«درب» روایتگر مامور اداره برقی است که قصد دارد، برق خانه‌ای تک و دور افتاده را وصل کند. هادی محقق کارگردان این اثر مانند فیلم‌های قبلی‌اش «ممیرو»، «ایرو» همان سبک را دنبال کرده که نشات گرفته از مکانی است که در آنجا به دنیا آمده و همان سبک ویژه هادی محقق یعنی رفتار مستند وار، عدم استفاده از بازیگر حرفه‌ای و تاکید بر فضا‌های بومی و بکر را دنبال می‌کند. به بهانه اکران همزمان فیلم «درب» در ایرلاین  ایرفرانس فرانسه و سینماهای هنر و تجربه خبرنگار صبا گفت‌وگویی با رضا محقق تهیه کننده این فیلم داشته که در ادامه می‌خوانید.

جذابیت ایده این اثر برای شما چه بود؟

مبحث اخلاق‌گرا بودن، اینکه اگر در زندگی اخلاق و انسانیت را سرلوح کارهای‌مان قرار بدهیم این آرامش و در زندگی شخصی‌مان جاری خواهیم کرد. اما مهم‌ترین بخش آن امید است اینکه ما از دل تاریکی می‌توانیم نور را ببینیم. ما نباید نا امید شویم. بعضی مواقع در سخت‌ترین نقاط زندگی  بهترین شرایط برای انسان فراهم می‌شود و چقدر خوب است که انسان‌ها همیشه دلشان به سمت امید خوش باشد. به نظرم زندگی به غیر از این نیست  و تنها وجهی که خیلی من را برای انجام دادن این کار ترغیب می‌کرد همین بعد انسانی و اخلاقی آن بود.

نزدیکی بینش کارگردان و تهیه کننده تا چه اندازه اهمیت دارد؟

نویسنده و کارگردان دو بازوی ساخت یک اثر هستند و اگر این‌ها نقاط اشتراک ذهنی با یکدیگر نداشته باشند یک کار با دو جهان ذهنی مختلف ساخته خواهد شد. به نظرم این سوال خیلی خوبی بود که در این چند وقت اخیر از من پرسیده شده چرا که این مسئله خیلی مهم است. اینکه تهیه‌کننده و کارگردان در یک نقطه با هم اشتراک داشته باشند و یک هدف مشترک را دنبال کنند.

از اهمیت جغرافیای ساخت فیلم بگویید.

فیلم در کهگیلویه و بویراحمد که زادگاه ما است ساخته شده و قطعاً زیست یک فیلم به جغرافیای آن برمی‌گردد. همه چیز در یک اثر باید در خدمت فیلم باشد و اگر چیزی غیر از آن باشد قطعاً خارج از فیلم قرار گرفته و فیلم در نمی‌آید به همین علت جغرافیا بخش مهمی از این فیلم است.

 همکاری مردم محلی در کهکیلویه بویراحمد چگونه بود؟

آنجا خیلی خوب است و همه به صورت خودجوش دوست دارند که محبتی کنند. خب آنجا پروژه‌ها به اصطلاح خیلی دلی هستند. یادم نمی‌رود که مثلاً برخی اوقات خانواده‌هایی که خودشان حتی بضاعت آنچنانی نداشتند بچه‌های پروژه‌ را برای ناهار دعوت می‌کردند و همه کمک می‌کردند. مثلا در فیلم‌های قبلی ما مثل فیلم «ممیرو» خانواده‌ای به نام خانواده واصلی بودند که فقط خدا می‌داند که چقدر به ما کمک کردند حتی از تراکتورشان هم برای حمایت از پروژه ما استفاده کردند چرا که منطقه کوهستانی و بسیار صعب العبور بود.

 بر اساس محدودیت و محرومیت‌هایی که منطقه با آن روبرو است آیا تیم با چالش خاص و سختی روبرو شد؟

این فیلم تنها اثری است که با همکاری تعداد اندکی از دوستان ساخته‌ایم و فکر می‌کنم که کلاً همکاران ما در پروژه «درب» بیش از ۶ نفر نبودند. همکاران‌مان دوستان صمیمی ما بودند و تجهیزات آنچنانی هم استفاده نکردیم. با یک دوربین کوچک می‌رفتیم فیلمبرداری می‌کردیم و برمی‌گشتیم  و همه پر از ذوق، هدف و انگیزه بودند تا کمک کنند و کار ساخته شود. «درب» فارغ از مسائل روتین، حرفه‌ای و برنامه‌ریزی‌های آنچنانی و با یک تولید ساده درست مانند سادگی‌ای که در خود فیلم است ساخته شد.

«درب» هم اکنون در  بیست و یکمین دوره جشنواره چنای هند حضور دارد و ۲ اکران ویژه در این جشنواره خواهد داشت در مورد جشنواره‌ها و موفقیت‌هایی که درب تا کنون داشته بگویید.

اولین حضور «درب» در جشنواره فجر بود که در بخش سودای سیمرغ توانست جایزه ویژه هیئت داوران را دریافت کند سپس با حضور در جشنواره شانگهای چین، در افتتاحیه بیست و دومین دوره از جشنواره بوسان نیز به نمایش درآمد و موفق به دریافت جایزه کینگ سه ئو از جشنواره بوسان شد و با حضور در جشنواره سه قاره نانت فرانسه جایزه بالن نقره‌ای را  از آن خود کرد و اکران بسیار موفقی را به عنوان یک فیلم ایرانی در سینماهای فرانسه رقم زد. اما مهم‌ترین بخشی که داشت این بود که استقبال اروپایی‌ها از فیلم بسیار زیاد بود به نظرم خیلی اتفاق مهمی برای آثار هنری است که بتوانند چنین مخاطبی را جذب کنند. «درب» اکران خود را در فرانسه با   ۱۰۶ سینمای فعال شروع کرد که در ادامه  و با استقبال مخاطبان، اکران فیلم از ۱۰۶ سینما به ۳۸۷ سینما در فرانسه رسید. حتی استقبال ۳۲ هزار مخاطب اروپایی پخش کننده فرانسوی فیلم را هم متعجب کرد و اکنون نیز پخش کننده فرانسوی موفق شده فیلم را در ایرلاین هوایی و کلیه خطوط ایرفرانس فرانسه  قرار دهد. وقتی یک فیلم موفق می‌شود در شبکه ایرلاین هواپیمایی  قرار بگیرد کلیه خطوط پروازی موظف هستند که این فیلم را در خدمات ویژه خویش در دسترس مسافران هوایی قرار دهند. اتفاقی که در سال‌های اخیر برای فیلم‌های ایرانی به ندرت افتاده است.

فیلم به نوعی یاد‌آور تو نیکی می‌کن و در دجله انداز است.

چرا می‌خواهیم هر کاری که انجام می‌دهیم را فریاد بزنیم! اگر کمکی کرده‌ای نیت شما چه بوده؟ مگر خدا نمی‌گوید که اگر کاری را انجام داده‌ای با منت و آزار دادن آن را از بین نبرید؟ چرا ما باید منتظر این باشیم که از ما تشکر شود؟! چرا باید همیشه هر کاری که می‌خواهیم بکنیم را پررنگ و بولد کنیم؟ این پیام زیبایی بود که اثر داشت. گاهی اوقات وقتی در شرایطی قرار می‌گیریم نباید منتظر باشیم، باید وسعتی داشته باشیم که در چنین شرایطی خودمان وارد عمل شویم و منتظر تشکر یا دیده شدن آن عمل نباشیم آن کسی که باید این اتفاق را ببیند، می‌بیند.

مریم عظیمی