این روزها تلویزیون برای خود سهم مهم و جدی‌ای برای جریان سازی و ایجاد موج در جامعه قائل شده‌‌است. رویکردی که پیش از این نیز در فضای سیاسی کشور مشهود بود اما جنگ غزه و اسرائیل و اهمیت پرداختن به مسئله غزه و مقاومت مردم فلسطین آن را بیش از پیش مهم نشان داد. تلویزیون در راستای تبیین تحولات فلسطین، پوشش رسانه‌ای حماسه طوفان‌الاقصی و حمله رژیم اشغالگر صهیونیستی به غزه ورساندن ندای مظلومیت مردم ستمدیده، برنامه‌های متنوعی را روی آنتن برد که در روشنگری مخاطبان بی‌تأثیر نبود. باید در نظر داشت که ما اکنون در جنگ روایت‌ها و جهاد تبیین قرارداریم. در حالی که مخاطبان با اخبار و تحلیل‌های بعضاً متفاوت و متناقضی از مسائل و رویدادها روبرو هستند. روایت درست و شفاف از یک رویداد سیاسی می‌تواند آن‌ها را از سردرگمی نجات دهد. رسانه ملی با این دیدگاه تلاش کرده در جنگ روایت‌ها، روایتی درست و واقعی را به مخاطبان ارائه دهد. اغلب برنامه‌های تلویزیون تلاش می‌کنند از سیاست تعبیری عام اتخاذ کنند. اصولاً سیاست را می‌توان به دو بخش عمده تقسیم کرد؛ یکی حوزه‌های کاملاً تخصصی که شاید برای عموم مردم جذابیتی نداشته باشد و دیگری سیاست به معنای گسترده‌تر، که مخاطب با عرصه‌هایی مثل اقتصاد سیاسی، فرهنگ سیاسی، جامعه‌شناسی سیاسی و… مواجه می‌شود. برنامه «سیاست خارجی» که این روزها روی آنتن شبکه سه سیماست تلاش کرده تعریف دوم را نگه دارد تا دستش برای کشف و پردازش سوژه‌های جذاب‌تر باز باشد. این برنامه موضوعات بین‌المللی را به شکل آکادمیک برای دانشجویان روابط بین‌الملل و غیر آکادمیک برای افراد عادی که دوست دارند تحلیلی سریع و به موقع از تحولات دنیا داشته باشند در قالب یک بسته خبری تحلیلی ارائه می‌دهد. «سیاست خارجی» از اسفند ۱۴۰۰ روی آنتن شبکه سه سیماست. در این برنامه سوژه‌ها براساس اتفاقات روز دنیا شکل می‌گیرد. ارتباط مستقیم با کارشناسان بین‌الملل وجه تمایز برنامه است. روزهای پخش برنامه ثابت نیست و به طور معمول هفته‌ای یک قسمت برنامه روی آنتن می‌رود. اما تمرکز اصلی و نهایی «سیاست خارجی» بر روی حضور کارشناسان خارجی است و بررسی موضوعات روز از دیدگاه کارشناسان و صاحب‌نظران بین‌المللی شکل می‌گیرد. خبرنگار صبا با عوامل این برنامه به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می‌خوانید.

الهام عابدینی دانشجوی دکترای روابط بین‌الملل مطالعات اروپا و خبرنگار این حوزه است و یکی از فعالیت‌های روزمره‌اش یادداشت نویسی و تحلیل نویسی در حوزه بین‌الملل بوده و در حال حاضر مجری برنامه «سیاست خارجی» است.

از تاریخچه شکل گیری برنامه «سیاست خارجی» بگویید؟

این برنامه با جنگ اوکراین آغاز شد. وقتی جنگ اوکراین شروع شد، اینکه چرا جنگ شروع و چه سوابقیدرباره آن وجود دارد؟ چطور پیش می‌رود؟ وجود یک برنامه‌ای که همه موضوعات را در مواقع لزوم تبیین و در مواقع لزوم خبرنگار اعزام کند در رسانه ملی احساس می‌شد، طرح را به شبکه سه سیما ارائه دادیم و استقبال کردند.

جایگاه مجری در این برنامه چگونه ترسیم شده‌‌است؟

برنامه بنیانش بر این است که من مجری یک ارائه ده دقیقه‌ای درباره پرونده‌ای که آن روز داریم، می‌دهم. این ارائه می‌تواند درباره فلسطین یا آخرین اخبار روز فرانسه باشد. موضوعات و تحولات مهم روز دنیا را مرور می‌کنیم و اینکه وضعیت در حال حاضر چگونه است. اگر لازم باشد نگاه تاریخچه‌ای هم داریم و تلاش‌مان این است همه ارائه با عکس و نقشه باشد.

نحوه تعامل مجری با مهمانان چگونه است؟

دیوار پشت سرمان مدام فعال است و از رسانه‌های خارجی و محلی بسته به اتفاقی که در آن کشور افتاده استفاده می‌کنیم و بعد دو مهمان خارجی داریم که به صورت اسکایپی با آنها در ارتباط هستیم و معمولاً این طور است که اگر دو مهمان باشد امیر حسین طهماسبی میهمان را می‌بیند و اگر بیشتر باشد مهمان‌های دیگر را من می‌بینم.

نقش مجری در تبیین و ارائه موضوعات چگونه است؟

معمولاً برنامه چهل دقیقه است موضوعات برنامه بستگی به حوادث روز دارد خیلی برنامه کنداکتور ثابت ندارد. در مواقعی که رخدادی در حوزه بین‌الملل بیفتد و از نظر ما مهم باشد سریع به آن می‌پردازیم و حتی خیلی وقت‌ها پیش آمده سه چهار ساعت قبل برنامه می‌گویند امشب برنامه است و راجع‌به موضوع پیش آمده و اینکه حوادث بین‌الملل چه هست و چه چیزی مهم است بخواهند به آن بپردازیم و معمولاً در گروهی که داریم تبادل نظر و بحث می‌کنیم ممکن است من پیشنهاد بدهم و بگویم که فلان موضوع برایم مهم است و به این نتیجه برسیم که مهم است به شبکه اعلام می‌کنیم و یک زمانی برای آن در نظر گرفته می‌شود.

به نظرتان وجه تمایز این برنامه با دیگر برنامه‌ها در چیست؟

ایده ما این است که از متخصصان و کارشناسان حوزه‌های مختلف ایده بگیریم. اینکه محقق و نویسنده ثابت داشته باشیم یا نه، بستگی به پرونده ما دارد. برای مثال اگر موضوع فلسطین باشد از کارشناسان حوزه فلسطین می‌خواهیم برای پلی بک‌هایی که می‌خواهیم پخش کنیم مطلب بنویسند.

هسته اصلی برنامه ما سه نفره است و به فراخور موضوع هم ممکن است برای توضیح و تبیین آن به خودمان و نوشتن پلی بک‌ها از افراد دیگری هم کمک بگیریم.

آیا بهتر نیست که روزهای پخش برنامه مشخص باشد؟

از ابتدا قرار شده روزهای پخش ثابت نباشد و به ضرورت موضوع در هفته برنامه داشته‌باشیم. برای نمونه در موضوع فلسطین ما پنجاه قسمت داشتیم، در جنگ اوکراین ده برنامه، درباره افغانستان زمانی که طالبان به قدرت رسید ده قسمت و در تظاهرات فرانسه سه قسمت برنامه روی آنتن بردیم.

به طور متوسط هفته‌ای یک قسمت برنامه داریم اما اینکه چه روزی باشد بستگی به حوادث دارد و میهمانان برنامه ما مدام تحلیل‌های خارجی را رصد می‌کنند و وقتی که کارشناسی در مورد موضوعی اظهار نظر متفاوت و جالب و خوبی داشته سعی می‌کنیم راه ارتباطی با او را پیدا کنیم.

آزاده کرمی