فیلم مستند «قلعه خاموش» در هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران، سینما حقیقت حضور دارد. به بهانه پخش این مستند با کارگردان این اثر به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

این فیلم به چه موضوعی می‌پردازد؟

فیلم «قلعه خاموش» در چهارچوب مجموعه‌ای به عنوان «خاطرات روستا» است که از سال ۹۸ آقای فرهاد ورهرام از مستندسازان پیشکسوت که در این جشنواره هم فیلم دیگری به «نام اجاق نواز» دارند طراحی کرده‌اند و تغییرات روستاهای ایران را در این مجموعه مورد بررسی قرار داده‌اند. این اثر بخشی از آن مجموعه است که به صورت یک فیلم مستقل در این جشنواره شرکت کرده و در مورد تغییرات قلعه ایزدخواست در شمال استان فارس است و با توجه به گزارشات و مونوگرافی‌های نوشته شده توسط دانشجویان دانشگاه ملی در حدود ۶۰ سال پیش، ساخته شده است. بنابراین این سوژه توسط آقای ورهرام به من پیشنهاد داده شد. البته من پیش از آن شناختی نسبت به ایزدخواست داشتم و قرار بود فیلمی به اتفاق یکی از دوستانم در این زمینه کار کنیم منتها فرصت در اینجا به وجود آمد که هم روی بخش معماری و هم بخش مردم شناسی شهر کنونی و روستای قدیمی ایزد خواست کار کنیم.

اساسا مستندسازی  برای شما چگونه آغاز شده است؟

در سالیان اخیر و حدود ۱۱ سال است که کار من فقط ساختن مستند است و پیش از آن از سال ۸۶ فیلم‌های کوتاه می‌ساختم و بیشتر روی موضوعات تاریخی، مردم شناسی و ایران شناسی کار کرده‌ام.

چنین موضوعاتی که در معرفی کشورها به جهان نیز نقش پررنگی دارند با توجه به این آیا برای شما این امکان و شرایط وجود دارد که اثرتان را در دنیا مطرح کنید؟

بله حتما این امکان وجود دارد و این اتفاق هم افتاده است که آثار در جاهای مختلف دنیا دیده شده اما معمولا سعی می‌شود آثار ابتدا بازار داخلی را اقناع کنند چون علاقه سفارش دهنده‌ها بدین شکل است.

آیا قلعه خاموش پیش از این اکران جهانی داشته و یا اینکه پس از جشنواره چنین برنامه‌ای برای این مستند دارید؟

بله می‌تواند داشته باشد و کاملا می‌توان با یک نگاه جهانی به این گونه آثار نزدیک شد و جشنواره‌هایی نیز هستند  که مسایلی مانند میراث فرهنگی و ایران‌شناسی را مورد توجه قرار می‌دهند.

قلعه خاموش چند دقیقه است و ساخت آن چقدر طول کشیده است

پژوهشش از سال ۱۴۰۲ شروع شد و ساخت آن در سال ۱۴۰۳ به پایان رسید. اما از آنجایی که پشتوانه پژوهشی این اثر مشخص بود و در واقع فرمت ساختش در آن بستر مجموعه خاطرات روستا مشخص بود یک سری از اتفاقات از پیش افتاده بود و پس زمینه‌هایی وجود داشت.

با توجه به این مسئله آیا شما تلاشی در این زمینه داشتید که هم هارمونی با آن مجموعه حفظ شود و هم استقلال ساخت آن توسط یک کارگردان متفاوت یعنی خودتان وجود داشته باشد؟

بله بخش‌های مستقلی وجود دارد چرا که به هر حال من کارگردان هستم و امکان دارد که کارگردان‌های قسمت‌های دیگر مجموعه هم سلیقه‌های مختلفی داشته باشند اما در مجموع چون تمام این قسمتها مونوگرافی‌های حدود دهه ۴۰ و ۵۰ هست یک رنگ و بوی مقایسه در همه آنها وجود دارد و نیم نگاهی هم به مسائل آیینی در تمام قسمت‌ها وجود دارد و بخش‌هایی از مردم شناسی و آیین‌های آن منطقه مثل عروسی یا عزاداری که در قسمت‌های مختلف پوشش داده شده است مورد بررسی قرار گرفته چرا که در واقع این روستا با مردمش معنی پیدا می‌کند.