سمیه خاتونی– فیلم سینمایی«صبحانه با زرافه‌ها» اثری است به کارگردانی سروش صحت که نویسندگان آن سروش صحت، ایمان صفایی هستند و تهیه‌کنندگی‌اش را سیدمصطفی احمدی برعهده دارد. این فیلم با بازیگری؛ هادی حجازی‌فر، بهرام رادان، پژمان جمشیدی، بیژن بنفشه‌خواه، هوتن شکیبا، مجید یوسفی، محصول سال ۱۴۰۲ است که در چهل و دومین جشنواره فجر حضور داشت و  هم اکنون بر روی پرده‌های سینمایی سراسر کشور است. این فیلم روایت سه دوست است که در شب عروسی دوست چهارم فاجعه می‌آفرینند. پویا، شاهین و مجتبی سه دوست هستند که به عروسی دوست دیگرشان رضا (داماد)، دعوت شده‌اند. آن‌ها به قصد تفریح به موتورخانه تالار می‌روند و مواد مخدر مصرف می‌کنند. رضا هم با وسوسه دوستانش مواد مصرف می‌کند و به یک‌باره از هوش رفته و اوردوز می‌کند. الگوی مسلط و حاکم بر اثر کلاسیک است که در سه پرده طرح و گسترده می‌شود و حادثه‌ها یکی پس از دیگری با حفظ علیت‌مندی پیش می‌رود، پرده اول به معرفی شخصیت‌ها، رابطه آنها با هم و نیاز درونی‌شان می‌پردازد که دست آخر ارضاء نیاز از مسیر اشتباه، فاجعه آفرین شده و باعث می‌شود رضا در شب عروسی‌اش اوردوز ‎کند، پرده دوم رضا در کماست و دوستانش با مشکلات فزاینده روبرو هستند تا او را به مراسم برگردانند، با شروع پرده سوم اوضاع هم وخیم‌تر شده و هم امید بخش‌تر، حضور داماد در مراسم شب عروسی کاملا منتفی شده اما خوشبختانه او زنده است و حالا باید به دنبال حل بحران پیش آمده باشد. در ادامه تحلیل و نقد منتقد سینما؛ عزیزالله حاجی‌مشهدی را درباره این فیلم می‌خوانید.

تجربه سروش صحت در «صبحانه با زرافه‌ها» با نگاهی به تجربه‌های قبلی را چگونه ارزیابی کرده‌اید؟

به نظر می‌رسد که سروش صحت در فیلم تازه‌اش(صبحانه با زرافه ها) آگاهانه کوشیده است تا از قصه‌گویی‌های معمول به شیوه‌ یکی بود؛ یکی نبود؛ فاصله بگیرد و در عین حال؛ در فضایی از یک قصه‌گویی مدرن؛ آدم‎‌هایی را در کنار هم؛ به کنش و واکنش‌هایی وا دارد که در جریان یک رویداد کمدی – تراژیک؛ مرگ ناخواسته‌ یکی از شخصیت‌های فیلم رقم بخورد. هنر سروش صحت در بازنمایی این واقعه تلخ؛ در این بوده است که مخاطب فیلم خود را چنان با آدم‌های فیلم همراه می‌کند که بدون غافلگیری شگفت‌آور؛ همجواری مرگ و زندگی را در کنار هم؛ باور کنند و درست در لحظه‌هایی که همه‌ ما؛ به واسطه‌ از دست رفتن یکی از آدم‌های جمع؛ انتظار شیون و زاری و هیاهو داریم؛ با نمایش عادی‌ترین رفتارها؛ مثل خوردن صبحانه یا رفتن به سراغ سه چهار دختری که دورتر از آن‌ها سر میز دیگری نشسته‌اند؛ تا سر به سرشان بگذارند و آن‌ها را به ویلا دعوت کنند؛ به ویژه با انجام رفتارهایی در کمال خونسردی؛ به خوبی نشان می‌دهد که آن‌ها؛ به بهانه‌ رخداد تلخ مرگ؛ از ادامه دادن به زندگی شیرین و هرچند ناپایدار خود؛ دست نمی‌کشند. نمایش عملی نوعی اعتقاد به اندیشه‌های خیامی؛ دم غنیمت شمردن و در لحظه زیستن و فارغ از غم گذشته و بی هراس از اندوه فردا زیستن؛ در جای جای فیلم «صبحانه با زرافه‌ها»؛ تکرار می‌شود. در حالی که همه‌ شخصیت‌های فیلم؛ از رضا که در شب جشن عروسی خود به سر می‌برد تا دوستان دیگرش پویا ومجتبی و شاهین و حتی دکتری که کمی بعد از واقعه‌ اوردوز کردن رضا؛ به این جمع اضافه می‌شود همگی برای فاصله گرفتن از فضای کسالت‌بار عروسی به مصرف مواد مخدر روی می‌آورند و چینش حوادث داستان فیلم نیز به گونه‌ای شکل می‌گیرد که گیجی و منگی این آدم‌ها بتواند رفتارهای نا‌متعارف آن‌ها را توجیه کند. در ادامه شخصیت‌های داستان فیلم اگر چه با هم تفاوت‌هایی دارند؛ اما انگار طبق یک قرار نانوشته؛ دیدگاه همگونی دارند. یعنی همگی می‌کوشند تا برخلاف پسند متعارف آدم‌های اطرافشان؛ رفتارهای دیگرگونه‌ایی داشته باشند. شاید وقتی که یکی از همین شخصیت‌ها در جایی از فیلم که به کتاب «تائو» اثر معروف «لائوتسه» فیلسوف عهد باستان چین اشاره می‌کند؛ به این معنا باشد که این شخصیت‌ها؛ با عمل به ساده زیستی و در لحظه زندگی کردن و تلاش برای داشتن رفتار نیک؛ می‌کوشند تا متفاوت باشند. در فیلم نمادها و نشانه‌هایی مثل گاو؛ عنکبوت و زرافه وجود دارد که برمبنای تفسیر و تأویل وجود هریک از آن‌ها می‌تواند بار معناشناختی متفاوتی داشته باشد.

 نظرتان راجع به پایان‌بندی اثر که دو پایان واقعی دارد و یک پایان نمادین (دشت با زرافه ها) دارد چیست؟

استفاده از عنوان زرافه‌ها و حضورشان در صحنه‌ رویاگونه و خیالپردازانه‌ پایانی فیلم؛ اگرچه ممکن است برای بخش پرشماری از مخاطبان فیلم وجهی شوخ طبعانه داشته باشد، با این همه برای مخاطبان خاص این اثر؛ از منظرمعنا‌شناسی؛ به نشانه‌ به حقیقت پیوستن رویاهای این شخصیت‌هاست و تامل بر‌انگیز است. در مجموع سروش صحت در فیلم تازه خود با نشانه گرفتن دو طیف از مخاطبان خاص و عام خود؛ اثری سرشار از لحظه‌های خلاقانه و تفسیر پذیر خلق کرده است که هر کدام از آن‌ها بتوانند برداشت‌های خودشان را داشته باشند. بی تردید امتیازهای مثبت چنین اثر نوآورانه‌ای از برخی کمداشت‌هایش در عدم معرفی دقیق شخصیت‌ها و یا ناهمگونی بازی‌ها و… می‌تواند افزون‌تر باشد.