چندی پیش در حوزه تئاتر خبری مبنی بر اعتراض کارگردانان منتشر شد، تحت عنوان اینکه چرا مجموعه تئاتر و سایر سالن‌های تئاتر دولتی وابسته به مرکز هنرهای نمایشی و وابسته به مجموعه‌های دیگر چون شهرداری و… ۲۰ در صد از فروش گیشه نمایش های اجرا شده در این سالن ها را برمی‌دارند. همچنین در روند این اقدام گردش مالی اداری تا رسیدن فروش بلیت‌ها به دست کارگردانان و گروه‌های نمایشی گاهی از سه هفته تا یک ماه طول کشیده است. همه می‌دانیم در شرایطی هستیم که کار کردن در حوزه تئاتر برای فعالان این هنر نه به خاطر سود مادی و سرمایه‌گذاری است بلکه تنها و تنها به خاطر علاقه ذاتی هنرمندان به توسعه فکری و اندیشگی جامعه است که هنرمندان به اجرای نمایش دارند. با این وصف مطمئنا آماده کردن یک تئاتر و به اجرا بردن آن در صحنه نتیجه یک کارگروهی بدون چشم‌داشت مالی است و در این میان مسئله فروش بلیت و گیشه تنها می‌تواند بخشی از هزینه‌های صرف شده در اجرا مانند: دکور، صحنه آرایی و… را جبران کند. با این حال سوالی که پیش می آید این است که چرا مجموعه مرکز هنرهای نمایشی و مجموعه‌های عمومی به عنوان سازمان‌های دولتی و مردمی که قرار است کمک کننده و حمایت‌کننده از این گروه‌ها باشند، اقدام به برداشت درصدی از فروش بلیت‌ها می‌کنند؟ و این مراکز این هزینه را صرف چه چیزی می کنند؟ این سوالات ما را بر آن داشت که با کارگردانان حوزه تئاتر در همین زمینه گفت و گویی داشته باشیم، ضمنا برای رسیدن به جواب این پرسش به سراغ مدیران تصمیم گیرنده در مرکز هنرهای نمایشی نیز رفتیم که عنوان کردند به زودی جوابیه‌ای مشتمل بر پاسخ به همین پرسش از این مرکز منتشر خواهند کرد. (اما بر این باوریم که کاش مدیران مرکز پای صحبت کارگردانان و متخصصان بنشینند و فقط به پاسخ یا اطلاعیه‌ای در این‌باره بسنده نمی‌کردند.) در ادامه با ما در شنبه‌های چالشی صبا همراه باشید، تا از نظر کارگردانان و منتقدان تئاتر در این حوزه مطلع شوید. با این توضیح که روزنامه صبا همواره آماده انعکاس حرف‌های هنرمندان و پاسخ مدیران ذی‌ربط در جهت ایجاد تعامل و پیشرفت فرهنگ و هنر ایران اسلامی بوده و خواهد بود.

مهرداد کوروش‌نیا (نویسنده و کارگردان تئاتر):تفاوت سالن خصوصی و دولتی در کجاست؟
وقتی دولت کمک مالی و سوبسید مشخصی را به گروه‌های نمایشی اختصاص نمی‌دهد، حداقل انتظار می‌رود که سالن‌های دولتی را کاملا به صورت رایگان در اختیار گروه‌ها قرار دهد تا در واقع این خدمات به عنوان سوبسید و کمک مالی برای فعالان این حوزه لحاظ شود. سوال این است که وقتی سالن دولتی این۲۰ درصد را می‌گیرد دیگر تفاوت‌اش با سالن خصوصی در چیست؟ سالن خصوصی هم با اندکی بیشتر تقریبا همین رویه را پیش گرفته است. درباره اینکه این کار قانونی هست یا خیر باید بگویم که ما در ایران برای هر چیزی که بخواهیم می‌توانیم راهکار قانونی پیدا کنیم. با یک قرارداد فی مابین بین یک مجموعه دولتی و موسسه خصوصی و واگذاری بخشی از کارکردهای مجموعه، به راحتی می‌‎توان یک مجموعه دولتی را به نیمه دولتی تغییر داد. به این صورت وقتی ما به چنین رویکردی اعتراض می‌کنیم، جوابیه می‌آید که به طور مثال تئاترشهر با بنیادی قرارداد داشته است و اختیار تمامی سالن های خود را مثلا تا ۱۰ سال به آن موسسه و یا بنیاد خصوصی واگذار کرده است. به این صورت برای هر رویه می توان راهکارهای قانونی ایجاد کرد. به همین دلیل به نظرم نباید وارد این مسائل شد و تنها نکته‌ای که می‌توان آن را پی‌گرفت این است که وقتی دولت بودجه ندارد که به گروه های نمایشی سوبسید دهد حداقل این سالن و مراکز را به صورت رایگان در اختیار گروه‌ها قرار دهد و درصدی از فروش گیشه را برندارد. مسئله بعدی اینکه در همین شرایط نیز، درآمد حاصل از فروش گیشه را با تاخیر زیاد به گروه‌ها پرداخت می‌کنند! فرض کنید نمایشی که یک میلیارد تومان فروش گیشه داشته است، وقتی این مبلغ را پس از یک ماه دریافت می کند، در این مدت چقدر سود بانکی به یک میلیارد تعلق گرفته است، فارغ از آنکه گروه‌ها پس از این همه زحمت شبانه‌‎روزی منتظر در آمد خود هستند؟

سمیه خاتون