قاب دوربین روی چهره‌اش تنظیم شده، میکروفن روشن می‌شود. مردی به اتاق وارد شده با لبخند و محبت دستش را به سوی مجری برنامه پیش می‌آورد و روی صندلی روبه‌روی دوربین می‌نشیند. مردم او را از پشت دوربین می‌بینند اما گویی هیچ حائلی میان او و مردم نیست. او صحبت می‌کند، کسی که سربازانش، اسطوره ارتش شکست‌ناپذیر خاورمیانه را متلاشی کرده‌اند و هزاران نفر به عشق او نام فرزندان‌شان را حسن و نصرالله گذاشته‌اند. سیدحسن نصرالله با لبخندی که صلابت و مهربانی در آن موج می‌زند صحبت می‌کند مردی که صراحت لهجه و بیان اثرگذارش از تیزهوشی و آگاهی او سرچشمه می‌گیرد. رهبری ممتاز که بارها برتن رژیم‌صهیونیستی لرزه انداخته و پیروزی‌های بزرگی را نصیب جبهه مقاومت کرده ‌است. تصویر سید زنده است، یا به معنای دقیق‌تر، کلام او و راهش زنده است. کلامی که اصالتش زمانی هویدا می‌شود که بر فیلم‌ها و مستندها نقش می‌بندد. آثاری که منش و افکار نصرالله، لبنان نصرالله، کودکی نصرالله و مقاومت نصرالله را به تصویر کشیده‌اند. با آنکه هنوز ناگفتنی‌ها بسیار است، به بخشی از این فیلم‌های مستند و داستانی اشاره می‌کنیم که با کلام سید مقاومت یا برای کلام سید مقاومت ساخته ‌شدند.

مستند او با ما بود؛ سیدحسن نصرالله: حاضر بودم جانم را فدای حاج‌قاسم کنم

بی‌شک یکی از دلایل پیشرفت کمی و کیفی مقاومت حزب‌الله پیگیری‌های جدی حاج قاسم سلیمانی و همراهی و علاقه‌مندی سیدحسن به سردار قاسم سلیمانی بود، ازاین رو بود که شهید سیدحسن نصرالله همواره حاج قاسم را اولین شریک این پیروزی‌ها می‌دانست. مستند «کان معنا» یا همان «با ما بود» روایت «سیدحسن نصرالله» از همراهی و همدلی حاج قاسم با حزب‌الله لبنان است. در مطلع این مستند از قول سیدحسن نصرالله می‌بینیم: «شهید حاج قاسم سلیمانی با روح، بدن، عقل، عاطفه، قلب و با تمام وجود در جنگ (تموز) همراه ما بود و….». در بخش‌هایی از مستند سه قسمتی «کان معنا» ناگفته‌هایی از نقش‌آفرینی سپهبد حاج قاسم سلیمانی در طول نبرد ۳۳ روزه لبنان با رژیم‌صهیونیستی روایت می‌شود. در این مستند سیدحسن نصرالله با قرار گرفتن در میانه قاب از نقش شهید قاسم سلیمانی در جریان پیروزی تاریخی حزب‌الله در برابر ارتش تا بن دندان مسلح صهیونیستی و دفاع از مردم لبنان در مقابل شقی‌ترین اشقیا پرده برمی‌دارد. در این مستند که محصول بنیاد حفظ و نشر آثار شهید حاج قاسم سلیمانی است و از شبکه‌های الکوثر و یک سیما روی آنتن رفته ‌است، سید مقاومت از شخصیت حاج قاسم سلیمانی می‌گوید. مستند بدون اینکه نیازی به وقایع اشاره کند مبتنی بر کلام رهبر مقاوت لبنان است که رویکرد درستی به نظر می‌آید و مخاطب واقعیت را بدون کمک از استدلال‌های دیگر فقط از همراهی این سید شهید و سردار سلیمانی می‌بیند.

فیلمساز در این مستند از گفتار و بیان سیدحسن نصرالله خاطرنشان می‌کند که حاج قاسم سلیمانی در نبرد با دشمن جایگاه بسیار مهم و تعیین‌کننده‌ای داشته و شکست اسرائیل در سال ۲۰۰۰ را زمینه‌ساز حمله دولت جعلی آن به لبنان می‌دانسته و به همین دلیل مقدمات لازم برای تجهیز حزب‌الله به سلاح‌های دفاعی جدید را در دستور کار قرار می‌دهد. در آن روزها، هم ایران و هم حزب‌الله لبنان از اوضاع آینده منطقه برآورد دقیقی داشتند و از هرجهت وقوع اتفاقات مختلف و ریز و درشت را از نظر دور نگاه نمی‌داشتند.

شهید سیدحسن نصرالله در بخشی از این مستند با اشاره به پیروزی جبهه مقاومت در جنگ ۳۳ روزه سال ۲۰۰۶  که منجر به تغییر آرایش نیروها در منطقه شد تاکید می‌کند که این نبرد به تقویت بازدارندگی ایران و نیروهای همسو با وی انجامید و منحنی تغییر وضعیت رژیم‌صهیونیستی را هم کامل کرد.

در قسمت دوم این مستند سید حسن نصرالله می‌گوید: تقریبا هر روز جلسه می‌گذاشتیم و در یک مرحله باهم در یک مکان بودیم و همیشه درحال بحث و بررسی و ارزیابی مسائل و اجماع فکری بودیم. یعنی ۲۴ ساعت شبانه روز در حال کار بودیم، چون در یک مکان حضور داشتیم و پیوسته در خصوص حوادث و تحولات جدید دورهم جمع می‌شدیم و آنها را بررسی می‌کردیم وتصمیم گیری می‌شد و به برادران در میدان‌های مختلف گزارش می‌شد.

وی می‌افزاید: در مرحله دوم ازهم جدا شدیم. چند روز بعد، حاج قاسم وحاج عماد نزد من آمدند و گفتند دیگر صلاح نیست در یک مکان باهم کارکنیم . درست است دشمن مکان ما را کشف نکرده اما ممکن است لو برود. حتی ممکن است اتفاقی بمباران شود و کشته شویم….

سیدحسن نصرالله در پایان مستند «او با ما بود» بیان می‌کند: «من همیشه حاضر بودم تا جان خود را فدای حاج‌قاسم کنم. یک روز بعد از پایان نمازم و در تعقیبات نماز یک مساله در ذهنم متجلی شد. اینکه فرشته مرگ آمد و به من گفت می‌خواهم به ایران بروم و جان حاج‌قاسم را بگیرم اما گفت که خدا یک استثنا قرار داده و آن این است که خدا گفت برو پیش فلان (سیدحسن) و بهش بگو یک گزینه هست تا گرفتن جان حاج‌قاسم را به تاخیر بیندازیم و آن این است که جان تو را بگیریم. در حال فکر کردن به این بودم که چه جوابی به فرشته مرگ بدهم؛ قاطعانه به او گفتم که جان من را بگیر و حاج‌قاسم را فراموش کن.»

مستند معادله نصر؛ خاطرات ناگفته‌ از جنگ ۳۳ روزه

مستند «معادله نصر» گفت‌وگویی اختصاصی و مفصل میان نشریه مسیر وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب با شهید سیدحسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان است که به مکاتبات، مراودات و دیدارهای خصوصی رهبر مقاومت با رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌ا…‌العظمی خامنه‌ای و توصیه‌ها، تصمیمات و نقش ایشان در برهه‌های مختلف و حساس منطقه می‌پردازد.

این مجموعه مستند ۵ قسمتی ابتدا در سایت دفتر حفظ و نشر آثار مقام‌ معظم‌رهبری در قالب یک گفت‌وگوی اختصاصی از طرف نشریه «مسیر» مربوط به این دفتر منتشر شد. پس از آن شبکه مستند سیما تصمیم به انتشار نسخه تصویری این مجموعه گرفت و اثر حاضر را به‌ عنوان طولانی‌ترین و با کیفیت‌ترین مصاحبه به ‌جامانده از دبیرکل حزب‌الله با یک رسانه تصویری به مردم ارائه داد. این مصاحبه در طول دو شبانه‌روز تصویربرداری و ضبط شد و سیدحسن نصرالله در طول آن به ارتباط تشکیلات حزب‌الله با امام خمینی(ره) و آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و همین‌طور روند رشد و توسعه جریان مقاومت و نقش مهم ایران در میوه دادن این درخت پرداخت.

جنگ ۳۳ روزه نیز یکی دیگر از محورهای اصلی این مصاحبه است که این سید شهید در جریان گفت‌وگو بارها به آن گریز زد و بخش مهمی از خاطرات ناگفته‌اش در آن ایام را برای نخستین‌بار بیان می‌کند.

گروه مستند ساز اعزامی به لبنان در این مستند تصمیم می‌گیرند که به‌دور از پلان‌های مربوط به جنگ لبنان و محور مقاومت اثر خود را بر مبنای مستندی گفت‌وگو محور پیش ببرد و فقط از گفته‌های سیدحسن نصرالله استفاده کند از این رو مستند «معادله نصر» ساختمان روایتش را بر چهره و سخنان شهید نصرالله استوار می‌کند.

مستند قلب‌الامین؛ احساسی که از انسانیت سیدحسن نشأت می‌گیرد

مستند «قلب‌الامین» با موضوع زوایای ناشناخته زندگی سیدحسن نصرالله از کودکی تا بزرگسالی از زبان نزدیکترین افراد به ایشان با حقایقی که برای اولین بار افشا می‌شود. کارگردانی این اثر که به همت شبکه المیادین به عنوان یکی از رسانه‌های خبری صاحب‌نام در کشورهای عرب تهیه شده،‌ هاله بو صعب مستندساز، تهیه کننده و مدرس دانشگاه بیروت است. بوصعب، بیش از دو دهه است که مشغول فیلمسازی است و از نمونه کارهای او علاوه بر مستند «قلب‌الامین»، به مستندهای «خونریزی بین النهرین» (اسران داعش) و «زندگی قوی‌تر است» اشاره کرد. او همچنین مستند سریالی «برتبه الشهید»(مقام شهید) را با نگاهی به شخصیت و زندگی شهدای شاخص محور مقاومت از جمله حاج قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس، عماد مغنیه و… کارگردانی کرده ‌است. مستند«قلب‌الامین» ابعادی از شخصیت شهید سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان را به تصویر می‌کشد. این مستند گوشه‌هایی از زندگی سید و نگاه او را به زندگی آشکار می‌کند. مستند «قلب الامین» اثری احساسی است که از انسانیت سیدحسن نصرالله نشأت و سرچشمه می‌گیرد. در مستند «قلب الامین» عبدالکریم نصرالله، پدر سید‌حسن نصرالله درباره پسرش صحبت می‌کند و برخی از رازهای دوران کودکی و نوجوانی او را فاش می‌کند. به دور از جنبه سیاسی، «قلب‌الامین» به حقایقی می‌پردازد که برای اولین‌بار نگاه سید‌حسن نصرالله را به زندگی دنیوی، جهاد و رهبری او مطرح می‌کند.

فیلم مستند سه‌سوی میدان جنگ؛ روایت نبرد سنگین نیروهای مقاومت در دشت خیام

سه‌سوی میدان جنگ اولین کار حرفه‌ای محمدحسین مهدویان در قامت کارگردان، فیلم مستندی است که او در کنار مهدی نقویان با همراهی موسسه روایت فتح نبرد مهم و سنگین نیروهای مقاومت را با سربازان اسرائیلی در دشت خیام روایت می‌کند. این نبرد که در آخرین روزهای جنگ ۳۳ روزه اتفاق افتاد درباره یکی از اهداف بسیار مهم صهیونیست‌ها و دسترسی به رودخانه لیتانی بود که محقق نشد و آنها را برای امتحان کردن شانس خود به سمت دشت خیام روانه کرد. یک سوی میدان جنگ همان جایی است که ارتش اسرائیل قصد دارد با تانک‌های پیشرفته‌اش وارد شود. ضلع دیگر، روستای مسیحی نشینی است که از قضا دو خبرنگار مسیحی در آنجا زندگی می‌کنند و شاهد اتفاقات هستند و مستند از نگاه این دو خبرنگار به تصویر کشیده می‌شود. ضلع آخر و سوم داستان هم سنگر رزمندگان حزب‌الله است که منتظرند تانک‌های اسرائیلی وارد دشت خیام شوند. این نبرد همان جنگی است که تیر خلاص مقاومت رزمندگان حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه را روایت می‌کند. صحنه‌ای که در آن چهار رزمنده مقاومت با گردانی از ارتش اسرائیل تن به تن جنگیدند.

مستند سواحل اشک و زیتون؛ روایتی از حضور مقاومت در میان مردم

مستند «سواحل اشک و زیتون» به کارگردانی رضا برجی عکاس، خبرنگار و مستندساز برجسته دفاع مقدس، روایتگر وقایع جنگ ۳۳ روزه ارتش اسرائیل با حزب‌الله و جنایت وحشیانه و قتل و غارت آ‌ن‌ها به بهانه اسارت دو نفر از سربازانش است. ارتش اسرائیل که کینه مردم و مقاومت اسلامی لبنان را از بابت شکست و عقب‌نشینی سال ۲۰۰۰ هنوز فراموش نکرده به بهانه اسارت دو نفر از سربازان این رژیم، تهاجم گسترده و همه‌جانبه‌ای را به لبنان آغاز کرد. تهاجمی که هدف آن از بین بردن کامل مقاومت اسلامی بود. این مستند چهار قسمتی ازآغاز جنگ تا پایان آن و حضور مقاومت در میان مردم در بیروت و سایر شهرهای لبنان، آوارگان جنگی و کشتار مردم بی‌گناه روستای قانا را به تصویر کشیده است. این مستند پایان خوشی دارد و شهروندان لبنانی را پس از شنیدن خبر شکست اسرائیل در هیبت مردمانی شادمان تصویر می‌کند. فیلم محصول سال ۱۳۸۷ است و چندان فاصله‌ای با تاریخ تقویمی آن واقعه ندارد.

مجموعه مستند قصه‌های مقاومت؛ شکست طرح خاورمیانه جدید آمریکا

مجموعه مستند «قصه‌های مقاومت» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مجید کلهر از دیگر مستندهایی است که به جنگ ۳۳ روزه به عنوان یکی از نقاط عطف جبهه مقاومت و زندگی پربار شهید سیدحسن نصرالله اشاره می‌کند. این مجموعه در چهار قسمت تحت عنوان «طیبه»، «در آن شب»، « خانه» و «عصر روز سی و سوم» در بسیج صداوسیما تهیه‌ شده و درباره جنگ ۳۳ روزه لبنان است. در یکی از این چهار قصه، داستان روستای الطیبه روایت می‌شود، با وجود این که مردم آن به خط مقدم جنگ، نزدیک بودند اما تا روز شانزدهم مقاومت کردند. داستان دیگر درباره مجتمع امام حسن(ع) است که قبل از اعلام آتش‌بس جنگ، ارتش رژیم صهیونیستی این ساختمان بزرگ را مورد حمله قرار داد و در روایتی دیگر پدری به همراه خانواده‌اش در روز آتش‌بس، به خانه ویران شده خود بر می‌‌گردند. همچنین این مستند نگاهی دارد به پیروزی حزب‌الله لبنان در جنگ ۳۳ روزه و روایتی است از مقاومت مردم روستای «طیبه» واقع در جنوب لبنان علیه نیروهای رژیم صهیونیستی که به دلیل نزدیکی با مرزهای فلسطین از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است. روستایی که زمانی شهید مصطفی چمران هم در آن حضور داشته و از آن در برابر حملات صهیونیست‌ها محافظت می‌کرده است. در این مستند ضمن مروری بر اتفاقات جنگ ۳۳ روزه و بیان خاطرات چند نفر از رزمندگان و شهدای روستای طیبه، نشان داده می‌شود که چگونه علی‌رغم استفاده از تجهیزات نظامی‌ پیشرفته، رژیم صهیونیستی و متحدانش نتوانستند این روستا را تحت‌کنترل درآورند. همچنین این مستند نگاهی دارد به ایستادگی و جاری‌بودن روح مقاومت در میان مردم روستای طیبه و نقش شخصیت‌هایی همچون شهید مصطفی چمران و امام موسی‌صدر در شروع حرکت مقاومت در لبنان که مورد بررسی قرار گرفته است. در این مستند شکست طرح خاورمیانه جدید آمریکا و ناتوانی آنها در پیاده‌کردن اندیشه‌های خود در این منطقه به تصویر کشیده شده است.

مستند نصرالله در چشم دشمنان؛ رهبری که با یک جمله جامعه اسرائیلی را کشت

«نصرالله در چشم دشمنان» (نصرالله فی عیونهم) مستند دیگری است که شبکه المیادین آن را تهیه کرده ‌است. در این مستند ۵۰ دقیقه‌ای کارشناسان و زبده‌ترین روان‌شناسان اسرائیلی به تحلیل رفتار، شخصیت و خصوصیات اخلاقی سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان می‌پردازند. در این مستند نشان داده شده است که چگونه سرویس‌های اسرائیلی این سخنرانی‌ها و نحوه عملکرد سرویس امنیتی وی و نیز زبان بدن و نحوه جنگ روانی دبیرکل حزب‌الله که باعث برهم خوردن عمق راهبردی اسرائیل شده ‌است را بررسی می‌کنند. در واقع در این اثر کارگردان تلاش کرده عملکرد سیدحسن نصرالله را از زاویه‌ای دیگر بررسی کند و نشان دهد که کارشناسان و تحلیلگران اسرائیلی به سخنان این سید شهید بیشتر از دستورات سران اسرائیلی باور دارند. در بخشی از این مستند مجری می‌گوید: با ظهور شخص دبیرکل حزب الله در آغاز دهه نود از قرن گذشته میلادی هر آنچه که سیدحسن نصرالله می‌گفت با آن چه مقاومتش انجام می‌داد هماهنگی وجود داشت، از این رو تهدیدهای وی در نزد جامعه اسرائیلی روز به روز رخنه می‌کرد. و کارشناس پاسخ می‌دهد: بله من قبول دارم و این گفته کاملا درست است، او حق دارد، او واقعا این قدرت را دارد، این مسئله تنها درجنگ روانی یک بار برای همیشه کافی است، از این رو وی در سخنانش یک روند را ادامه می‌دهد اما در جائی که لازم باشد تن صدا بالا می‌رود، او در این امر نیرو و توانی دارد که حتی خودش هم نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد، این سخنان بر زندگی اسرائیلی‌ها تأثیرگذار بوده است. بنت بن الون عضو سابق کنت در مقام کارشناس این برنامه می‌گوید: توان و قدرت معنوی این شخص که می‌گوید شماهائی که سلاح پدافند هوائی دارید همچون خانه عنکبوت هستید، اگر قلب شنونده این عبارت‌ها که ارتش را می‌شناسد پاره پاره نکند، به شما می‌گویم این ارتش و نظامیان دم‌شان را روی کول خود قرار خواهند داد و بیش از صدور فرمان عقب نشینی فرار خواهند کرد. مجری برنامه هم می‌افزاید: تنها همین یک جمله نصرالله که می‌گوید اسرائیل از خانه عنکبوت هم سست‌تر است اسرائیل را وارد جنجالی کرد که تاکنون به پایان نرسیده است. نصرالله با این گفته کل جامعه اسرائیلی را کشت.

مستند تاریخ مقاومت اسلامی لبنان؛ فلسفه مبارزه با ظلم دشمن فاسق و مسلح صهیونیستی

مستند «تاریخ مقاومت اسلامی لبنان»، محصول شبکه المنار روایتی است از نحوه تاسیس حزب‌الله لبنان و آغاز مقاومت در مقابل رژیم صهیونیستی. این مستند اتکای تام و تمامی روی تصاویر آرشیوی دارد، چون می‌خواهد به این واسطه نقبی به موجودیت حزب‌الله لبنان و تاریخ تاسیس آن و حوادثی که پشت سر گذاشته و به این نقطه رسیده بزند.

مهدی قانصوه تهیه کننده لبنانی، به‌عنوان کارگردان این مستند تاریخ مقاومت اسلامی لبنان را به‌نحو فشرده بازگو می‌کند و با زبانی شیوا و ساده به تداوم و استیلای جریان مقاومت در جنوب لبنان و حتی کلیت این کشور می‌پردازد.

قانصوه که پیش از این مستند‌های «سقوط اسطوره» درباره انهدام تانک‌های مرکاوا در جنگ ۳۳ روزه رژیم صهیونیستی اسرائیل و حزب‌الله لبنان و مستند «شگفتی ساز» درباره شگفتی آفرینی نیروهای حزب الله لبنان در جنگ ۳۳ روزه را برای شبکه المنار تهیه کرده است در این مستند هم به سراغ دغدغه‌‌هایش یعنی جنگ لبنان و اسرائیل رفته‌ است.

فیلمساز در این مستند نشان می‌دهد حمله نظامی رژیم‌صهیونیستی به روستاهای لبنان اولین حلقه‌های مقاومت را در جنوب لبنان تشکیل داده‌است و به‌مرور دیگران قدرت این سازمان شیعی را باور کرده‌‌‌اند.

قانصوه به‌طور واضح از حرکت شکل‌گرفته در لبنان به‌عنوان یک موج ملی و مذهبی یاد می‌کند و با دست گذاشتن بر نقش مهم و سازنده روحانیت شیعه در جریان رهبری حزب‌الله، کفه را به نفع سمت مذهبی این تشکل سنگین‌تر نشان می‌دهد. او ابتدا سراغ شیخ راغب حرب اولین رهبر حزب‌الله می‌رود و از پایه‌گذاری این تشکل می‌گوید و پس از آن به شهادت این رهبر و جایگزینی سیدعباس موسوی اشاره می‌کند که او نیز توسط رژیم‌صهیونیستی تحمل نمی‌شود و در صبح روز یکشنبه ۱۶ فوریه ۱۹۹۲ میلادی به‌همراه فرزند و همسرش در نبطیه لبنان به شهادت می‌رسد. اما فصل درخشان مستند با روی کار آمدن سیدحسن نصرالله آغاز می‌شود و از دوران دبیرکلی وی به‌عنوان ایام طلایی مقاومت یاد می‌کند. قانصوه ابتدا در مقام فیلمساز و پس از آن از جایگاه یک شهروند لبنانی تلاش می‌کند در بیان دردهای مردم جنوب لبنان صریح، موجز و صادقانه عمل کند و تلاش می‌کند تا فلسفه مبارزه با ظلم و جور دشمن فاسق و مسلح صهیونیستی را به مردم عادی توضیح دهد.

نیره رضایی مطلق