پدیدآوردن و خلق قهرمان برای کودکان و نوجوانان دقت نظر زیادی را می‌طلبد و یکی از دقیق‌ترین و سخت‌ترین‌ها در تولید محتوا برای بچه‌هاست. اینکه این قهرمان می‌تواند یک موجود ماوراءالطبیعه قدرتمند باشد یا انسانی که خصلت‌های قهرمانانه دارد باشد به تعریف ما از قهرمان متناسب با فرهنگ و نیازهای اخلاقی و اجتماعی‌مان برمی‌گردد چرا که خلق شخصیت‌های بومی که بچه‌ها بتوانند با آن ارتباط برقرار کند و منش او را در زندگی واقعی در پیش بگیرد، کاری است که به پژوهش و کار جدی نیاز دارد. پویانمایی را باید یکی از مهمترین قالب‌ها و بسترها برای خلق شخصیت‌هایی دانست که نیاز کودکان را به یک قهرمان برآورده می‌کند. در این میان تکریم خانواده و جایگاه خانواده در آموزش و تربیت فرزندان نیز موضوع مهمی است که در قالب پویانمایی می‌توان به آن پرداخت. در این مجال سراغ دو پویانمایی رفتیم که هم در ترسیم قهرمان برای کودکان موفق بوده و هم فضای گرم و صمیمی خانواده را به تصویر کشیده است. «ماجراهای نوید» و «آنی و مانی» دو اثری هستند که روی آنتن شبکه پویا برای خردسالان رفته‌ است.

محمدرضا فرزادمهر تهیه‌کننده «ماجراهای نوید»: به ویژگی‌های این نسل نزدیک شدیم

«ماجراهای نوید» را باید یکی از موفق‌ترین‌ نمونه‌های پویانمایی دانست که توانسته مخاطبان بسیاری را با خود همراه کند. نوید پسر بچه‌ای است که دغدغه کمک به دیگران را دارد و در همین میان، با چالش‌هایی مواجه می‌شود. او در هر قسمت، یکی از قهرمان‌ها را با ویژگی‌های مختلف الگو قرار می‌دهد تا بتواند رفتاری قهرمانانه داشته ‌باشد. «ماجراهای نوید» تاکنون در پنج قسمت پخش شده و ۶ قسمت در دست تولید است. محمدرضا فرزادمهر، تهیه‌کننده مجموعه ماجراهای نوید به رونمایی از ۶ قسمت دیگر این مجموعه تا پایان سال اشاره کرد و در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه صبا گفت «بر این باور است که بچه‌ها با شخصیت نوید و خواهرش نورا ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند.»

محمدرضا فرزادمهر در خصوص ایده اصلی تولید این پویانمایی اظهار داشت: نگاه اصلی ما به این اثر بحث قهرمان بود. بچه‌ها همیشه دوست دارند زندگی‌شان را به یک قهرمان گره بزنند و از او پیروی کنند. سینما و تلویزیون چنین مسئولیتی را برعهده دارند و ما می‌دیدیم حضور قهرمان در سینمای کودک کمرنگ شده ‌است و قهرمانی جلوی روی‌شان نیست. بدیهی است که آن‌‌ها به سمت کاراکترهای غربی می‌روند که با سبک زندگی ما تناسبی ندارد.

تهیه‌کننده پویا نمایی ماجراهای نوید، افزود: ما مخاطب نونهال و کودک را برای این کار انتخاب کردیم. مهمتر از همه تیزر پویانمایی سه بعدی را به این خاطر انتخاب کردیم که به دلیل کیفیت سینمایی اثرگذار است و گیرایی بالایی دارد و به دلیل زمان کوتاه، تعدد پخش بالایی دارد. مثلا هر قسمت‌‌ بیش از ده بار در روز در جدول پخش گنجانده می‌شد. در واقع به واسطه تعدد پخش بالا، می‌توانیم قهرمان را در ذهن بچه‌ها نهادینه کنیم.

وی افزود: نکته دیگر کیفیت اثر است که به شکل سه بعدی تولید می‌شود تا به کارهای با کیفیت خارجی نزدیک شویم و بچه‌ها آن را بپسندند. همچنین دست روی موضوعاتی گذاشتیم که مضمون قهرمانی دارند. آینده اندیشی، فردای روشن، حال خوب، داشته‌های ملی و قهرمانان ملی را در این فضا ترسیم کردیم تا بچه‌ها با آن همذات پنداری کنند.

فرزادمهر، درباره فضا و مضمون این قسمت‌ها اظهار داشت: نوید کودکی است که دوست دارد کارهای خارق‌العاده و قهرمانی انجام دهد و ضمن اینکه به مردم کمک می‌کند و دوست دارد مسائل و مشکلات زندگی‌اش را با همین قهرمان بازی‌ها حل کند. شخصیت نوید برگرفته از میانگین بچه‌های دهه نود و هشتادی است و رده سنی ۸ تا ۱۳ سال را در نظرگرفتیم. بچه‌های این دوره مانند نوید شخصیتی رویا پرداز، عمل‌گرا، کنجکاو و مسئله یاب دارند و هیجان در این دوره غالب است پس برایشان ماجراجویی در اصل است. سعی کردیم شخصیت نوید را بر همین اساس ترسیم کنیم.

تهیه کننده «ماجراهای نوید» افزود: آنچه در شخصیت نوید به آن پرداختیم و از ویژگی‌های این نسل است، چارچوب‌شکنی، تخیل و الهام گرفتن است. این رویاپردازی نوید، یک پا در نویدبخش بودن شخصیت اصلی دارد. مجموعه این موارد پی‌رنگ و بنیه کلی کار را تشکیل می‌دهد.

وی با اشاره به خانواده نوید افزود: خانواده برای ما اهمیت داشت از این رو سعی کردیم در شخصیت‌پردازی خانواده نیز تاثیرگذار باشیم. پدر نوید مهندس است و شخصیتی مهربان و مثبت دارد و با حوصله با نوید و خواهرش رفتار می‌کند. مادر نوید نیز ناظم مدرسه است که شخصیتی جدی و منضبط دارد و تعادلی در رفتار با بچه‌ها برقرار است.

فرزادمهر تصریح کرد: ماجراهای نوید تنها پویانمایی تولید شده در شبکه کودک است و در سخت‌ترین کیفیت ممکن یعنی کیفیت سینمایی ورود کرده ‌است. به همین دلیل ‌تولید آن زمانبر است و ساخت هر قسمت حدود چهار ماه زمان می‌برد.

این تهیه‌کننده با اشاره به موضوعاتی که در این مجموعه روی آن متمرکز شده ‌است تصریح کرد: ما یک هسته فکری در تیم تولید داریم که موضوعات را به ما می‌رساند و مسائل روز یا مهم را تشخیص می‌دهد. مثلا پیش از این به این رسیدیم که نیاز داریم به بچه‌ها ظرفیت بی‌نظیر قهرمانی و پهلوانی را معرفی کنیم که منجر به تولید حسن یزدانی شد. این مسئله دو هدف را برای ما تامین می‌کند؛ نخست این که بچه‌ها در مسیر زندگی و رشدشان می‌توانند از منابع درست و مطمئن اخلاقی و شخصیتی الگو بگیرند و رشدی قابل توجه داشته ‌باشند. یعنی به جای آن ‌که از فلان شخصیت‌ هالیوودی الگو بگیرند، از شخصیتی که برای خودمان، آداب و رسوم و سبک زندگی خودمان است الگو می‌گیرند.

وی با بیان اینکه مسئولیت اجتماعی و برخی ارزش‌های اخلاقی فردی و اجتماعی را محور قصه‌های خود قرار داده ایم، افزود: در هر قسمت از این پویانمایی نوید به عنوان نوجوانی امروزی و پر انرژی با الگوبرداری از یک قهرمان ملی، کنشی قهرمانانه شبیه آن فرد در زندگی روزمره خود انجام می‌دهد که در نخستین قسمت، این کنش قهرمانی با الگوگیری از سیامند رحمان وزنه بردار فقید انجام شد و در قسمت دوم و سوم هم به ترتیب حسن یزدانی کشتی گیر و علیرضا بیرانوند فوتبالیست الگوی این شخصیت قرار گرفتند.

فرزادمهر درباره فصول دیگر این پویانمایی گفت: در فصل چهارم قصه‌های ماجرا‌های نوید مبتنی بر قهرمانانی مثل زهرا نعمتی (بانوی قهرمان تیر و کمان)، پوریای ولی، ابراهیم‌هادی شهید جاویدالاثر دفاع مقدس و مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی چهره ماندگار تحقیقات سلول‌های بنیادی ایران شکل گرفت. ضمن اینکه موضوع حفظ محیط زیست، پاسداشت مقام معلم و مادر و داستان‌های شاهنامه به عنوان منبع غنی ادبی و هویت ایرانی موضوعاتی بود که مورد توجه قرار گرفت.

تهیه‌کننده پویا نمایی ماجراهای نوید، در خصوص انتخاب شاهنامه برای قهرمان‌ پروری گفت: در امتداد پویانمایی ما سراغ قهرمانان و مضامین قهرمانی در حوزه‌های مختلف رفتیم از جمله ادبیات. یکی از مسایل مهم و یکی از ظرفیت‌های غنی هویت ملی ما به ویژه بحث ادبیات، شاهنامه و شخصیت فردوسی است. در پویش قبلی مبحث محیط زیست بود که نوید از یک شهید محیط بان الهام می‌گرفت و درباره درختی بود که یک پدیده مقدسی در محیط زیست است.

وی ادامه داد: ما در ادامه ساخت این پویانمایی، سراغ بقیه گروه‌های قهرمانی مانند فردوسی رفتیم. از ۲۵ اردیبهشت که روز بزرگداشت فردوسی نام گذاری شده تا سوم خرداد به مدت ۱۰ روز جشن پویش «بچه مرشد» در جوار آرامگاه فردوسی و همزمان با عید غدیر ۵ روز در فرهنگسرای رازی در تهران برگزار کردیم. در این مراسم شخصیت‌های ماجرا‌های نوید از جمله احسان، ننه نقلی و سایر شخصیت‌ها حضور داشتند.

فرزادمهر درباره پویش‌هایی که به واسطه ماجراهای نوید برگزار می‌شود اظهار داشت: پویش‌های نهال من درباره روز درختکاری، کیفم بستم در مسیر حمایت از محصولات ایرانی و پویش هواتو دارم را تا به حال برگزار کرده‌ایم. بچه‌ها از طریق پیام رسان شاد فیلم‌های خودشان را به کانال navid_serial ا ارسال می‌کنند. ما می‌بینیم و بهترین‌ها را پخش می‌کنیم. هر فیلمی که شرایط پخش داشته باشد در کانال به رای گذاشته می‌شود و در مراسم اختتامیه از بین آثاری که بیشترین رای را داشته باشد انتخاب و تقدیر می‌شود.

این تهیه کننده تصریح کرد: تصمیم بر این شد که در امتداد میدانی و امتداد رسانه‌ای، هر قسمتی از «ماجرهای نوید» که تولید می‌شد یک فضای عروسکی هم اضافه شود، در «ماجراهای نوید» در هر قسمت به اندازه یک دقیقه درباره هر مضمونی در پویانمایی صحبت کردیم بعد برای اینکه مخاطب نونهال و نوجوان ما بیشتر با آن مفهوم و مضمون ارتباط برقرار کند، ماجرا را با فضای عروسکی پیگیری کردیم، به همین منظور بعد از هر قسمت پویانمایی که پخش می‌شود به مدت دو هفته یا یک ماه برنامه عروسکی ماجرا‌های نوید که در هر فصلی یک اسمی دارد در این فصل اسمش «بچه مرشد» است.

وی درباره پویش «بچه مرشد» گفت: در پویش «بچه مرشد» به شاهنامه پرداختیم و اینکه بچه‌ها آشنا با شاهنامه شوند و با این ظرفیت غنی نسبت به ادبیات فارسی مسئولیت پیدا بکنند. بناست بچه‌ها یک قصه از شاهنامه بخوانند برای ما فیلم بگیرند ارسال کنند و ما در برنامه پخش کنیم.

فرزادمهر افزود: در پویش «بچه مرشد» ما شخصیت احسان را داریم شخصیت مرشد و شخصیت نوید، داستان اصلی این است که احسان و نوید بعد از اینکه پویانمایی «بچه مرشد» پخش شد می‌خواهند مرشد بشوند و دوست دارند آن لباس و شخصیت را داشته باشند. مرشد توسط ننه نقلی که بزرگتر داستان «ماجرای نوید» است به جمع اضافه می‌شود و می‌خواهد به آنها مرشد شدن را یاد بدهد، می‌خواهد بگوید که یک روزه و یک شبه نمی‌شود مرشد شد باید یک مسیری را طی کرد و گام به گام جلو رفت.

وی گفت: در مجموع ۱۸ قسمت برنامه داریم که در این برنامه‌ها مرشد به بجه‌ها یاد می‌دهد که چطور می‌توانند شاهنامه بخوانند.

تهیه‌کننده پویا نمایی «ماجراهای نوید»، درباره انتخاب داستان‌های شاهنامه گفت: داستان کاوه آهنگر را محور پویانمایی قرار دادیم، مرشد خیلی درباره آن صحبت می‌کند. داستان دیو سفید را داریم و سعی می‌کند از هر داستان یک مضمون اخلاقی داشته باشد و برای بچه‌ها روشن بکند که مثلا شجاعت، ظلم ستیزی و مبارزه با ترس و صداقت خوب است. در هر کدام از داستان‌های شاهنامه، مرشد در آخر به این می‌رسد که از آن قهرمان یاد بگیرید که مثلا صادق یا شجاع باشید. در کل در این برنامه سعی داریم بچه‌ها را با مضامین اخلاقی بیشتر آشنا کنیم.

محمدمهدی نخعی تهیه‌کننده پویانمایی «آنی و مانی»: به سمت راه و رسم دوستی‌های ماندگار رفتیم

«آنی و مانی» به همت گروه خردسال پویانمایی صبا تولید شده و می کوشد تا با روایت‌های هدفمند، کاربردی و به دور از هر گونه انتقاد رفتاری و به نوبه خود سهم موثری در ارائه آموزه های اخلاقی، اجتماعی و رفتاری داشته باشدا ین پویانمایی در راستای تکریم خانواده و جایگاه خانواده در آموزش و تربیت فرزندان تولید شده‌است.

محمدمهدی نخعی تهیه کننده پویانمایی «آنی و مانی» در خصوص تولید این اثر به خبرنگار روزنامه صبا گفت: محتوای مجموعه «آنی و مانی» بر پایه مقوله ارزشمند خانواده و تعامل افراد خانواده با یکدیگر و جامعه‌ای که در آن زندگی می کنند شکل گرفته است. این ویژگی ظرفیت ویژه‌ای برای داستان‌گویی به این پویانمایی داده است و سبب شده گروه تولید کننده بتواند از یک زندگی روزمره برای کودکان، داستان های جذاب را استخراج کرده و به تصویر بکشد.

وی با اشاره به اینکه این داستان‌ها در بطن یک خانواده شکل گرفته‌، افزود: تولیدات کودکان به ویژه خردسالان در سراسر دنیا شباهت‌های ویژه‌ای نسبت به هم دارند و نمونه‌های خارجی زیادی با محور خانواده تولید شده که می‌توان با همان ویژگی و نکات در قالب انیمیشن «آنی و مانی» هم دید.

نخعی در خصوص ویژگی این پویانمایی گفت: آنچه که «آنی و مانی» را از دیگر آثار تولید شده در دنیا متمایز می کند نوع نگاه بومی به چارچوب خانواده و تربیت فرزند است که با تلاش تیم محتوا، ایده و موضوع این پویانمایی بروزرسانی شده است. در واقع هر مسئله‌ای که خردسالان امروز کشور برای یادگیری به آنها احتیاج دارند را می‌توان در «آنی و مانی» دید. در کل این مجموعه نه تنها برای خردسالان بلکه برای والدین آن ها نیز می‌تواند مفید باشد چون محتوای آموزشی و تجربی آن برای والدین ملموس و قابل درک است.

تهیه کننده «آنی و مانی» درباره مسیر تولید این مجموعه اظهار داشت: چارچوب اصلی این پروژه با چالش‌های بسیاری همراه بود و در بخش تحقیق و توسعه تلاش‌های فراوانی انجام شد. از جمله بررسی گرافیک کار با کودکان و همچنین استفاده از مشاوران کودک در داخل و خارج از کشور.

وی ادامه داد: از آنجا که محوریت پروژه خانواده و تعامل در آن است و مخاطب خردسال را هدف قرار داده است، سعی کردیم فرم‌های ساده شده گرافیکی و رنگ بندی قابل درکی را برای خردسالان به کار ببریم، همچنین بهره‌گیری از روایت آرام و ساده شده قصه‌ها از شاخصه‌های جذابیت این مجموعه، برای مخاطب محسوب می‌شود.

نخعی در خصوص موضوعاتی که در این اثر به آن تأکید شده گفت: موضوع همکاری و تعامل و اینکه بچه‌ها بتوانند کار گروهی انجام دهند بیشترین بخش قصه‌ها را به خود اختصاص داده ‌است. ما تلاش کردیم تا کمتر به سمت نقدهای اجتماعی برویم چون بر این باوریم که در این رده سنی که «آنی و مانی» برای آن‌ها تولید شده، اولویت‌ها صرفا باید در بستر آموزش صحیح باشد و بچه‌ها علاقه‌ای به نقد رفتارهای‌شان ندارند.

تهیه کننده «آنی و مانی» با اشاره به ویزگی این اثر گفت: این مجموعه با ظرفیت ۱۰۴ اپیزود در قالب ۴ فصل در حال تولید است. به عبارتی «آنی و مانی» طیف گسترده‌ای از ایده‌های آموزشی را در بر گرفته که اکثر آنها با مشارکت خانواده و یا مربی آموزشی بررسی و به نتیجه مطلوب خواهند رسید.

وی در خصوص استفاده از موسیقی و نقش آن در پیش بردن داستان اظهار داشت: یکی از نقاط قوت این پروژه بخش موسیقی آن است که از نظر تیم تولید، بسیار قدرتمند عمل کرده و طبق بررسی‌های به عمل آمده از مخاطبان، به این حاصل دست یافته‌ایم که موسیقی کار به نوبه خود موفق شده و ارتباط خوبی با خردسالان برقرار می‌کند. در کل از آنجا که شخصیت‌های «آنی و مانی» بدون داشتن دیالوگ، داستان‌ها را روایت می‌کنند، جای بخش‌های شعرخوانی در آن خالی است ولی در همین فرمت موجود نیز موسیقی تاثیر ویژه‌ای بر جذابیت کار داشته است.

نخعی درباره ادامه‌دار بودن این مجموعه گفت: با توجه به مذاکرات جدید احتمال تولید ۴ فصل دیگر از این پروژه وجود دارد و تیم تولید در حال بررسی نیازمندی‌های آن است. با توجه به وضعیت کنونی پروژه تیم تولید در حال آماده شدن برای تولیدات جدید پروژه هستند تا تعداد اپیزودهای آن را به ۲۰۸ برسانند. البته در اینجا لازم است گفته شود مرکز پویانمایی صبا و مدیران و مسئولان مربوطه آن در راستای طی نمودن مسیر تولید این مجموعه کمک‌ها و حمایت‌های بی دریغی را به گروه تولید این مجموعه  ارائه داشتند و همین توجهات سبب شد بتوانیم در راه تولید این مجموعه آموزشی گام مثمرثمری برداریم.

نیره رضایی مطلق