علی اکبر قاضیزاده:
هنر نوشتاری و هنر زیبانویسی از فضای مجازی بر نمیآید
هوشمصنوعی و فضای دیجیتال بر روی همه امور اطلاعرسانی تاثیر گذاشته و تاثیرش بیشتر و گستردهتر هم خواهد شد.
دقیق شدن بر جنبههای اثرگذار تکنولوژی هوشمصنوعی، مدتیست که موجبات دلهره و تردید افراد متفاوت بسیاری را فراهم آورده، ازجمله آنها روزنامهنگاران نگرانی هستند که دلواپس ازدستدادن شغل خود میباشند. این نگرانیها بههمینجا ختم نشده تا جاییکه صندوق بینالمللیپول پیشبینی میکند که در آیندهای نهچندان دور، هوشمصنوعی با اثرگذاری بر روی ۴۰ درصد از مشاغل جهان، شکاف اقتصادی را بیشتر خواهد کرد. این پدیده هولانگیز از جهاتی شبیه به چاقوی دولبهای است که بستگی دارد چهطور و کجا از آن استفاده شود. جالب اینجاست که حتی برق لبههای این چاقوی شگفتانگیز نیز در نگاه افراد مختلف، متفاوت است! مانند روزنامهنگارانی که تیزی این برق، چشمانشان را به روی همهچیز بهجز تصویر بیکار شدنشان، بسته است و برق لبه دیگرش، چشمان عده دیگر را طوری باز کرده که با قطعیت اعلام میکنند که هوشمصنوعی هرگز نمیتواند جای خلاقیت، قدرت تشخیص رعایت اصولاخلاقی و حرفهای انسان را بگیرد. درحقیقت نفوذ هوشمصنوعی در رسانهها از نگاه برخی، فرصتی است برای تسهیل خبرنویسی و افزایش سرعت آن و از دید برخی دیگر تهدیدی جدی برای تصاحب شغلشان. نمایشگاه مطبوعات امسال، بهانهای شد تا در خصوص این «انقلاب غریب هوشمصنوعی در رسانه»، با کارشناسان این حوزه به گفتوگو بنشینیم. در ادامه گفتوگوی خبرنگار صبا را با تعدادی از اساتید و کارشناسان رسانه از نظر میگذرانید:
علیًاکبر قاضیزاده روزنامهنگار و پژوهشگر حوزه رسانه و ارتباطات در پاسخ به مثبت یا منفی بودن تاثیرات هوشمصنوعی بر رسانهها، با کنایه به اینکه این سوال و جوابها حرف تازهای نیست، میگوید: اینکه من از فضای دیجیتال و تاثیرات آن بگویم حرف تازهای است! هوشمصنوعی و فضای دیجیتال بر روی همه امور اطلاعرسانی تاثیر گذاشته و تاثیرش بیشتر و گستردهتر هم خواهد شد. الان شما با استفاده از هوشمصنوعی میتوانید پول انتقال دهید، از آخرین خبرهای همین ساعت و همین دقیقه باخبر شوید، با استفاده از این فضای مجازی میتوانید از سلامت خودتان مطلع شوید، اینکه فشار خونتان چهقدر است، قندتان، دید چشمانتان، شنواییتان، دندانتان و خلاصه از همهچیز میتوانید باخبر شوید. این فضا آنقدر مهم و دامنگیر شده که یواش یواش انسانها دارند از هوشمصنوعی میترسند و حتی کنفرانسهای بسیاری در مورد نقش و اثر هوشمصنوعی در دنیا برگزار میشود و سازمان ملل در فکر این است که در مورد هوشمصنوعی یک قانون جهانی بگذارد. الان یک نفر در یک گوشهای از دنیا، فرض کنید مثلا در اردن، جیبوتی، پرو، در هر کجای دنیا، میتواند بنشیند و بانکهای کشور مصر را حک کند! همانطور که در کشور خودمان اتفاق افتاده و بانکها و پمپبنزینها حک شدهاند. اینها خطراتش است. وی اذعان داشت: از آنطرف باید قبول کنیم که هوشمصنوعی تاثیر مثبت بسیاری بر روی زندگیها گذاشته و آن را راحت کرده است. شما در لحظه میتوانید دریابید که آن سوی دنیا چه میگذرد. یعنی این پدیده مثل یک چاقوی برنده تیزی است که هم با آن میشود یک چشم را عمل کرد و یا آپاندیسی را درآورد، هم میشود گردن و رگ کسی را قطع کرد. بسته به اینکه چگونه از آن استفاده شود. مثلا الان چینیها، امریکاییها و خیلی از کشورها در این زمینه پیشرفت بسیاری کردهاند. اینها را گفتم تا در ادامه به این نکته برسم و اشاره کنم که کار رسانه چیست؟ کار رسانه انتقال اطلاعات است، مگر غیر از این است؟! الان فضای مجازی این کار را به شایستگی انجام میدهد، در لحظه و فوری و در ضمن خیلی زیبا و قابلقبول، صوت خوب، تصویر خوب، رنگ خوب، موزیک خوب و هرچه که شما فکر کنید. درواقع میشود گفت هوش روایی با یک چنین فضایی جایگزین کار رسانهها شده است. او در پایان گفت: اما اگر نظر بنده را در مورد تاثیر فضای مجازی بر رسانهها، خصوصا رسانههای مکتوب و نوشتاری بپرسید؛ من سالهاست که بارها به این نکته اشاره کردهام، خدا کند که بالاخره کسی گوش کند. بارها تاکید داشتهام که ما برای مقابله با چنین شرایطی باید به دنبال مهارتهایی برویم. مهارتهایی را در رسانههای نوشتاری تقویت کنیم و هنرهایش را یاد بگیریم که در فضای مجازی ممکن نیست. اگر گفتید مثل چه چیزی؟! مثل نوشتن یک گزارش. تلفنهمراه شما هیچوقت نمیتواند از یک زلزله، قتل، آتشسوزی و از مسائل داخلی زندگی دیگران، یک گزارش خوب ارائه دهد. یعنی گزارشی با اطلاعات خوب، مشاهده خوب و نقلقول جذاب. ما باید به دنبال کارها و هنرهایی برویم که فضای مجازی و رسانههای دیجیتال از اجرای آنها عاجز هستند. یکی از این هنرها کلام است. هنر نوشتاری و هنر زیبانویسی نیز جزو هنرهایی هستند که از فضای مجازی بر نمیآید.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است