سینما جدا از اینکه یک ابزار هنری برای انتقال پیام و سرگرمی است، همواره نقشی بسیار کلیدی در شناساندن فرهنگ‌ یک ملت و جلای ذهن و روح مخاطبان دارد. سینمای ایران دهه‌ها است که توانسته در جشنواره‌های بین‌المللی به جایگاه درخشانی دست پیدا کند و در همین راستا بسیاری از آثار سینمای ایران اعم از سینمایی، کوتاه، مستند و انیمیشن در رویدادهای بین‌المللی موفقیت‌های بسیاری کسب کرده است. همچنین در این سال‌ها بسیاری از سینماگران ایرانی نیز به عنوان داور در جشنواره‌های بین‌المللی حضور داشته و همین مساله سبب شده است تا آثار و چهره سینمای ایران پیش از قبل در سطح جهانی شناخته شود. حال اینکه در یک دهه اخیر این روند درخشش آثار سینمای ایران در عرصه بین‌المللی همچنان ادامه دارد یا نه؛ در چالش این هفته روزنامه صبا به این پرسش مهم از سینماگران و منتقدان پرداخته‌ایم.

در طول ۴۵ سال گذشته یعنی از پیروزی انقلاب اسلامی به این سو، درخشش سینمای ایران در عرصه جهانی انکارناپذیر است. این موفقیت ناظر بر همه وجوه سینمای ایران است و لزوماً محدود به آثاری که مورد تایید حاکمیت باشد نیست؛ چرا که من معتقدم در میان انبوهی از فعالیت‌های هنری در سراسر جهان، سینما فارغ از نگاه‌های سیاسی، به عنوان یک ابزار رسانه‌ای، برای معرفی فقط نام یک سرزمین به مردم دنیا کفایت می‌کند و این امر به واسطه تلاش هنرمندان و سیاستگذاران درباره ایران تاکنون رخ داده و موجب افتخار همه ماست. اما نکته مهم کیفیت محتوایی تصویری در آثار ایرانی است که نشان داده می‌شود و این موضوع به فهم و برداشت فیلمساز از موقعیتی زیستی او در این جامعه شکل می گیرد. سینمای ایران از این منظر در طول دهه‌های گذشته فراز و نشیب بسیاری را طی کرده و می‌توان‌ گفت به تناسب فضای داخلی کشور و نگاه سیاسیون خارجی به ایران، حضور سینمای ما در جشنواره‌ها و رویدادها نیز دستخوش تحولات و چالش‌های بسیاری قرار گرفته است. چه بسا در مقطعی فیلم‌های کاملا سیاه و تلخ به لحاظ اقتصادی در زمان جنگ تحمیلی در جشنواره‌ها مورد تحسین قرار می‌گرفتند و در مقطعی دیگر فیلم‌های شاعرانه و مفهومی و دوباره در زمانی فیلم‌های اجتماعی پرچالش و البته در هیچ زمانی فیلم‌های بومی و مردمی مانند آثار دفاع مقدس و انقلابی! لذا در ده سال گذشته هم باید دید که تحولات کشور چگونه بوده و نگاه سیاسی موثر در تصمیمات جشنواره‌ها نسبت به ایران تا چه حد نقش داشته است. به نظر بنده، کاهش فضای جشنواره‌زدگی در بین فیلمسازان جوان، موفقیت‌های جمهوری اسلامی ایران در چشم افکار عمومی، تقلیل جایگاه شبه روشنفکران در بین مردم به ویژه نسل مطالبه‌گر و مردمی امروز ایران، تقویت صحیح حمایت از آثار خاص مانند شکل گیری درست گروه هنر و تجربه و مواردی از این دست اگرچه باعث شده در طول دهه گذشته موفقیت سینمای ایران کمتر به نظر برسد، اما معتقدم در حال حرکت به سمت استقلال فرهنگی و نهادینه سازی جایگاه خود نزد فرهیختگان عدالت‌خواه و حقیقت‌جو در اقصی نقاط دنیا هستیم. من شک ندارم با کمی تحمل و تامل دوباره همه جشنواره‌های جهانی به سمت سینمای ایران روی خواهند آورد و این بار نه با توجه به آثار سیاه دلخواه خود، بلکه به آثار معنوی و ملی ایرانی با فرم های جذاب و بیان‌های نوین هنری.