تا جایی‌که ذهن یاری می‌کند روزهای واپسین تمام سال‌های گذشته برای سینماگران، مملو از حرف و حدیث‌هایی مرتبط با چینش اکران آغازین سال پیش‌رو بوده و هست. از آنجا که تمام این جنگ و جدل‌های پیرامون هنرهفتم‌ پیش از دیدن رنگ هفت‌سین سرمی‌گیرد، لاجرم سینما همه ‎ساله خود را با اکران‎های پرحاشیه‌آغاز می‌کند.

اقتصاد سینما به مخاطب و چرخه درست اکران بسیار وابسته است و عدم تکرار فروش هزار میلیاردی سال جاری در سال آینده می‌تواند شکست طرح‌های اقتصادی مدیران سینمایی برای هنر هفتم را رقم بزند. در حالی که در سال جاری بیش از ۳۵ درصد از فروش هزار میلیاردی سینما مربوط به آثار اکران نوروزی و فیلم کمدی این بازه است،‌ انجمن پخش کنندگان به ترکیب آثار نوروز پیش‌رو و تعداد کم کمدی‌های آن اعتراض کرده‌اند.

این در حالی است که پیش از این منتقدان به عدم ذائقه سازی سازمان سینمایی و تکیه بر فروش کمدی اعتراض کرده بودند.

سینمای ایران در سال ۱۴۰۲ با فروشی هزار میلیارد تومانی روبه‌رو شد و رکوردهای گیشه را جابجا کرد، این در حالی بود که بخش زیادی از این فروش مربوط به ۴ فیلم اول گیشه و آثار کمدی سینما بود. اکران نوروزی سال گذشته با فیلم‌های «فسیل»، «غریب»، «عروس خیابان فرشته» و «بچه‌های طوفان» روی پرده رفت که از این میان «فسیل» فروش عجیبی داشت و «بچه‌های طوفان» با یک شکست عجیب‌تر مواجه شد.

برای نوروز ۱۴۰۳ ، نیز ۷ فیلم «تمساح خونی»، «پرویز خان»،‌ «آپاراتچی»، «بی‌بدن»،‌ «آسمان غرب»، «نوروز» و انیمیشن «ایلیا در جست‌وجوی قهرمان» انتخاب شده‌اند که کانون پخش کنندگان به عدم وجود آثار پرمخاطب در این بسته اکرانی اعتراض کرده‌اند.

یکی از پخش کنندگان قدیمی سینما داریوش بابائیان ضمن اعلام اعتراض این گروه به ترکیب اکران نوروزی ۱۴۰۳ گفته است «تعداد آثار شادی‌آفرین در ترکیب اکران نوروزی کم است و تنها یک فیلم توانایی جذب مخاطب دارد و حداقل ۵ فیلم باید در این ژانر برای اکران در نوروز وجود داشته باشد.» اما محمد ساسان مدیر مرکز تولیدات سینمایی سوره معتقد است که «اگر بخواهیم برای فروش بیشتر فقط به رویه موجود سینما توجه داشته باشیم فقط باید کمدی بسازیم و اکران کنیم که این باعث مرگ دیگر ژانرهای سینمایی و آسیب به سینما خواهد شد.»

در حالی پخش‌کنندگان که اولین حاشیه‌سازان هر ساله اکران‎های نوروز‌ی هستند و در پی آن‌ها برخی از سینماداران و سینماگران با چینش اکران نوروز ۱۴۰۳ مخالف خود را اعلام کرده‌اند که به زعم برخی کارشناسان ژانر کمدی درطول یک‌ سال گذشته نه‌ تنها فرصت نفس کشیدن به دیگر ژانرها نداده، بلکه واقعیت و ماهیت اصلی خود را هم به فراموشی سپرده است. به‌هرصورت باز هم ممکن است از جهاتی دیگر اعتراض و خواسته پخش‌کنندگان سینما درخصوص کافی نبودن یک فیلم کمدی در ترکیب اکران نوروز، وارد باشد. به همین منظور در چالش این هفته روزنامه صبا برای بررسی این موضوع نظر چند تن از تهیه‌کنندگان و کارگردانان سینما را جویا شده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

بهروز نشان کارگردان و تهیه‌کننده سینما چیدمان اکران ‌نوروز پیش ‌رو را اتفاق مهمی ‌دانسته و اظهار داشت: من بخش خوشحال‌کننده‎ چینش اکران ‌نوروز ۱۴۰۳ را  حضور یک فیلم کودک در ترکیب فیلم‌های آن می‌دانم. این اتفاق بسیارمهمی است، چرا که همیشه فیلم‌های کودک ‌و نوجوان در اکران نوروز مغفول می‌ماندند. درصورتی‌که این کودک است که می‌تواند پدر، مادر و خانواده را به سینما ببرد و یک شور و اشتیاقی در اکران نوروزی به ‌وجود آورد. روی‌هم‎ رفته به‌نظر می‌آید فیلم‌های چیده شده، از هر نوع سلیقه‌ای را پوشش می‌دهند و این اتفاق بسیارخو‌شایندی است.

وی افزود: ممکن است در نگاه اول این‌طور به ‌نظر برسد که هیچ‌کدام از این فیلم‌ها فروش خوبی ندارند، ولی به‌ هر حال فیلم‌هایی هستند که تولید و در جشنواره فیلم فجر نیز حضور داشته‌اند و بالاخره باید اکران شوند. هرچند که دوستان به نکته درستی درمورد هم‌زمانی ماه‌ مبارک رمضان و عید نوروز اشاره داشتند و تصورشان این بوده که به‌ دلیل این هم‌زمانی، فیلم‌های طنز بیشتری اکران شود. به‌ هر ترتیب از بین فیلم‎‌های چیده شده، دو فیلم این قابلیت را دارند. یکی از آن‌ها «تمساح خونی» فیلم جواد عزتی است که به‌نظرم اقبال خیلی‌خوبی می‌تواند داشته باشد و حتما دیده می‌شود، به‌دلیل این‌که هم فیلم خوش‌ساختی است و هم درحین جشنواره برایش خوب تبلیغ شده و مردم حتما برای تماشای آن به سینما خواهند آمد.

او درخصوص اعتراض برخی از پخش‌کنندگان به این چیدمان بیان کرد: بالاخره بعد از این همه اکران فیلم‌های کمدی شاید انتظار این می‌رفت که شاهد فیلم‌های طنز بیشتری در اکران نوروزی باشیم. اتفاقا به‌ نظر من چیدمانی که دوستان گذاشته‌اند، چینش بسیار هوشمندانه‌ای است. به ‌این‌ دلیل‌ ‌که وقتی دائما فیلم‌های کمدی اکران شود، این تکرار در درازمدت می‌تواند به مخاطبین سینما صدمه بزند. شما وقتی مدام به یک نفر قرمه‌سبزی بدهید خب آن فرد از قرمه‌سبزی زده می‌شود، بالاخره یک تنوعی هم باید وجود داشته باشد و این تنوع در چینش فیلم‌های نورور۱۴۰۳ کاملا احساس می‌شود. از سویی پخش‌کننده‌ها و سینماداران هم حق دارند، درحقیقت نگران فروش نرفتن فیلم‌های حال‌حاضر هستند.

تهیه‌کننده «جهان خیال خدا است» معتقد است: مقوله اکران کاملا یک چرخه است. یک چرخه اقتصادی که مدت‌هاست حلقه‌های مفقود شده زیادی دارد. مانند تبلیعات شهری. به ‌نظرم به ‌جای این‌که به نوع چینش اکران‌ها اعتراض کنیم، بیاییم به بهتر دیده ‌شدن فیلم‌ها کمک کنیم. اگر دوستان تصمیم بگیرند و بخواهند، این اتفاق واقعا شدنی است.

وی در ادامه با اشاره به فیلم‌های فجر سال جاری گفت: حالا که در این دولت همه ‌چیز یک‌دست است و شما بعد از گذشت سال‌ها در جشنواره فیلم فجر این همه فیلم دولتی می‌بینید که خیلی‌ها به آن خرده می‎گیرند ولی من بابتش خوشحالم؛ البته من یک فیلمساز مستقلم و تا به ‌الان هرگز از بودجه دولتی برای فیلمسازی استفاده نکرده‌ام. خوشحالی من از این‌ جهت است که بالاخره یک اتفاقی حالا به ‌هر دلیلی دارد می‌افتد،. نکته مهم این اتفاق اینجاست که وقتی بنیاد سینمایی فارابی، حوزه‌هنری، شهرداری یا ارگان‌های دولتی دیگر بابت تولید یک فیلم هزینه می‌کنند، حتما پای اکران آن هم خواهند ‌ایستاد. حتی اگر در نگاه اول این دیده شود که آن فیلم در اقتصاد هنر شکست ‌خورده است اما یک فرهنگ‌سازی اتفاق افتاده است. من اصلا نمی‌خواهم  بگویم آن کار، کار درستی یا غلط است و به ‌هیچ ‌وجه قصد ندارم بگویم که آن فرهنگ چگونه باید تعریف شود. اما وقتی آن دوستان تصمیم به این  سرمایه‌گذاری‌ها می‌گیرند، حتی گاهی در شرایطی که مطمئن هم هستند که آن فیلم در گیشه شکست خواهد خورد، اتفاقا به نظر من اشکالی ندارد. چراکه ممکن است آن فیلم فروش بالایی نداشته باشد و از نظر اقتصادی چیزی عاید سازنده‌اش نشود اما یک کار فرهنگی انجام شده که چندین میلیارد ارزش دارد.

بهروز نشان در پایان بیان کرد: مدت‌هاست که در تلویزیون و همچنین در تبلیغات شهری، تبلیغ فیلم‌ها کمتر دیده می‌شود. آن تعداد کمی هم که گاها به‌چشم می‌آیند، بسیار سلیقه‌ای هستند. شهرداری‌ها واقعا باید پای‌ کار بیایند. به نظرم اگر آن حلقه‌های چرخه اکران درست شود، همچنین یک سوبسیدهایی به سینمادارها و پخش‌کننده‌ها داده شود و به شیوه‌های متفاوت، علاقه‌مندی‌هایی برایشان به‌وجود آورند. به نظرم برای این ‌که سینماداران همین فیلم‌ها را پخش کنند؛ می‌توانند ارگان‎ها را پای کار بیاورند تا نصف قیمت یا با تخفیف بلیت بخرند و ارگان‌ها کمک کنند تا تبلیغات این فیلم‌ها در تلویزیون و روی بیلبوردارها دیده شود. این مقوله بسیار مهمی است و به ‌نظرم خیلی‌خوب است که شروع این اتفاق‌ها از زمان عید نوروز باشد.