مریم عظیمی – «ستارخان» نمایشی به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی یعقوب صدیق‌جمالی است که در دی ماه ۱۴۰۳ در تبریز به روی صحنه رفته و با استقبال گسترده مخاطب مواجه شده است. این نمایش در طول جشنواره تئاتر فجر برای سه روز متوالی در تالار وحدت روی صحنه خواهد رفت و بدین ترتیب هنردوستان تهرانی نیز می‌توانند به تماشای این نمایش که به زندگی یکی از بزرگترین سرداران ملی ایران می‌پردازد بنشینند. در ادامه گفت‌و‌گوی خبرنگار صبا با آهنگساز این نمایش را می‌خوانید.

اساس کار آهنگسازی در پروژه‌هایی مانند نمایش «ستارخان» چگونه پیش می‌رود؟

تقریباً ۳۰ سال است که من کار آهنگسازی نمایش و فیلم انجام می‌دهم اما موسیقی آثاری مانند ستارخان که حرکات نمایشی و فرم دارند کمی سخت‌تر است به همین دلیل ما همزمان و در هماهنگی با کارگردان، طراح حرکات و کرئوگراف آهنگسازی را آغاز کردیم. در این مسیر لازم است که اتود بزنیم و بازیگران در تمرینات از این اتودها استفاده کنند و بر اساس نتیجه، تغییراتی ایجاد کنیم تا اینکه در اتود‌های کار به نتیجه مطلوب برسیم و بعد کارهای تنظیم و آرانژمان را انجام دهیم. یکی از ویژگی‌های نمایش «ستارخان» این بود که فرازهای متفاوت و مختلفی از نظر حسی داشت یعنی هم فرازهای به شدت حماسی دارد و هم فرازهای احساسی و این قضیه کار آهنگسازی این اثر را کمی سخت‌تر می‌کرد و هر چند که من تجربه آهنگسازی برای آثاری از این دست را داشتم اما کار «ستارخان» برایم کمی متفاوت بود و علتش هم حجم بالای کارهای ریتمیک و موزیکالش بود که الحمدالله بر اساس بازخوردهایی که گرفته‌ایم می‌توان گفت کار خوبی از آب درآمده و من خوشحالم که در کنار این تیم کار کردم.

در سازبندی آیا از سازهای آذربایجانی استفاده شده است؟

درست است که از نظر جغرافیا ستارخان در آذربایجان و تبریز بوده ولی بعضی از موسیقی‌های این کار جغرافیای خاصی ندارند و می‌توان آنها را موسیقی جهانی دانست اما من از سازهای آذربایجانی یعنی از تار و کمانچه آذربایجانی و بالابان استفاده کردم به خصوص در صحنه‌ای که به تشییع یکی از شهدای مبارزه به دستان مادرش پرداخته می‌شود از ساز بالابان استفاده شد و نکته جالب اینجاست که از بالابان در عروسی، برای بدرقه عروس و داماد هم استفاده می‌شود. برای سازهای ضربی و کوبه‌ای از ساز ناقارا در کنار سازهای جهانی استفاده شده همین طور از آوا و مُقام، مقام همان موسیقی مَقامی یا موسیقی ردیف-دستگاهی آذربایجان است و ما در این نمایش گاه از مقام و گاه از آواهای زنانه و مادرانه استفاده کردیم.

از تجربه کار نمایش «ستارخان» بگویید.

در این گونه نمایش‌ها موسیقی نقش مهمی دارد و در واقع یکی از بخش‌های اصلی این نمایش، موسیقی است. بر اساس نظرسنجی‌هایی که من دیدم موسیقی کار نیز به شدت مورد پسند قرار گرفته بود. بنابراین درست است که در این چند ماه سختی زیادی کشیدیم و کار کردن با آقای صدیق جمالی خیلی سخت است چون ایشان بسیار سخت‌گیر هستند و موسیقی باید به موقع، درست سر جایش و بیانگر آن صحنه باشد و به کل کار کمک کند ولی به نظرم کار موفقی بود و امیدوارم که تماشاگران نیز بپسندند.