معصومه دهقان – چهل‌و‌سومین جشنواره فیلم فجر که در بهمن ماه امسال برگزار شد، بی‌تردید به یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین جشنواره‌ها در تاریخ سینمای ایران تبدیل شد. در این دوره، بیش از ۴۴ فیلم کوتاه به رقابت پرداختند و آثار کارگردانان جدید و جوانی که همچنان در مسیر اکتشاف‌های سینمایی قرار دارند به نمایش گذاشته شدند. حضور چنین کارگردانان جوانی در جشنواره فیلم فجر، نشان از ادامه تحول سینمای کوتاه در ایران دارد و به‌طور خاص تأثیرات آن در سینمای بلند داستانی ایران قابل ‌توجه است. فیلم‌های کوتاه در جشنواره فیلم فجر، نه ‌تنها به‌ عنوان آثار هنری مستقل و جدی شناخته می‌شوند، بلکه نقش مهمی در تربیت نسل جدید سینماگران ایران ایفا کرده‌اند. این آثار به کارگردانان فرصتی برای آزمودن سبک‌ها، تکنیک‌ها و موضوعات مختلف داده‌اند و در نهایت منجر به تغییرات بزرگی در سینمای بلند ایران شده‌اند. از همین ‌رو، جشنواره فیلم فجر به ‌عنوان یک بخش کلیدی، به پیشرفت و تحول سینمای ایران کمک کرده و تداوم حضور فیلم‌های کوتاه در این جشنواره قطعا راه را برای نسل‌های آینده هموار خواهد کرد. روزنامه صبا که از همان زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر با نگاهی ویژه به سراغ کارگردانان جوانی که فیلم‌های‌شا‌ن در جشنواره حضور داشتند رفت، همچنان با همان قوت توجه ویژه خود را به این نسل از فیلمسازان مستعد ادامه داده و در این شماره نیز به سراغ چهار کارگردان دیگری که اثرشان در لیست ۴۴ فیلمی که در جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمده‌اند رفته است. گفت‌وگوی خبرنگار صبا با این کارگردان فیلم کوتاه «تاجی» را در ادامه می‌خوانید.

مهدی برجیان فارغ‌التحصیل رشته پژوهش هنر با گرایش سینماست. «تاجی» ششمین فیلم کوتاه ساخته‌ شده توسط اوست. البته وی یک فیلم بلند مستند را نیز با کارگردانی مشترک یوسف حاتمی‌کیا تجربه کرده است.

ایده ساخت این فیلم از کجا سرچشمه گرفت؟

درگیر یک سری تحقیقات درباره فیلم بلندم بودم و راستش بعد از ساخت فیلم کوتاه «فیل سفید»، راغب نبودم که فیلم کوتاه بسازم. اما در حین تحقیقات بودم که سوژه‌ای نظرم را جلب کرد که برایم بسیار جذاب بود؛ سرکارگری که شوهرش زیر دستش کار می‌کرد. همین سوژه تبدیل به فیلمنامه‌ای به نام «تاجی» شد که سرچشمه‌اش از تخیلاتم بود. البته این سوژه التهابات خاص خودش را داشت، اما دوست نداشتم فیلم تاریکی بسازم؛ چرا که عموماً نگاهم به فیلمسازی سیاه نیست. به همین‌خاطر تغییرات مهمی لحاظ کردم تا فیلمی با نقطه روشن، گذشت و بخشش بسازم.

از چگونگی انتخاب بازیگران بگویید..

یک ماه مدام با بازیگر دیگری مشغول تمرین بودم، اما پس از یک ماه متوجه شدم که بازیگر مورد نظر مناسب کاراکتر «تاجی» نیست. به همین ‌خاطر این همکاری به نتیجه نرسید. فاطمه نیشابوری یکی از گزینه‌هایی بود که راغب بودم با او همکاری کنم، اما چون در فیلم «مدیر مدرسه» ایفای نقش کرده بود و این فیلم را در پرده سینما دیده بودم، عقیده داشتم که از نظر فیزیکی با نقش تاجی فاصله دارد. اما پس از دیدار و تمرین با او فهمیدم که کاراکتر تاجی اصلاً برای ایشان نوشته شده است و تنها او می‌تواند تاجی را به نحو احسن بازی کند. به نظرم خانم نیشابوری به شدت بازیگر درخشانی است و حتی فراستی در برنامه یوتیوب نیز بازی او را تحسین کرد.

هدف‌تان از ساخت این فیلم چه بود؟

صادقانه بخواهم بگویم، این فیلم را ساختم تا بدانم آیا نحوه هدایت بازیگری را بلد هستم یا نه؟ چرا که در تمام فیلم‌هایم معمولاً دو کاراکتر در فیلمنامه وجود دارند. اما در این فیلم بازیگران زیادی بودند، بنابراین هدایت و مدیریت تمام آن‌ها بسیار مهم بود. از طرفی فیلم «تاجی» بسیار اخلاقی و در باب خانواده است؛ موضوعی که هیچگاه تاریخ انقضا ندارد.

بازخورد این فیلم در جشنواره ۴۳ فیلم فجر چگونه بود؟

این فیلم به دلایلی از جشنواره فیلم کوتاه تهران کنار گذاشته شد، اما معتقدم که در جشنواره فیلم فجر اتفاق‌های خوبی برای این فیلم رقم خورد.

برنامه‌ای برای ارسال به جشنواره‌های خارجی دارید؟

بله، فیلم‌های قبلی من در جشنواره‌های مختلف انتخاب شده‌اند، اما قصد دارم این فیلم را بفروشم تا با هزینه آن فیلم دیگری بسازم.

صحبت پایانی

سرمایه این فیلم را خودم گذاشتم. اما این روزها حمایت از فیلم‌های کوتاه واقعاً لازم و حیاتی است، چرا که تمام فیلمسازان برای حیات در این حوزه دغدغه مالی دارند. انجمن سینمای جوان برای تهیه‌کنندگی فیلم‌ها نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه با صد مدل پیچینگ دست و پای کارگردان را نیز می‌بندد. در واقع، اگر هزینه فیلمی ۸۰۰ میلیون تومان می‌شود، ۲۰۰ میلیون تومان پرداخت می‌کنند و توقع دارند که ۵۱٪ نیز پرداخت شود. کجای دنیا با فیلمسازان جوان اینچنین برخورد می‌کنند؟ البته موسساتی مانند فارابی وجود دارند که منطقی‌تر به این موضوع نگاه می‌کنند و حقوق مادی فیلمسازان را رعایت می‌کنند.