پگاه زارعی- این روزها وضعیت هنرهای نمایشی استان‌ها با مشکلات جدی در حوزه مدیریت، بودجه و سیاست‌گذاری مواجه شده است. جشنواره‌های معتبر استانی و بین‌المللی که سابقه‌ای طولانی در ارتقای هنر تئاتر دارند، بدون منابع مالی مشخص و بدون چشم‌اندازی برای آینده و حتی بدون ارائه شیوه‌نامه و دستورالعملی از سوی وزارتخانه در وضعیت بلاتکلیفی قرار گرفته‌اند. این بحران نه ‌تنها ناشی از کمبود بودجه، بلکه حاصل تصمیمات مدیریتی نامنسجم و فقدان راهکارهای اجرایی است. ناهماهنگی در تخصیص اعتبارات، عدم توجه به مشکلات ساختاری انجمن‌های هنری و بی‌برنامگی در صدور فراخوان‌های جشنواره‌ای باعث شده که هنرمندان در سراسر کشور، به‌ویژه در استان‌های کم‌برخوردار، با چالش‌های جدی روبه‌رو شوند. همچنین نبود سیاست‌های حمایتی مشخص و فقدان برنامه‌ریزی کارآمد، نه‌تنها روند برگزاری جشنواره‌ها را مختل کرده، بلکه بسیاری از فعالان تئاتر را با مشکلات مالی و حقوقی مواجه ساخته است. برخی مجبور به تأمین هزینه‌های جشنواره از منابع شخصی شده‌اند، درحالی‌که انتظار می‌رفت وزارت فرهنگ با مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی دقیق، این حوزه را سامان‌دهی کند. در چنین شرایطی، هنرهای نمایشی ایران نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌گذاری، اصلاح فرآیندهای اجرایی و توجه بیشتر به خواسته‌های هنرمندان است تا از نابودی تدریجی این حوزه جلوگیری شود. به همین منظور با بابک صبوری، رئیس هیات مدیره موسسه هنرهای نمایشی استان سمنان به گفت‌وگو پرداختیم. در ادامه با ما همراه باشید.

بابک صبوری، رئیس هیات مدیره موسسه هنرهای نمایشی استان سمنان، در انتقاد از وضعیت جشنواره‌های نمایشی گفت: ما در استان سمنان چهار سال است که هیچ کمک مالی به عنوان کمک هزینه جشنواره‌ای دریافت نکرده‌ایم و متاسفانه از اسفند ماه ۱۴۰۳ شاهد نابسامانی شدیدتری نسبت به قبل بوده‌ایم.

وی افزود: همیشه فراخوان جشنواره‌های استانی در زمان مشخصی منتشر می‌شد و ما سیاست‌گذاری را با کمک مدیران تشکیل می‌دادیم، اما امسال هیچ چیز مشخص نیست. الآن تکلیف جشنواره تئاتر مریوان که یک جشنواره کاملاً استخوان‌دار و رسمی است و تراز بین‌المللی دارد و برای خودش در دنیا برند شده است، چه می‌شود؟ حتی تصمیمی مبنی بر اینکه آیا امسال برگزار می‌شود یا نه، گرفته نشده است. حتی وضعیت جشنواره تئاتر کودک، جشنواره‌های عروسکی و جشنواره‌های استانی دیگر نیز نامعلوم است.

وی تصریح کرد: ما در شورای مشورتی هنرهای نمایشی کشور با مشکل اساسنامه ثبت انجمن‌ها رو به ‌رو هستیم و چهار سال است که می‌گوییم این اساسنامه ایراد ماهوی، حقوقی، بیمه‌ای و حتی نگارشی دارد؛ اما اصلاً دغدغه‌شان این قضیه نیست و چنین موضوعی را در اولویت نمی‌دانند.

صبوری افزود: استان‌هایی که مدیر کل اداره فرهنگ‌شان با استاندار و نماینده تعامل بیشتری دارد، بودجه بیشتری دریافت می‌کنند. خدارا شاکریم که نگاه آقای فرشید فلاح، مدیر کل اداره فرهنگ استان سمنان، به جشنواره‌ها نگاه خوبی بود و در سال گذشته تحت هیچ شرایطی پشتمان را خالی نکردند، اما باز هم نتوانستیم برای جشنواره تاریخ متمرکز بگیریم، چرا که بودجه نداریم و مرکز هنرهای نمایشی که اصلاً از نظر مالی کمکی نکرد، حداقل دستورالعمل و شیوه‌نامه به ما می‌داد؛ اما امسال حتی همان شیوه‌نامه را هم نداده‌اند.

صبوری خطاب به معاونت هنری وزارت فرهنگ گفت: تقاضا داشتیم که قبل از اینکه به جشن‌های تاجیکستان تشریف ببرید و عکس بگیرید، تکلیف جشنواره تئاتر مریوان یا انجمن‌ها را مشخص کنید. ما نه راه پیگیری داریم، نه درگاه پیگیری و نه اصلاً می‌دانیم از چه کسی باید پیگیری کنیم. دلمان خوش بود که اتابک نادری به ‌عنوان یک نیروی متخصص مدیر کل اداره هنرهای نمایشی شد اما او را هم از این سمت برداشتند، یعنی دیگر آخرین ضربه را هم به این ریشه زدند.

وی تاکید کرد: ما چیزی به‌ عنوان تئاتر استان به ‌صورت حرفه‌ای نداریم، چون حمایت نداریم، چون نگاه ویژه نداریم و هر استانی هم که کار می‌کند، به ‌واسطه غیرت بچه‌های آن استان است. اکنون هم به دلیل مشخص نشدن مدیران اداره کل این جشنواره‌های استانی بلاتکلیف مانده‌اند. بعد از ۳۳ سال کار حرفه‌ای، حتی پول چای گروه را نمی‌توانیم پرداخت کنیم. چرا باید اسپانسر بگیرم وقتی بودجه دولتی باید داشته باشیم؟ بعد شما این بودجه را بین هزار و یک نهاد که موازی‌کاری انجام می‌دهند و نیروی متخصص ندارند، تقسیم می‌کنید؟

وی در ادامه گفت: یک عده کارشناس بی‌کفایت در دوره قبل طرح موسسات فرهنگی را مطرح کردند و الان متوجه شدند که حتی این طرح را نمی‌توان ثبت کرد. مدیر عامل انجمن نمایش کرمانشاه را پارسال با دستبند بردند، چرا که برای جشنواره چک داده بود و نتوانسته بود چک را پاس کند. دو سال پیش جشنواره منطقه‌ای را در سمنان برگزار کردیم که هنوز ۱۰۰ میلیون تومان بدهکار هستیم و خیلی زشت است که آشپز هتل بیاید و جلوی درب دفتر مدیرکل بنشیند و بگوید: «تا پولم را ندهید، من نمی‌روم.»

صبوری در پایان خواستار شد و گفت: ما از طرف شورای مشورتی و حداقل ۲۰ استان دیگر صورت ‌جلسه‌ای را به‌ صورت نامه تنظیم کردیم و به وزیر دادیم و از او خواستار شدیم که اتابک نادری را برای ما نگه دارد؛  حتی شخصاً برای اورهال کردن سالن شهرستان سمنان از آقای صالحی که در سال‌های گذشته هم وزیر بودند هم در همان زمان و هم از آقای دکتر اسماعیلی در وقت وزارت خود و حتی دستور مجددی از آقای صالحی در این دوره گرفتم و خود آقای اسماعیلی دستور دادند که از محل طرح تملک شهید آوینی این موضوع پرداخت شود، مبنی بر همین موضوع از جناب صالحی نیز تایید گرفتیم، ولی هیچ‌کس پیگیری نکرد و من نمی‌دانم دیگر باید چه کسی دستور دهد تا این اتفاق‌ها انجام شود؛ خواهشمندم مسئولان به حال هنرهای نمایشی کشور چاره‌ای بیاندیشند.