یکی از علل موفقیت‌های فیلم‌های تاریخی بحث طراحی صحنه آن است که طراح می تواند با انتخاب درست لوکیشن‌ها و یا ساخت و ساز شخصیت‌های فیلم را در لوکیشن های درست قرار بدهد و مخاطب هم بتواند با فیلم و فضایش ارتباط برقرار کند. جعفر مجیدشاهی در فیلم آپاراتچی با درک درست از فضای معماری دهه شصت تلاش می‌کند بستر مناسبی را برای ارائه بازی درست بازیگران به وجود بیاورد و لوکیشن و دکورهای جذاب و متناسبی با شرایط زمانه برای فیلم ساخته و طراحی کرده است. خبرنگار صبا به بهانه اکران عمومی این فیلم با جعفر مجیدشاهی طراح هنری به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.

درباره پروسه و روند طراحی صحنه فیلم «آپاراتچی» توضیح بدهید؟

به همراه کارگردان در زمان پیش تولید سفری به تبریز انجام دادیم و از محلات و خانه‌های قدیمی شهر بازدیدی داشتیم و شرایط تغییر پیدا کرده بود. تقریبا خبری از معماری و خانه‌های دهه شصتی نبود و در ضمن سرمای هوا هم می‌توانست روی روند کار تاثیر داشته باشد به همین دلیل به کارگردان گفتم بهتر است فیلمبرداری را در تهران انجام بدهیم و ایشان موافقت کرد و البته نظر داشت که صحنه‌های بازار را در تبریز فیلمبرداری کنیم که در بازنویسی ها این سکانس حذف شد و کل فیلمبرداری در تهران انجام شد و با استفاده از ویژوال افکت برخی از نشانه‌های شهر تبریز در فیلم نشان داده شد. به دنبال خانه‌ای که زیر زمین و حیاط بزرگی داشته باشد بودیم و بعد از مدتها جستجو خانه‌ای مناسب و قدیمی پیدا کردیم. این خانه محل زندگی دو خانواده است و خانواده‌ای یک طرف حیاط و خانواده دیگر آن طرف حیاط سکنی داشتند و تقریبا دو خانه در این خانه باید جانمایی می شد. در ادامه لوکیشن‌های مسجد را بعد از مدتی جستجو پیدا کردیم. مسجدی که باید شبیه مسجد جامع تبریز می بود.

آیا تغییرات عمده‌ای در لوکیشن‌ها ایجاد کردید؟

به صورت کامل و از صفر تا صد تمام چیدمان لوکیشن‌ها را انجام دادیم. البته خانه ساخته نشد و تعمیرات اساسی انجام شد. به طور مثال خانه‌ای که پیدا کردیم چون متروکه شده بود سقف نداشت و آن را درست کردیم. کلی اکسسوار جدید و غیر تکراری را تهیه کردم. اصلا دوست ندارم اکسسوار‌ تکراری و یک شکل که در خیلی از فیلم‌ها استفاده می شود را استفاده کنم. آلان در سینما رسم است که طراحی صحنه فقط به دوخت و دوز خلاصه شده است. یک جور سری دوزی و استفاده از وسائل تکراری در دستور کار گروه تولید قرار می‌گیرد. من رفتم به جاهای مختلف تا دانه دانه اسباب و اثاثیه مورد نیاز را پیدا کنم.

فیلم در جشنواره فیلم فجر به خصوص در کاخ جشنواره مورد توجه منتقدان و الآن هم در اکران عمومی مورد توجه مخاطب عام قرار گرفته است چقدر برایتان این مسئله دارای اهمیت بود؟

فیلم «آپاراتچی» این پتانسیل را داشت که در بخش مسابقه ملی هم حضور داشته باشد. مقداری کم لطفی شد و این اتفاق رخ نداد و آنطوریکه از آدم‌هایی که فیلم‌های بخش مسابقه را دیده‌اند شنیدم که فیلم «آپاراتچی» حداقل از چهار، پنج فیلم دیگر که در بخش مسابقه بودند کیفیت بهتری داشت. در فیلم ما خبری از سیاه نمایی نیست و یک فیلم شیرین و جذاب و نوستالوژی گونه درباره دهه شصت و احوالات یک آدم عاشق فیلم است. همه چیز درست از کار در آمده و در کنار هم چیده شده است و همه عوامل برای تولید فیلم زحمات زیادی متحمل شدند.

احمدمحمداسماعیلی