری این فیلم از اسفند سال ۱۴۰۱ کلید خورد اما ماجراها و اتفاقات درون فیلمی؛ به ما این اجازه را نداد که در ۲ ماه فیلمبرداری اثر را به اتمام برسانیم. شرایطی چون تنوع فصلی، بازی کودکان؛ که خود نیاز به زمانبندی بیشتری داشت چرا که هر کودک نهایتاً در روز بیش از یک الی دو ساعت نمی‌تواند بازی خوبی داشته باشد. همه این عوامل دست به دست هم داره که تولید کار زمان و هزینه زیادی را متحمل گروه کند. در نهایت برای اینکه به تعهد خود برای حضور در جشنواره وفادار باشیم، مجبور شدیم نسخه بدون موسیقی فیلم را به جشنواره ارسال کنیم. به این ترتیب این فیلم برای اولین بار در همین جشنواره اکران می‌شود و حتماً در نسخه‌های بعدی تدوین و موسیقی فیلم بازنگری‌ خواهد شد.

چشم اندازتان از اکران فیلم در سینماهای سراسر کشور چیست؟
متاسفانه در دوره اکنون همه چی از روال طبیعی خود خارج شده و هیچ هماهنگی نظم یافته‌ای میان سینمادار و وزارت ارشاد وجود ندارد. شرایط برای سینماگران به قدری سخت شده که نیاز به یک ساماندهی بیش از پیش احساس می‌شود. اصلی‌ترین مسئله این است که تعداد مشخصی از سینماهای کشور باید به طور کامل در اختیار سینمای کودک و نوجوان و سینمایی مضمون محور باشد. فیلم‌هایی که ممکن است فاکتورهای سرگرمی سازی آنها خیلی پررنگ نبوده اما پرمحتوا باشند. اکران متنوع ژانرهای سینمایی به طور عادلانه باعث می‌شود ذائقه مخاطب به سمت تک بعدی شدن سوق پیدا نکند و آن مخاطب ۲۰ الی ۳۰ درصدی فرهیخته بتواند به راحتی آثار مورد نظر خود را دنبال کنند. سینما جدا از محتوا نیاز به تنوع دارد تا مخاطب‌های خاموش خود را دعوت به دیدن فیلم روی پرده کند. دومین مسئله مهم وضعیت پلتفرم‌هاست! متاسفانه در دوره اخیر شاهدیم که برخی پلتفرم‌ها، نه همه آنها! بسیار یاغی شده‌اند و بیش از آنکه بخواهند یک پخش کننده فرهنگی باشند مفت‌خورهای بی جیره و مواجبی هستند که با اندک هزینه‌ای می‌خواهند کل حقوق یک فیلم را بخرند! در حالی که برای تولید یک فیلم دست کم میلیاردها خرج شده است. این رویه کاملاً در تضاد با منافع فرهنگ و سینماست، در تمام دنیا قانون بر این مدار است که فیلم ساز در فروش فیلم با در نظر گرفتن درصد مشخصی سهیم باشد. یکی از فیلم‌های من در حال حاضر از کمپانی آمازون در حال پخش است. آمازون قبول کرده که ۷۰ درصد فروش مال من باشد و ۳۰ درصد مال آنها، اما در ایران با اینکه ما حاضریم به جای ۷۰ درصد، ۳۰ درصد از فروش را سهیم باشیم اما باز قبول نمی‌کنند و از ما می‌خواهند با قبول مبلغی مشخص کنار بکشیم. از طرفی دیگر وقتی صدا و سیما اقدام به خرید اثر می‌کند، با یک تعرفه عصر حجری روبرو هستیم که حتی هزینه کرد صداگذار و یا موسیقی را نیز شامل نمی‌شود، حالا همین ارگان اگر قرار باشد ۲۰ ثانیه تبلیغ از فیلم را روی آنتن ببرد قیمت ها را به دلار روز محاسبه می‌کند! این گونه است که فیلمساز پس از تولید فیلم در اکران و پخش با بی‌مهری و نامهربانی شدید مواجه می‌شود.

برگزاری جشنواره امسال را تا به امروز چطور ارزیابی کرده‌اید؟
هر سال تعدادی فیلم ساخته می‌شود که ممکن است در میان آنها فیلمسازان تازه کار هم حضور داشته باشند، از نظر من همه آثار گرامی و قابل احترام هستند و باید قدردان تمام این کارگردان‌ها بود. چرا که مسلماً در آغاز راه هیچ‌کس شناخته شده نیست و این مسیری است که همه ما طی کرده‌ایم. اما مشکل جشنواره امسال حضور تازه کاران نیست، در ابتدای جشنواره ما شاهد یک افتتاحیه بسیار مفصل بودیم که اتفاقاً بسیار خوب برگزار شد اما از نظر من در اندازه و قاب یک جشنواره ملی و سینمایی نبود! این انتقاد را از این حیث مطرح می‌کنم که امیدوارم در اختتامیه شاهد جشنواره سینمایی‌تری باشیم. در افتتاحیه به سینماگران اصلاً جایگاه ویژه و خاصی اختصاص نیافته بود. با وجود آنکه این جشنواره با فیلمسازان است که معنی پیدا می‌کند نه با مسئولان و مدیران! تمامی مانورهای خبری و رسانه‌ای نیز بیش از توجه به فیلمسازان بر روی مدیران متمرکز شده بودند که جلوتر از همه در سالن نشسته بودند. با وجود زحمات زیاد و هزینه‌های زیادی که برای افتتاحیه شده بود و اتفاقاً استقبال خوبی را هم شاهد بودیم اما به نظر من این رویه برای دیسیپلین یک جشنواره سینمایی مناسب نبود.از نکات خوب دیگر جشنواره استفاده از بچه‌ها در هیئت داوری بود که بسیار حائز اهمیت است.

در پایان مقایسه‌ای داشته باشید از سینمای کودک این دوره، با دهه ۶۰ و ۷۰ که به دوره سینمای طلای کودک مصطلح است…
در گذشته خصوصاً دهه ۶۰ و ۷۰ چرخه سینمای کودک کاملاً برمدار بود. سینمادار، کارگردان و دولت به صورت هماهنگ حامی یکدیگر بودند و آثار خوبی ارائه می‌شد.
صحبت پایانی:
در انتها تشکر می‌کنم از بنیاد سینمایی فارابی که با وجود همه سختی‌ها با چنگ و دندان این جشنواره را حفظ و برپا کرده است. آنچه که بر ما مبرز شد، این است که شهرداری و فرمانداری شهر اصفهان در این رویداد کمترین همکاری را در برگزاری این جشنواره داشته‌اند، در حالی که این جشنواره اعتبار و فرصت بسیار مناسبی برای این شهر است. نتیجه این کوتاهی این بود که عوامل فیلم‌ها نتوانستند در جشنواره حضور داشته باشند چرا که اصلاً دعوت نشده بودند! از هر فیلم تنها کارگردان و تهیه کننده دعوت شده بود. ما عوامل فیلم خود را با هزینه خودمان آوردیم. حضور عوامل فیلم، علاوه بر انگیزه بخشی آنها وشرکت در دوره‌های بعدی، باعث تبادل نظر و شکل‌گیری موج‌های مثبتی در سینمای کودک می‌شود، این‌ها اصل قضیه است که ما متاسفانه اصل قضیه را رها کردیم. در حال حاضر به نظرم پشتیبانی از فیلم‌های ساخته شده در اولویت است و باید تمام زیرساخت‌هایی که گویا در اثر یک زلزله مهیب تخریب شده بازسازی شود.
سمیه خاتونی