فخری خوروش هنرپیشه سینما و تئاتر و تلویزیون زمین را ترک کرد اما محبوبیت او همچنان در دل‌های چند نسل باقیست. نوع بازی و برخورد او با نقش‌هایی که ایفا کرد نشان از اهمیت دادن او به نقش و در نهایت مخاطبش داشت. او دلی کار می‌کرد و لاجرم بر دل‌ها می‌نشست. مگر می‌شود خاطرات نقش‌هایی که بازی کرده است را فراموش کرد؟ چه کسی می‌تواند ادعا کند که او مهد اولیا نبود؟ شخصیت تاریخی مهد اولیا آنقدر جزئیات دارد که بازی کردن آن کار هر کسی نیست. اما خوروش توانست نقش مادر ناصرالدین شاه را به درستی مقابل چشم مخاطبان قرار دهد. همه بازی‌های او برای مخاطبانش تبدیل به نوستالژی شده است اما برای همکارانی که تجربه کار در کنار او داشته‌اند حکایت دیگری است. خبرنگار صبا به سراغ دو هنرمند سرشناسی رفته که درباره این بانوی تاثیرگذار در تئاتر، سینما و تلویزیون حرف‌هایی برای گفتن دارند.

بهمن فرمان آرا:خوروش، سمبل یک آدم تمام و کمال حرفه‌ای

بهمن فرمان آرا تهیه‌کننده و کارگردان درباره فخری خوروش که در آخرین اثر او با عنوان «یک بوس کوچولو» به ایفای نقش پرداخته بود، عنوان کرد: فخری خوروش یکی از بهترین هنرپیشه‌های سینما و تئاتر ما بود. او بسیار حرفه ای بود و من در ابتدا که با ایشان کار کردم متوجه شدم که واقعا سمبل یک آدم تمام و کمال حرفه‌ای هستند. در فیلم آخری که با ایشان کار کردم، همان فیلم «یک بوس کوچولو»، دیالوگ‌ها را که می‌خواند، گویی ۳ ماه تمرین کرده بود.
او افزود: خوروش بسیار جدی و درجه یک بود. متاسفانه همه در حال پیر شدن هستیم و نوبت به ما هم می رسد و این اتفاق برای ما هم می افتد.
فرمان آرا ضمن بیان اینکه در آن مقطع هنری نقش‌های زن‌ها کمتر بود، عنوان کرد: برای من که کارگردانی می‌کردم، خوروش همیشه اول بود و در ابتدا فقط با او تماس می گرفتیم اما اینکه او همچون افراد دیگر در دوران خود خود برجسته نشد به این خاطر است که اصولا مردها راحت‌تر نسبت به بانوان پیشرفت می‌کنند و خوروش هم به خاطر اینکه حرفه‌ای بود جدا از آدم‌های برجسته شد.

مسعود فروتن:خوروش قدرت عجیبی در بازیگری داشت

مسعود فروتن لاریجانی دوبلور، مجری و کارگردان درباره همکاری خود با فخری خوروش گفت: سال ۱۳۶۵ دو تله تئاتر با فخری خوروش کار کردم. یکی از این تله تئاترها اثری با عنوان «انتظار» بود که خوروش در آن با جعفر والی بازیگر تئاتر همبازی بود، آن دو نقش زن و شوهری را ایفا می‌کردند که منتظر نامه فرزندشان بودند. همچنین در کاری دیگر خوروش و رویا افشار نقش یک مادر و دختر را ایفا می‌کردند.
وی افزود: او بازیگری بود که قدرت عجیبی در حرفه خود داشت. حتی او روی تمام عضلات صورتش تسلط داشت و آن‌ها را تغییر می‌داد. مثلا وقتی قرار بود که نقشش تغییر حالت احساسی دهد ناگهان از یک نقش شاد به نقشی غم انگیز تبدیل می‌شد و آن را به راحتی اجرا می کرد. ما هم از همکاری با او بسیار بهره و لذت بردیم تا منظور را راحت‌تر در تصویر برسانیم.
این مجری اذعان داشت: خوروش سریع یاد می گرفت و حفظ می‌کرد. حتی زمانی هم که تمرینش تمام می شد، بافتنی می بافت و وقتش را به بطالت نمی گذراند. او به شدت اهل مطالعه‌ بود و سال های سال روی صحنه تئاتر زندگی کرده بود. همچنین خوروش در سریال و تئاتر هنرمند موفقی بود البته که ما ایشان را روز گذشته از دست ندادیم و در واقع وقتی که او از این مملکت رفت او را از دست دادیم.
فروتن درباره برجسته‌تر شدن هم دوره‌ای‌های خوروش گفت: خوروش همچون محمد علی کشاورز، علی نصریان، عزت الله انتظامی و… دستی در رونق گروه‌های اداره تئاتر داشت. زمانی که آقایان انتظامی و والی در اداره تئاتر کار می کردند و تئاتر می‌ساختند، تلویزیون ایران آن‌ها را مجاب می‌کرد که هر چهارشنبه این هنرمندان موظف باشند زنده جلوی دوربین‌های تلویزیون اجرا کنند و همه نوبت به نوبت در گروه های خود تئاتر آماده می‌کردند.
او ادامه داد: علی نصریان هم کارگردان و هم نویسنده بود. نصیریان بعد از انقلاب برجسته شد و نقش‌های به یاد ماندنی را ایفا کرد. من معتقدم خوروش در جایگاه خودش شناخته شده بود و نقش‌های خوبی بازی کرد. او حتی بعد از انقلاب هم در سریال امیرکبیر نقش مهد علیا را بازی کرد و بازی خوبی داشت. البته او قبل از انقلاب «سلطان صاحبقران» را کار کرده بود و چون قدیمی بود، دوبلورها روی آن صداگذاری و کار کردند اما خوروش خودش حفظ کرده بود.
فروتن که در سریال «مادر» نیز با خوروش همکاری داشته است، تصریح کرد: او همچنان مطرح بود و در کنار جمیله شیخی از بازیگران اداره تئاتر بودند و در سن خودشان در کارهای خوبی بازی کردند.
او درباره نقش مهدعلیا که خوروش آن را ایفا کرده بود، عنوان کرد: البته من انتقادی هم به بازی خوروش در سریال «امیرکبیر» دارم چرا که این سریال مقطع زمانی را روایت می‌کند که ناصرالدین شاه قاجار ۱۹ سال سن داشته است و درباره این دوران «امیرکبیر» را ساخته بودند. پس در آن دوره مهد علیا می بایست یک بازیگر ۳۵ ساله باشد؛ به هرحال در آن سال ها دختران زود ازدواج می کردند و بچه‌دار می‌شدند اما خوروش در آن سریال حداقل ۶۰ سال سن داشت. از این بگذریم زنان آن وقت تپل و چاق و درشت بودند اما خوروش ریز اندام بود. به هر حال او توانست نقش را به یاد ماندنی کند. اکنون هم سریال‌های دیگری همچون «جیران» و… را نگاه می کنید متوجه می شوید مهدعلیا که خوروش نقش آفرینی کرده بود با دیگر مهد علیاها فرق می کند، انگار درست‌تر انتخاب شده و درست‌تر ایفا شده است. فروتن در پایان گفت: ایشان سال‌ها پیش به آن طرف آب رفت و از دست ما رفت و ما بازیگری به اسم خوروش نداشتیم تا بتوانیم با او کار کنیم؛ خدا او را رحمت کند. چند روز پیش با ژاله علو صحبت می‌کردم و خوشبختانه در بین هم نسل‌ها سرحال بودند، خدا ایشان را حفظ کند.
زنده‌یاد فخری خوروش در شماری از فیلم‌های پرطرفدار سینمایی همچون «نفرین» ناصر تقوایی، «جنوب شهر» ابراهیم گلستان، «شازده احتجاب» بهمن فرمان‌آرا، «شطرنج باد» محمد اصلانی، «سوته‌دلان» علی حاتمی و… حضور داشت. او همچنین در سریال‌های «امام علی» و «پهلوانان نمی‌میرند» به ایفای نقش پرداخته است. روحش شاد و یادش گرامی

پگاه زارعی