معمولا آنچه ما از قاب تلویزیون درباره دفاع‌مقدس می‌بینیم، بیشتر معطوف به داخل جبهه و صحنه‌های نبرد است و در کنار آن برنامه‌های گفت‌وگو محوری که در مناسبت‌های مرتبط با دفاع مقدس روی آنتن می‌رود. اما نگاه جدید، سوژه یابی، جذابیت‌های تصویری و کارگردانی قوی از جمله نقاطی است که برنامه‌های صدا و سیما در حوزه دفاع مقدس باید به آن توجه کنند. در واقع وقتی هفته دفاع مقدس شروع می‌شود فقط چند مستند و فیلم نشان داده می‌شود تا بگوییم این هفته را گرامی داشتیم. در حالی که باید مفهوم دفاع مقدس را جرعه جرعه برای نسل جوان معنا کرد تا آن‌ها بدانند در آن سال‌ها چه بر مردم گذشت و رزمندگان با رشادتی که به خرج دادند نگذاشتند حتی گوشه‌ای از ایران به دست دشمنان بیفتد. برنامه «حماسه‌خوان» که شنبه‌ها ساعت ۲۳:۳۰ روی آنتن می‌رود، یک مجله ترکیبی با محوریت دفاع مقدس و به سفارش گروه حماسه و مقاومت شبکه یک سیما طراحی و تولید شده است. «حماسه‌خوان» از جمله برنامه‌هایی است که با پایان هفته دفاع مقدس هنوز روی آنتن است و با حضور فرماندهان، رزمندگان و یادگاران دفاع مقدس به بازخوانی عملیات دفاع مقدس، دفاع مقدس در بیان امام (ره) و رهبر معظم انقلاب می‌پردازد. این برنامه تلاش کرده با اغلب برنامه‌هایی که به دفاع مقدس می‌پردازند، متفاوت باشد و مانند یک مجله تصویری با موضوع دفاع مقدس، بخش‌های متنوعی را با فرمی فراتر از کلیشه‌های رایج و پر رنگ‌ولعاب به مخاطب تلویزیون ارائه دهد. گروه حماسه و مقاومت شبکه یک سیما در سال‌ گذشته با ویژه ‌برنامه «مهمات» نگاه متفاوتی به موضوع جنگ و دفاع مقدس داشت و تداوم این نگاه در برنامه «حماسه‌خوان» هم دیده می‌شود ضمن اینکه این برنامه تلاش تازه آن گروه سازنده برای روایت تحلیلی دفاع مقدس است.

بسیاری روایت‌ها در حماسه‌خوان برای اولین بار بیان می‌شوند و ابعاد مختلف عملیات‌ها را پیش روی مخاطبان عمومی و متخصصان جنگ نمایان می‌کند. هشت سال دفاع مقدس سرشار از آموزه‌های تمدن‌ و فرهنگ‌سازی است، آموزه‌هایی همچون مقاومت، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی و ولایت‌مداری.

بیان این مباحث برای نسل جوان که جنگ را ندیده است می‌تواند بسیار امیدبخش و راه‌گشا باشد. خطر اصلی آن‌ است که ارزش‌های دفاع مقدس در سطور کتاب‌های تاریخی و کتابخانه‌ها خاک بخورد. اما بیان آن از رسانه ملی که مخاطب همه‌گیری دارد این امید را به همراه دارد که نقشه راهی را پیش روی جوانان برای ادامه مسیر باز کند ضرورت اهمیت پرداختن به دفاع مقدس در رسانه ملی بهانه ای شد تا به سراغ سازندگان این برنامه برویم.

حسین برکتی سردبیر برنامه «حماسه‌خوان»که در کارنامه‌اش سردبیری برنامه «جاذبه» در شبکه افق را دارد، با بیان اینکه حماسه‌خوان پلی از گذشته به آینده است اظهار داشت : از آنجا که همواره روایت واقعی برای مخاطب جذاب است ؛ لذا در برنامه حماسه‌خوان سعی شده وقایع مهم هشت سال دفاع مقدس از زبان شاهدان عینی بازنمایی شود.

وی ادامه داد : با گذر زمان ابزار و تاکتیک‌های جنگی تغییر می‌کند؛ اما دفاع هشت ساله ما در برابر رژیم متخاصم بعث وجوه انسانی و فطری بسیاری داشت که غیر قابل انکار است.

سردبیر «حماسه‌خوان» برگزیدن سوژه‌ها را برای این برنامه مهم دانست و گفت: سعی کردیم چه برای آیتم‌ها و چه برای گفت‌وگوی اصلی دقت نظر به خرج دهیم و موضوعات شنیدنی و جالبی را به تصویر بکشیم. از مروری بر شوخی‌های رایج جبهه تا روایت بزرگ‌ترین عملیات شهادت‌طلبانه گروه‌های مقاومت در فلسطین اشغالی که با موضوع این روزهای غزه و مقاومت مردم فلسطین همراه است.

برکتی افزود: بازگویی این وجوه فطری که دوران دفاع مقدس اوج تجلی خود را میان مردم نشان داد، می‌تواند درون مایه هویت ملی مذهبی ایرانی را شکل دهد اما گاهی به این سرمایه گرانقدر که در سینه تک تک رزمندگان و فرماندهان جنگ نهفته است، کم توجهی می‌شود و عرصه دفاع مقدس به وجوه تخصصی رزم و بیان پیروزی و شکست‌ها خلاصه می‌شود.

وی خاطرنشان کرد : هرچند نباید از نبوغ و‌ خلاقیت رزمندگان در این زمینه هم غافل بود. به همین خاطر برنامه حماسه‌خوان در آیتم‌های خود به این بخش هم به صورت دقیق پرداخته است اما گفت‌وگو پیرامون روابط انسانی، عاطفی و مواجه با دشمن به عنوان یک سرمایه انسانی که مبلغ ایده انسان‌سازی جمهوری اسلامی است، تنها و تنها با تفحص در روایت‌ها و خاطرات شاهدان عینی حاضر در عملیات‌ها قابل جستجو و بازنمایی است. موضوعی که بن مایه اصلی برنامه حماسه‌خوان را شکل می‌دهد.

سردبیر «حماسه‌خوان» با اشاره به اینکه موضوعات برنامه با محور روایت‌های بدیع شاهدان عینی طراحی شد افزود: بسیاری از این روایت‌ها برای اولین بار بیان می‌شوند و ابعاد مختلف عملیات‌ها را پیش روی مخاطبان عمومی و متخصصان جنگ نمایان می‌سازد. همانطور که اشاره شد، دفاع هشت ساله سرشار از آموزه‌های تمدن‌سازی و فرهنگ‌سازی است. آموزه‌هایی همچون مقاومت، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی و ولایت‌مداری.

برکتی ادامه داد : بیان این مباحث برای نسل جوان که جنگ را ندیده است می‌تواند بسیار امیدبخش و راه‌گشا باشد. خطر اصلی آن‌ است که ارزش‌ها دفاع مقدس در سطور کتاب‌های تاریخی و کتابخانه‌ها خاک بخورد. اما بیان آن از رسانه ملی که مخاطب همه‌گیری دارد این امید را به همراه دارد که نقشه راهی را پیش روی جوانان برای ادامه مسیر باز کند.

وی تأکید کرد : حماسه‌خوان سعی کرده است؛ با محور قراردادن مسائل روز مابه ازاهای تاریخی دفاع مقدس را از زبان افراد حاضر در آن برهه بیان کند و راه‌کارهای عینی این موارد را پیشنهاد دهد.

سردبیر «حماسه‌خوان» در پایان گفت: ضرورت دارد با ترسیم عینی وقایع هشت سال دفاع مقدس، تصویری عینی از جامعه ایرانی اسلامی را ترسیم و راهکارهایی برای برون رفت از معضلات و مشکلات اجتماعی را با تکیه بر ارزش‌های انقلاب اسلامی به آینده‌سازان ایران ارائه داد.