فیلم سینمایی «مجنون» به کارگردانی مهدی شامحمدی و تهیه‌کنندگی عباس نادران یکی از فیلم‌هایی است که به عنوان اولین فیلم کارگردان هم در بخش نگاه نو حضور دارد و هم به واسطه سوژه آن که درباره شهید مهدی زین‌الدین و در ژانر دفاع مقدس و جزو فیلم‌های محسوب می‌شود در بخش سودای سیمرغ با دیگر آثار این بخش به رقابت می‌پردازد. خبرنگار صبا به بهانه حضور این فیلم در جشنواره ۴۲ فیلم فجر با عوامل این فیلم به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می‌خوانید.

شروع همکاری با کارگردان این اثر چطور شکل گرفت؟

تقریبا از چهارسال پیش، پروسه ساخت این فیلم کلید خورد. البته در ابتدا قرار بود با کارگردان بزرگوار دیگری این فیلم را کار کنیم که خب به دلیل عدم فیلمنامه خوب، راغب به ساخت این فیلم نشدم. تا اینکه دوستان در سازمان اوج تصمیم گرفتند که این پروژه را با یک فیلمنامه نویس دیگر و البته با پژوهش کامل­تر­ تولید کنند. که خب پس از مدتی فیلمنامه به یک پلاتی رسید و تنها نیازمند بازنویسی بود. در این میان آقای شامحمدی نیز به عنوان گزینه کارگردانی مطرح شد.

نویسنده اثر چه کسی بود؟ و چه مدت صرف نگارش و تحقیقات شد؟

نویسنده اثر علیرضا محصولی است و این فیلم اولین فیلمنامه ساخته شده از ایشان است. که قرار است چند اثر دیگر نیز به زودی از ایشان ساخته شود. مدت نگارش نیز تقریبا قبل از اینکه به همکاری برسیم حدود ۶ الی ۷ ماه طول کشیده بود که هرچند قبل از آن نیز همانطور که گفتم حدود ۳ سال صرف پژوهش شده بود. لذا پس از صحبت و نشست­های متعدد با آقای محصولی، تصمیم گرفتم که برای بازنویسی اثر از آقای امیرحسین عسگری که خود کارگردان به نامی است،کمک بگیریم که ایشان نیز در تمام پروسه همراه و همدل بود. به همین خاطر مجددا، حدود ۴ ماه صرف بازنویسی فیلمنامه کردیم تا رسیدیم به این نسخه­ای که ساخته شد.

کارگردان این اثر کارگردان اولی است، کار با او چطور بود؟

همواره کارکردن با یک کارگردان اولی برایم جذاب بوده، فکر می­کنم در سینمای ایران اگر قرار باشد اتفاق جدیدی بیفتد، قطعا شانس بزرگش حمایت از کارگردان اولی­هاست، چرا که این افراد دغدغه‌مند هستند، هنوز درگیر قواعد پخش و فروش نیستند و سینمای آن­ها، سینمای ذاتی خودشان است. البته درباره کار کردن با آقای شامحمدی انگیزه­های دیگری نیز وجود داشت که شانس همکاری ما را بیشتر از پیش می­کرد. مثلا ایشان با ساخت مستند روایت فتح و مستندات دیگر، نشان می­داد که کارگردان توانمند و مسلط به سوژه است. به همین خاطر پس از چندجلسه صحبت و معاشرت مطمئن شدم که او بهترین گزینه برای انتخاب است.

باتوجه به تجارب تهیه ­کنندگی شما، این فیلم از فضای متفاوت­تری برخوردار است، چه شد که تصمیم به تهیه­کنندگی این اثرگرفتید؟

من به عنوان تهیه­ کننده همیشه این چالش را داشتم که به سمت آثاری بروم که در کارنامه هنری­ام اثر ماندگار و متفاوتی باشد. حال باتوجه به اینکه آثاری که تهیه­کنندگی کردم چقدر توانسته به این نکته نزدیک باشد، بحث دیگری است. اما همواره برایم چالش تهیه­ و تولید از مرحله فیلمنامه شروع می­شود نه مرحله پیش­تولید و تولید، یعنی من از مرحله فیلمنامه ورود می­کنم و سعی دارم همیشه با فیلمنامه­نویس درباره جزئیات به صحبت بپردازم. خب دغدغه ساخت فیلم دفاع مقدسی همیشه برایم وجود داشت اما عقیده و تحلیلم اینطور بود که زمانی به این عرصه ورود بکنم و یک اثری را تولید کنم که چیزی به سینمای دفاع مقدس اضافه کند و از تکرار مکررات به دور باشد. در واقع دوست نداشتم که تجربیات استفاده شده دیگران را تجربه کنم، بیشتر تمایل داشتم که مخاطب دهه ۸۰ و ۹۰ بتواند از قهرمانانی که برای تمامیت ارضی این وطن از جان خود گذشتند، تصویر درستی مجسم کند. تمام تلاش ما در فیلم مجنون این بود که قهرمان ملی، شهید مهدی زین الدین، نامش از یک اتوبان تنها به یک تصویر واقعی و شناخته شده تبدیل شود.

باز هم تمایل دارید که در این فضا کار کنید؟

با تمام سختی­هایی که در پروسه تولید فیلم وجود داشت علی­رغم تمام کم لطفی­ و بی­مهری هایی که ما درگیرش بودیم و سر فرصت در این خصوص حرف خواهیم زد، قطعا بله. البته به شرطی که فیلمنامه، سوژه جذاب و کارکرد روز داشته باشد و بتواند روایت جدیدی را به سینمای ایران اضافه کند.

در فرایند تولید همه ­چیز طبق برنامه ­ریزی پیش رفت؟

بله. علی­رغم تمام چالش­ها و بدقولی­هایی که در حق­مان شد، خوشبختانه و خدا را شکر آقای شامحمدی با توجه به تجربه خوبی که در فیلم­های مستند قبلی خود داشت، توانست طبق زمان­بندی پیش­بینی شده، پیش برود.

پراکندگی لوکیشن کار به چه شکل بود؟ در کدام مناطق فیلمبرداری شد؟

کل فیلم در استان خوزستان ( آبادان، خرمشهر، اهوار، شادگان و…) فیلمبرداری شد و تعداد مناطق فیلمبرداری شده نیز تقریبا ۳۲ لوکیشن بود.

اتفاق ویژه­ای در اثر «مجنون» بود که بخواهید به آن اشاره کنید؟

مهم­ترین اتفاق ویژه­ای که در فیلم ما بود؛ همدلی یک گروه بسیار همراه در طول کار (پیش­تولید، تولید، پس­تولید) بود که با جان و دل مایه گذاشتند. به نظرم اگر همکاری گروه فیلم «مجنون» که در طول شبانه ­روز زحمت کشیدند، نبود قطعا این فیلم به نحو مطلوب به سرانجام نمی­رسید.

یکی از امتیازهای فیلم شما همکاری با مجید انتظامی است، آهنگسازی که بعد از ده سال دوری با مجنون به سینما برگشت، این همکاری چطور شکل گرفت؟

در ابتدا زمانی که پیشنهاد همکاری به آقای انتظامی دادیم، مانند پروژه ­هایی که در این ده سال قبول نکرده بود، به دلیل کسالت جسمی، نپذیرفت. اما از ایشان خواهش کردم که فیلم را ببیند، چرا که معتقد بودم با دیدن «مجنون» نظرش تغییر خواهد کرد. دقیقا هم همینطور شد، ایشان بعد از اینکه نسخه کامل فیلم را دیدند با آغوش باز استقبال کردند و در نتیجه طی چند جلسه هم­نشینی، آهنگسازی این فیلم توسط ایشان انجام شد. لذا این همکاری برایم بسیار لذت­بخش و شیرین بود، چراکه آقای انتظامی با ساخت موسیقی برای آثار فاخر، تداعی کننده خاطرات و روزهای خوش دهه ۶۰ و ۷۰ است که در آن مقطع، عاشق سینما شدیم. لذا معتقدم که فیلم «مجنون»، تلفیقی از همکاری دو نسل متفاوت سینمای ایران است.

معصومه دهقان