هفتمین جشنواره تلویزیونی مستند به ایستگاه پایانی خود رسیده است و برگزیدگان این جشنواره در مراسم اختتامیه‌ای که جمعه ۱۷ آذرماه در کاشان برگزار خواهد شد معرفی می‌شوند. جشنواره تلویزیونی مستند، به دلیل پخش آثارش از تلویزیون و داوری‌های مخاطبان، پرمخاطب‌ترین جشنواره مستند کشور است و این مخاطب میلیونی، برای اهالی مستند اهمیت زیادی دارد. دوره هفتم جشنواره تلویزیونی مستند در بخش‌های «فیلم مستند»، «مجموعه مستند» مستند‌نگاری» و «عکس» از اول مهرماه به دبیری یاسر فریادرس برگزار شده، طی آن ۶۹ فیلم مستند تا اول آذرماه از شبکه مستند پخش شده‌است‌. در بخش «مجموعه مستند» از میان ۵۰ مستند ارسال شده، با داوری سعید رشتیان، جواد قارایی و مهدی بخشی‌مقدم، ۱۵ مجموعه مستند به بخش مسابقه راه یافته‌اند. بخش «مستند‌نگاری» که پذیرای آثار اهالی رسانه و خبرنگاران بود، با داوری داوود نعمتی‌انارکی، داوود امیریان و زهرا زوایان، از ۱۰ اثر ارسالی، ۸ نویسنده نامزد بخش مسابقه این رویداد شده‌اند. در بخش «تک‌عکس» ۷۷۳ فریم عکس از ۱۷۴ عکاس به دبیرخانه هفتمین جشنواره تلویزیونی مستند رسیده که با نظر هیئت داوران ۲۷ تک‌عکس از ۲۴ عکاس به بخش مسابقه راه پیدا کرده‌اند و در بخش «مجموعه عکس» نیز از میان ۱۲۵ اثر مجموعه عکس ارسال‌شده از ۷۱ عکاس‌، ۱۷ مجموعه عکس از ۱۵ عکاس به بخش مسابقه راه یافتند‌. حسن غفاری‌، سعید فرجی و مریم کامیاب داوران بخش عکس هفتمین جشنواره تلویزیونی مستند هستند.

خبرنگار صبا  با مهدی میرتیموری دبیر اجرایی هفتمین جشنواره تلویزیونی مستند درباره کم وکیف این دوره از جشنواره گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.

جشنواره امسال چه تفاوت‌های با سال‌های گذشته به صورت کمی و کیفی دارد؟

روند جشنواره امسال با سال‌های قبل چندان تفاوتی ندارد. امسال همچون سال قبل بیش از ۵۰۰ اثر به جشنواره ارسال شد که از این میان ۶۹ مستند برای حضور در بخش مسابقه انتخاب شدند. اگر به لحاظ کیفی هم بخواهم توضیح دهم، مستندها تفاوتی با سال گذشته ندارند. سال گذشته جشنواره با کیفیت خوبی برگزار شد و امسال هم در همان سطح برگزار می‌شود.

آثار امسال را چگونه دیدید؟

مستندهای بلند و شاخصی در این دوره حضور دارند که از آثار استاندارد حوزه مستند هستند. از آنجایی که مستندسازان شاخص در بخش نیمه بلند و کوتاه ورود نمی‌کنند ممکن است مستندسازان این بخش‌ها شناخته شده نباشند اما باز هم آثار باکیفیتی داریم. در بخش نیمه بلند و کوتاه فضا بیشتر برای دیده شدن آنهایی فراهم است که در شهرستان هستند.

سهم هنرمندان استانی در مستندهای امسال چطور است؟

خیلی خوب است. خوشبختانه تعداد آثار شهرستان‌ها در هر سه بخش، از مستندسازان تهران بیشتر است. این از اتفاقات خوب جشنواره بود و اگر یک بررسی انجام شود قابل احصا است که سهم شهرستان‌ها در دوره‌های قبل هم بیشتر بوده است، هدف ما هم این است که استعدادهایی که خوب کار می‌کنند و به دلیل دوری از تهران از امکانات بی بهره‌اند، دیده شوند.

درباره موضوعات آثار آیا محدودیت‌هایی داشتید؟

ما در همه زمینه‌ها با جغرافیای متنوع فیلم داریم و فکر می‌کنم مستندها همه سلیقه‌ها را پوشش می‌دهند. البته مثل همه جشنواره‌های مستند، آثاری با موضوعات اجتماعی بیشتر است اما فیلم در فضای سیاسی، دفاع مقدس، مقاومت و دیگر موضوعات هم داریم.

می‌توانید بگویید از کدام موضوعات استقبال بیشتری شد؟

بدون اینکه ما دخالتی داشته ‌باشیم. مخاطبان از آثاری که با محوریت دفاع مقدس و مقاومت روی آنتن شبکه مستند رفت بیشتر استقبال کردند.

برای جشنواره هفتم چه ویژگی خاصی می‌بینید که بخواهید به آن اشاره کنید؟

جشنواره هفتم از ویژگی‌های خاصی نسبت به دوره‌های قبل برخوردار است. به نظرم جشنواره تلویزیونی مستند به بلوغ خوبی رسیده و جایگاه واقعی‌اش را در بین فعالان حوزه مستند پیدا کرده است و امسال در حوزه انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مقاومت آثار خوبی داریم که مستندهای «برار انسیه»، «فراموشی»، «اول شخص غایب»، «داستان ساحل شرقی» و مستند تحسین برانگیز «هجده هزارپا» از جمله آنهاست که امیدواریم مخاطبان از دیدن این آثار لذت برده باشند.

اولویت در داوری‌ها به چه موضوعی اختصاص داشت؟

در همه بخش‌ها اولویت انتخاب، کیفیت آثار است و برای ما حفظ شرایط حرفه‌ای جشنواره بسیار حائز اهمیت است و چنانچه اگر آثار کیفیت مناسب و حرفه‌ای نداشته باشند به بخش مسابقه راه پیدا نمی‌کردند.

اگر بخواهید از مهم‌ترین اتفاق جشنواره امسال نام ببرید چه می‌گویید؟

به نظرم مهم‌ترین اتفاق جشنواره امسال، نمایش آثار شاخص مستند از رسانه ملی به ویژه شبکه مستند سیما بود. امسال خوشبختانه شاهد پخش آثاری هستیم که برای نخستین بار از شبکه مستند تلویزیون پخش شد و مخاطبان را با طیف وسیعی از مستندها چه در موضوع و چه در فرم میهمان تلویزیون کرد.

و این نمایش چه کمکی به مستندسازان می‌کند؟

فراموش نکنیم که یکی از مشکلات اهالی مستند و جوانان مستعد، پخش و نمایش آثار و دیده شدن مستندهای‌شان است که جشنواره تلویزیونی مستند در طول این هفت سال به اندازه توانش سعی کرده بخشی از این مسئله را حل کند و امیدوارم این روال ادامه داشته باشد.

آیا به بین‌المللی شدن جشنواره تلویزیونی مستند فکر می‌کنید؟

در رابطه با بین‌المللی شدن جشنواره تلویزیونی مستند در آینده بسیار صحبت شده‌است. بحث بین‌المللی شدن جشنواره با توجه به نمایش تلویزیونی آثار در حال حاضر کمی سخت و پیچیده است ولی جزو برنامه‌های آینده ماست و امیدواریم که این اتفاق بیفتد.

فکر می‌کنید این جشنواره چقدر می‌تواند در روند تولید مستند در کشور مؤثر باشد؟

بدیهی است ما دوست داریم در نوع تولیدات و تاثیرگذاری آثار تولیدی مستند سهیم باشیم. در زمینه تولید به نظرم باید حداقل ۱۰ سال از برگزاری جشنواره بگذرد تا بتوانیم قضاوت کنیم ولی حتما دیدن آثار طیف وسیعی از مستندسازان و مخاطبان میلیونی این جشنواره تاثیر قابل توجهی در تولید آن‌ها خواهد گذاشت.

خودتان نمونه‌هایی از این تأثیر را در ذهن دارید؟

برخی از مستندسازانی که امروز در فضای جهانی اسم‌شان برده می‌شود و جوایز بین‌المللی دریافت می‌کنند برای اولین بار نامشان از جشنواره مستند برده شد. یعنی اولین جایزه‌شان را از این جشنواره دریافت کردند. اعتماد به نفس پیدا کردند و توانستند به مدارج بالا دست پیدا کنند و ما از این بابت مفتخریم.

پس می‌توان درباره مهم‌ترین دستاورد جشنواره تلویزیونی مستند پرسید؟

مهم‌ترین دستاورد جشنواره تلویزیونی مستند دیده شدن آثار تولید شده در خارج از مرکز و تهران است. همان طور که گفتم خیلی از مستندسازها که هم اکنون جزو کارگردان‌های شاخص هستند اولین آثارشان در جشنواره تلویزیونی مستند رقم خورده است و به عنوان کارگردان‌های مطرح کشور دیده شدند.

نیره رضایی مطلق