این فشار جمعیت در واگن فرتوت مترو نیست که تورا می‌رنجاند. گیر می‌افتی در کمند خاطرات! در و دیوار این ایستگاه‌ها برایت خاطره است. پرتاب می‌شوی به روزگاران جوانی… چه کار کردی مرد؟‍! با خودت، با رویاهات، با روزهای سرخوش شباب، چه کار کردی که حالا مثل نفوس مرده دست از سرت برنمی‌دارند؟ همه بعدازظهرهای جوانی‌ات، همان‌ها که بی‌شفقت قتل عامشان کردی،  جمع شده‌اند در کالبد مردی ژنده‌پوش و کریه که سایه‌وار پشت سرت راه می‌آید. همه جا با توست. در مترو، در خیابان، در تحریریه، در آپارتمانت… بلند و سیاه، به سان دوال‌پا دنبالت می‌آید. روی پله برقی ایستگاه تئاتر شهر ، گوشی‌ات را بیرون می‌کشی و خبر کوتاه را می‌خوانی… «حسن ناهید، استاد برجسته نی درگذشت…» سرت سنگین می‌شود. چشم‌هایت دو دو می‌زند، دست می‌اندازی نرده بالابر پله برقی را می‌گیری. جوانی بیست و چند ساله بازویت را می‌گیرد، «آقا… حالتون خوبه؟» سری به بالا و پایین تکان می‌دهی که یعنی آره خوبم. از ایستگاه می‌زنی دیر شده! پاتند می‌کنی، سایه هم با تو هروله می‌کند. دست از سرم بردار. بس کن! برو… سایه می‌خندد و نفیری متفعن از دهان چرکینش به صورتت می‌زند. چه می‌دانی! شاید مرگ هم سایه‌وار حسن ناهید را تعقیب کرده، شاید این همان سایه است… طبقه دوم تالار وحدت نشسته‌ای و به قطعه‌ای که به ناهید تقدیم شده گوش می‌دهی. دست خودت نیست، چشم‌هایت خیس خیس شده… اجراها که تمام می‌شوند، یک راست می‌روی سراغ علی چراغی، تا برای روزنامه با او گفت‌وگو کنی. درنگ می‌کنی تا لحظه‌ای در خلوت راهروی تالار وحدت با او هم‌کلام شوی. نتیجه این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

*آقای چراغی، شب اول جشنواره قرعه فال به نام شما اصابت کرد اما آیا بازهم شما را در جشنواره سی و هشتم روی سن و در حال اجرا خواهیم دید؟

سپاسگزارم اما تعهدی که من داشتم، تنها برای اجرا در شب نخست جشنواره سی و هشتم موسیقی فجر بود و همین امشب در خدمت حضار بودم. امسال و در سی و هشتمین دوره جشنواره موسیقی فجر این افتخار نصیب من شد که به ارکستر ملی ایران دعوت شوم و پس از این دعوت، از صمیم قلب و جان آمدم اینجا تا آنچه که از عشق و موسیقی دورنم وجود دارد به حضار تالار وحدت و صد البته مردم عزیز ایران ارائه کنم.

*ما شاهد امشب شاهد هنرمندی شما بودیم و قطعات هم معرفی شد اما آیا ممکن است برای خوانندگان روزنامه صبا یک بار دیگر نام قطعاتی را که امشب و در آغازین قسمت افتتاح سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر اجرا کردید عنوان کنید؟

بله حتما. قطعاتی که امشب و در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر روی صحنه تالار وحدت همراه ارکستر ملی ایران اجرا کردیم، قطعه «خاک مهر آیین» بود. کاری که پیش از این با ارکستر خوانده شده بود. همچنین همانطور که ملاحظه فرمودید قطعه «ایران» را اجرا کردم. همانطور که می‌دانید این قطعه هم ساخته هادی آرزم بود. در پایان برنامه امشب هم که قطعه «ای ایران ای مرز پر گهر» را با همراهی و هم‌خوانی حضار در تالار وحدت خواندیم.

*جان‌مایه اجراهای امشب‌تان مقوله وطن بود و میهن‌پرستی. به یقین چنین آثاری با توجه به وجهه ملی و میهن‌پرستی که در خود دارند، همواره مورد توجه بسیاری از علاقمندان موسیقی یا حتی کسانی که موسیقی را حرفه‌ای و تخصصی دنبال نمی‌کنند هم قرار می‌گیرد. با این وجود، خودتان کدام اجرای امشب‌‎تان را بیشتر از بقیه اجراها پسندیدید؟

خب من همه کارهایی را که با مضمون وطن، برای کشور عزیزم سروده شده دوست دارم. همواره از خواندن آثاری با این مضامین به وجد آمدم و مثل همیشه کوشیدم با روح و قلب و جانم این قطعات را بخوانم. امشب قطعاتی با این موضوع را اجرا کردیم و در پایان هم دیدید که قطعه «ای ایران، ای مرز پر گهر» که گفتم همه ما آن را بارها خوانده‌ایم و ابیاتش را حفظیم، با هم‌خوانی و همراهی حاضران در تالار وحدت اجرا شد. به واقع همه این اشعار و اجراها را از صمیم قلبم دوست دارم. از خواندن آثاری با این درونمایه‌ها همواره به وجد آمده‌ام و دوست دارم همیشه این دست تصنیف‌ها را برای مخاطبان اجرا کنم. گمان می کنم این تصنیف های شورانگیز، طرفداران متعددی هم در بین اهالی موسیقی و علاقمندان این هنر ارزشمند و کهن کشور عزیزمان داشته باشد.

*مدتی که آثار شما را دنبال می‌کردم و تصنیف‌هایی را که اجرا کردید گوش می‌دادم، اینطور به نظرم رسید که شما از آن دست خواننده‌هایی به شمار می‌آیید که دنباله رو سبک خاصی نیستند و البته این توان را دارید که هر سبکی را اجرا کنید. یعنی نمی‌توان گفت علی چراغی خواننده پاپ است. به همین ترتیب هم نمی‌توانیم بگوییم شما خواننده پاپ نیستید! یا نمی توانیم اذعان کنیم شما به سبک خاصی از موسیقی وفادارید. فکر می‌‎کنم شما با هر سبک موسیقیایی خودتان را تطبیق می‌دهید. آیا این را قبول دارید؟ و اگر با من موافقید چطور این کار را انجام می‌دهید؟

کاملا حق با شماست. دقیقا همینطور بوده که هیچوقت سبک‌های موسیقی برای من دست کم تفاوت عمده‌ای نداشتند و همیشه به عنوان یک خواننده سعی کردم در هر سبکی که آن را همراهی می‌کنم، بهترین تلاشم را ارائه دهم ولی آن چه می‌کوشم اجرا کنم و بیشتر به آن بپردازم، در حقیقت سبک و سیاقی است که با صدای من همخوانی بیشتری داشته باشد. این خیلی طبیعی است که شما بیشتر سبکی را که به صدایتان نزدیک است همراهی کنید و دوست داشته باشید در آن سبک و سیاق اجراهای بیشتری داشته باشید. به بیان ساده‌تر و برای نمونه اگر بخواهم خیلی ساده توضیح دهم، طوری که مخاطبان ارجمند شما متوجه منظورم شوند، باید بگویم سبک تلفیقی پاپ گیلانی را بیشتر از همه می‌پسندم. چون به نظرم این سب با صدای من تناسب و همخوانی قابل توجهی دارد و امیدوارم توانسته باشم در این سبک اجراهای موفقی داشته باشم. از این گذشته البته باز هم تاکید می‌کنم وسواس خاصی در انتخاب سبک و سیاق‌های خوانندگی در موسیقی ندارم و اصطلاحاً هر ژانری را که به صدایم بیاید می‌پسندم و با آن اجرا می‌کنم. گاهی این سبک موسیقی است که با صدا متناسب می‌شود و شما را به خواندن قطعه ترغیب می‌کند. درباره اجراهای خودم هم این مصداق دارد اما خواننده آن سبکی را می‌پسندد و بیشتر با آن همراه می‌شود که به صدایش بیاید و من هم از این قاعده مستثنی نیستم. مهم این است که یک خواننده با عشق تمام اشعار و جمله را بیان کند. عشقی که در وجودش دارد باید در خواندن اشعار کاملا تجلی بیابد.

*جناب چراغی، امشب ارکستر ملی ایران با ترکیبی از نوازندگان گروه سازهای زهی، نوازندگان گروه سازهای بادی، سازهای بادی برنجی، نوازندگان سازهای کوبه‌ای و گروه کُر روی صحنه آمدند. این اجرا در دو بخش برگزار شد که بخش نخست به ترانه‌ها و تصنیف‌های ملی میهنی اختصاص داشت. با این توصیف در شب نخست سی و هشتمین جشنواره موسقی فجر ارزیابی شما از برگزاری این رویداد فرهنگی هنری در کشورمان چیست؟

خب همانطور که گفتید امشب که آغازین شب این رویداد بود اما به شخصه از صمیم قلب امیدوارم شرایط به گونه‌ای بهتر شود که ما جمعیت خیلی خیلی بیشتری از مردم عزیزمان را ببینیم که بتوانند از موسیقی زیبا و ارزنده کشورمان استفاده بهینه کنند. نام این رویداد «ارکستر ملی» است و امیدوارم این ارکستر، بیشتر مردم عزیزمان را به خود جذب کند و با حضور در این رویداد از موسیقی غنی سرزمین‌مان بیش از گذشته بهره مند شوند. با روی دادن چنین اتفاقی، مطمئنم ماهم انگیزه بسیار بیشتری برای حضور در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر پیدا می‌کنیم.

*به نظر می‌رسد استقبال بسیار خوبی هم از نخستین اجراهای جشنواره شد. امشب که اینجا ما صندلی خالی ندیدیم. البته پیش از آغاز اجراها زمانی که بیرون سالن بودیم، چهره‌هایی مانند حسین امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد، همینطور محمد الهیاری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد و بهزاد عبدی دبیر جشنواره به اتفاق سیدنظام‌الدین موسوی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی و جمعی از مسئولان، هنرمندان را هم دیدم. البته که شما روی سن بودید، آیا از آنجا صندلی‌ای که خالی مانده باشد دیدید؟

بله دقیقا به نکته خوبی اشاره کردید. امشب استقبال بسیار خوب و شایان توجهی از جشنواره موسیقی فجر شد. از این بابت پروردگار متعال را شکر می‌کنم. شاید باورتان نشود اما با حضور این جمعیت در تالار وحدت، انرژی بسیار مضاعفی گرفتم و این روی کار ما تاثیر خود را گذاشت. امیدوارم استقبال از این دوره از جشنواره موسیقی فجر ادامه داشته باشد و در ادامه جمعیت بیشتری از این رویداد استقبال کنند تا از شنیدن نوای موسیقی ایرانی، استفاده‌ای بهینه کنند.

*شما به نظر فرم خاصی در اجرا دارید. شور و حال بسیار خاصی دارید و انگار خودتان هم با جمعیت به وجد می‌آیید. کمی درباره نوع  اجرای خودتان صحبت می‌کنید؟ آقای چراغی! واقعا این همه وجد از کجا می‌آید؟

(پس از مکثی کوتاه) فکر می‌کنم متوجه منظور شما شدم. بله، مشخصاً این حس و حال برخاسته از عشق است. به نظر من اگر در وجود یک خواننده عشق نباشد، هرگز نمی‌تواند آنطور که باید و شاید و به گونه‌ای که شایسته است، کلمات و به بیان بهتر اشعار را به درستی ادا کند. بی‌گمان باید عشقی در وجودش نهفته باشد تا توان این را در خود بیابد که اشعار را در اجرای خود به خوبی بیان کند. من به شما به یقین می‌گویم این فقط عشق است و دیگر هیچ…عشق است که خواننده را به وجد و شور می‌آورد و آن وجدی که شما دیدید از عشق می‌آمد.

*جایی خواندم شما خوانندگی را بسیار زود و از دوران کودکی آغاز کردید. پس به نظر می‌رسد از آن دست خوانند‌هایی هستید که با عشق موسیقی بزرگ می‌شوند. این را تایید می‌کنید؟

(با خنده) همینطور است. البته کودکی که… نه بهتر است بگویم از خردسالی این اتفاق افتاد و از پنج سالگی خواندن را آغاز کردم. دلیلش هم نوع صدایی بود که داشتم و برای خوانندگی تشویق و ترغیب هم می‌شدم بزرگتر که شدم، کار را جدی‌تر دنبال کردم تا خواننده شوم. بسیاری از خوانندگان از کودکی این حرفه و بهتر بگوییم هنر را آغاز می‌کنند و در ادامه به صورت حرفه‌ای آن را دنبال می‌کنند. این اتفاق برای من از خردسالی افتاد و خوشحالم که حالا به عنوان یک خواننده در جامعه شناخته می‌شوم.

*و بعدها وارد ارکستر سمفونیک شدید که نوع خاصی از خواندن را می‌طلبد چه زمانی خواندن در ارکستر سمفونیک را آغاز کردید؟

خب من پیش‌تر پاسخ این پرسش را دادم اما باید اظهار کنم  از سال ۱۳۹۰ بود که ارکستر سمفونیک صداوسیما را می خواندم. فکر می‌کنم حدود پنج سال در آن ارکستر حضور داشتم و فعالیت می‌کردم و تا بعد از درگذشت زنده‌نام مرحوم محمد بیگلری پور (آهنگساز، موسیقی‌دان و رهبر ارکستر فقید و افسانه‌ای موسیقی ایران که گفته می‌‌شد تنها نوازندهٔ موسیقی کلاسیک ایران بود که می‌توانست با ۴ ساز مختلف «زهی» و «بادی» تک نوازی کند! و بیگلری پور آهنگسازی بود که نخستین سرود ملی ایران را پس از انقلاب ۱۳۵۷ خلق کرد و با سازهای ویولون، ویولا، ترومپت و فرنچ هورن کار می‌کرد) در آن گروه مشغول بودم.

*شما گفتید فقط امشب اجرا داشتید اما به نظرم شما را بازهم در جشنواره خواهیم دید؟ منظورم این است آیا شما اجراهای جشنواره سی‌وهشتم را دنبال می‌کنید و در دیگر اجراها هم به تالار وحدت، تالار رودکی، فرهنگسرای نیاوران، فرهنگسرای ارسباران، کوشک هنر یا نمایشگاه می‌روید تا از نزدیک شاهد برگزای جشنواره سی وهشتم باشید ؟

البته که دنبال خواهم کرد. چرا که نه؟! اتفاقا خیلی دوست دارم بدانم در این جشنواره چه اتفاقاتی خواهد افتاد. دوست دارم اجراها را ببینم و به قول شما خبرنگاران آن‌ها را بررسی و ارزیابی کنم. برنامه امشب را شما دیدید و امیدوارم در ادامه هم شاهد اجراها و برنامه‌های بسیار خوب و با کیفیت، همچنین متنوعی در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر باشیم.

 *در بخش دوم ارکستر امشب که دربرگیرنده اجرای شش قطعه بود، نخست آهنگ «سیمین‌بری» از ساخته‌های علی رحیمیان با خوانندگی امیرحسین سمیعی روی سن تالار وحدت اجرا شد. این قطعه شور و حال خاصی در فضای سالن ایجاد کرد و در ادامه شما «خاک مهرآیین» را خواندید. درباره این تصنیف توضیح می‌دهید؟

بله همانطور که مستحضرید تصنیف «خاک مهرآیین» یکی از ساخته‌های بی‌نظیر علی اکبر قربانی است که البته در این خوانش با شعری از اسماعیل فرزانه اجرا شد و افتخار این که خواننده تصنیف هم علی چراغی باشد نصیب من شد.

*در سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر، ترانه سراها، خوانندگان، نوازندگان و گروه‌های کری از کشورهای دیگر، به ویژه از مجارستان هم حضور دارند. شرکت آن ها را در جشنواره موسیقی چطور ارزیابی می‌کنید؟

همانطور که گفتم بسیار دوست دارم جشنواره را دنبال کنم و البته اجراهای متفاوت را ببینم و موسیقی‌ها و اجراهای متنوعی بشنوم. حالا آغاز جشنواره است و بدون شک با این جشنواره همراه خواهیم شد و اجراها را رصد و بررسی می‌کنم. امیدوارم جشنواره سی و هشتم، رویداد قابل توجه و موفقی باشد. باید دید در ادامه این جشنواره چگونه پیش می‌رود و شاهد چه رویدادهایی خواهد بود.

*و متاسفانه امشب خبر ناراحت کننده‌ای، اجراهای آغازین جشنواره موسیقی فجر را تحت تاثیر خود قرار داد. خبر آسمانی شدن استاد حسن ناهید ( نوازنده و موسیقی‌دان برجسته‌ای که برای شناساندن موسیقی سنتی و اصیل ایران، مسافرت‌هایی همراه با خوانندگانی چون حسین قوامی، محمدرضا شجریان، محمود محمودی خوانساری و عبدالوهاب شهیدی به کشورهای ترکیه، بلغارستان، یوگسلاوی، ایتالیا، فرانسه، بلژیک، هلند، آلمان، اتریش انجام داده و در برنامه‌هایی تحت عنوان کنسرت سازهای ملی ایران حضور داشت) فکر می‌کنم همه را شوکه کرد. می‌توانید یک جمله در وصف استاد فقید حسن ناهید می‌فرمایید؟

آه! بله ممنونم که به این موضوع اشاره کردید. یادآوری بسیار خوبی بود و باید اعتراف کنم بی‌گمان تلخ‌ترین اتفاق و خبر امشب، درگذشت استاد حسن ناهید بود. همانطور که دیدید، قطعه‌ای هم به احترام ایشان نواخته شد. این اتفاق ناگوار خیلی روی من تاثیر گذاشت. شنیدن خبر درگذشت استاد حسن ناهید باعث شد من عشق مضاعفی در خواندنم اعمال کنم و امیدوار باشم تا قسمتی از این عشق به روح مرحوم استاد فقید، حسن ناهید برسد. امیدوارم یاد و خاطره این استاد بزرگ و فراموش نشدنی موسیقی ایران تا همیشه جاویدان باشد.

*وصحبت پایانی علی چراغی؟

امیدوارم اوضاع و شرایط بهتر شوند و مردم عزیز کشورمان از رویدادهایی مثل جشنواره موسیقی فجر برای آشنایی و استفاده از موسیقی غنی سرزمین مان همواره استقبال کنند. این اتفاق به یقین روی ما تاثیرات بسیار خوبی می‌گذارد. همچننی امیدوارم اجراهای قطعات و تصنیف‌های جشنواره به بهترین شکل ممکن انجام شود تا حق مطلب برای مخاطبان عزیز ادا شود. برای همه آروزی موفقیت و سربلندی دارم.

یاسر سماوات