در ایام محرم و صفر، شبکه نسیم برنامه‌ گفت‌وگو محوری را به تهیه‌کنندگی محسن نجفی سولاری، کارگردانی محمد پیوندی و اجرای علی‌اکبر قلیچ در ساعت ۲۱:۳۰ روی آنتن می برد. ویژه برنامه ای که قسمت هایی از آن اکنون در فضای دست به دست می چرخد و مخاطبان خوبی را به خود جذب کرده است. «از سرگذشت» با همان کلاه خود معروفش که سازمان زیباسازی شهرداری تهران هم قول ساخت و جایگذاری آن را در سطح شهر داده بود به شنیدن روایات افراد مختلف در فرم و قالبی نو می پردازد و جاذبه‌های منحصر به فردی را در برنامه‌سازی اذعان خود کرده است؛ به همین منظور خبرنگار صبا به سراغ عوامل این برنامه تلویزیونی رفته و با آن‌ها به گفت و گو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.

محسن نجفی سولاری (تهیه‌کننده):نقطه تلاقی روایات مهمانان «ازسرگذشت» با امام حسین (ع)

درباره فرآیند تولید این فصل از «ازسرگذشت»  برای‌مان بگویید.

اوایل اسفندماه سال گذشته بود که با ایده اولیه این طرح را شروع کردیم و بلافاصله بعد از تعطیلات نوروز ۱۴۰۲ اتاق فکر «از سر گذشت» تشکیل شد. در آن هنگام گروه سردبیری ما با توجه به ایده اولیه که به ذهن‌مان رسید مشغول به کار شدند و در اردیبهشت ماه مراحل دکور کار خود را آغاز کردیم و همین مرحله ساخت دکور فرآیندی پیچیده و سخت بود. سپس وارد مراحل تولید و ضبط برنامه شدیم که در زمان دعوت از مهمانان، بحث چیدمان مهمانان قصه‌گوی ما و مهمان سرشناس ما که می‌بایست قصه‌های‌شان در نهایت با یکدیگر به نقطه ارتباط می‌رسید و با همدیگر همذات پنداری می‌کردند و ماجرای زندگی‌شان تلاقی داشت برای‌مان چالش شد و می‌توان به واقع گفت چیدمان پیچیده‌ای داشتیم که مدت زمان ضبط ما را طولانی می‌کرد. در هر حالت بنابر قراری که با شبکه نسیم داشتیم ۶۰ قسمت برنامه‌ریزی شده را ضبط کردیم و اکنون نیز پخش می‌شود.

درباره آیتم‌ها بگویید برنامه بگویید؟

یک سری آیتم‌های برنامه پرداختن و به تصویر کشیدن هنر خوشنویسی است. همچنین از کتیبه گلی، ساخت تندیس و سازهای عاشورایی بهره بردیم و مستندها و آیتم‌های مرتبط با خود مهمانی که در برنامه حضور دارند را در برنامه روی آنتن می‌بریم. ناگفته نماند که با همکاری جشنواره فیلم عاشورایی قطعات برگزیده این جشنواره را در «از سرگذشت» خواهیم داشت و همه موقعیت‌های مختلف را به صورت مفصل برای بیننده در طول دیدن یک قصه فراهم می‌کنیم. خوشبختانه میزبان شعرایی در حوزه اشعار آیینی بودیم که جلوتر ضبط شده است و تا کنون چند هنرمند در این حوزه را ملاحظه فرمودید. به زودی نیز با برقراری محرم شهر شهرداری تهران آیتم‌های محرم شهرهم به برنامه ما اضافه خواهد شد.

درباره انتخاب آقای قلیچ به عنوان مجری توضیح دهید و چه شد که او را برگزیدید؟

علی اکبر قلیچ خواننده و هنرمند خوبی است و موسیقی را به خوبی می‌شناسد. فضای فکری و اتمسفر امام حسینی که او داشت، نکته حائز اهمیت برای شخصیت کسی بود که این برنامه را می‌خواست اجرا کند. قلیچ حال و هوای دلش حسینی بود و همین که او در صندلی میزبان بنشیند در نوع خودش جذاب بود. در ضمن او چهره بکری بود از بابت اینکه تا به حال مجری نشده بود و همین مزید بر علت شد تا در این برنامه بتوانیم برای اولین بار به مخاطبان نشانش دهیم. اینکه او در «از سرگذشت»، به لطف امام حسین (ع) شروع کرد جذابیت خودش را دارد. ما مهمانان خارجی داشتیم و قلیچ توانایی صحبت کردن با آنها را داشت که می‌توانست یکی دیگر از نکات مثبت و جاذبه‌ای او برای مخاطبان باشد.

درباره مهمانان برنامه بیشتر توضیح دهید.

مهمانان «از سر گذشت» به دو قسمت تقسیم می شوند؛ یک سری راوی حکایت‌های زندگی خود هستند و افرادی شبیه خودمان هستند و کسانی هستند که با توجه به ویژگی برنامه در دوراهی‌های زندگی، گرفتار شدند و توسل کردند و در نقطه‌ای تصمیم‌گیری مهمی انجام داده‌اند. دسته دوم چهره‌هایی هستند که مردم می‌شناسند، سرشناس هستند و سعی کردیم از همه دسته‌بندی‌ها دعوت کنیم مثل بازیگر، مجری، هنرمند، موزیسن، شعرا، ورزشکاران و… که در دکور دوم ما حاضر خواهند بود و راوی قصه‌های خود هم می‌شوند و این حضور افراد چهره در کنار مهمان اجتماعی ما نقاطی را بوجود می آورد که برای مخاطب جذاب خواهد بود.

چه چالش‌هایی را در تولید این فصل تجربه کردید؟

چالش‌هایی متعددی داشتیم اما شیرین بود؛ از اولین چالش‌های ما دکور بود که در عین حال که بسیار پیچیده بود اما اجرا و طرحش جذاب بود و ما نیز می‌خواستیم پایش بایستیم. چالش مهم دیگر مهمانان و چیدمان آن‌ها بود. پیدا کردن قصه‌ها با توجه به مضمون اصلی برنامه که روایت‌ها باید به دوراهی می‌رسیدند و به یک نقطه طلایی با ماجرای امام حسین (ع) می‌رسیدند، پیچیده بود. ما برای رسیدن به ضبط و پخش چالش داشتیم اما به لطف امام حسین (ع) تمام آن‌ها حل شد و توانستیم به بهترین شکل پیش برویم. تا این لحظه مردم و مخاطبان راضی بودند و امیدوارم که اگر بنا به ساخت فصل‌های دیگر باشد، فصل‌های بعدی با کیفیت و همراه با اتفاق‌های جذاب‌تری پیش رود.

تفاوت از سرگذشت با دیگر ویژه برنامه‌های ماه محرم در چیست؟

«از سرگذشت» هم مثل دیگر برنامه‌ها فضای قصه‌گونه دارد اما در ایام محرم و صفر این اتفاق بدین شکل نیفتاده بود و می‌توان با صراحت گفت که این برنامه به جهت فرم و نوآوری می‌تواند متمایز از دیگر برنامه‌های این ایام باشد. همچنین سعی کردیم یک مقدار از فضای همیشگی برنامه‌سازی در ایام محرم و صفر که مردم هم در خیابان و محله‌ها با آن مواجه می‌شوند، مثل عزاداری فاصله بگیریم و مردم قصه‌هایی را بشنوند که بتوانند همذات پنداری کنند و قصه‌هایی که حتما با ماجرای عاشورا، گره خورده را دنبال کنند.

در پایان هرآنچه دوست دارید به گفت‌وگو اضافه کنید.

امیدوارم مردم و مخاطبان «از سر گذشت» را پسندیده باشند و دوست داشته باشند. اکنون اولین فصل را تماشا می‌کنید و در تمام دنیا اولین فصل‌ها برای یک برنامه‌ساز سخت‌ترین فصل‌هاست. یک برنامه تا وقتی که جا بیفتد و برند شود، زمان می‌برد اما استقبال مردم فراتر از حد انتظار ما بود و خدا را شاکریم و امیدواریم به شرط حیات اتفاقات بهتری را در فصل‌های بعد رقم بزنیم.

محمد پیوندی (کارگردان):کلاه خود به راویان احساس امنیت می‌دهد

در کارگردانی، دکوپاژ، قاب بندی ها و … در ویژه برنامه «از سرگذشت» چه تمهیداتی اندیشیده‌اید؟

برنامه «از سرگذشت» هم در نوع روایت و هم در فرمی که روی آنتن شبکه نسیم رفت، ویژگی‌هایی داشت که تازه و نو بود که از این حیث هم برای خودمان جذاب بود و چالش‌هایی را همراه داشت. وقتی شما در دو دکور و دو لوکیشن یک قصه را روایت می‌کنید، کار در دکوپاژ و قاببندی‌ها سخت‌تر می‌شود چرا که شما به عنوان یک برنامه ساز باید به ببینده القا کنید که از فضای دکور اول نماینده ایست که قرار است یک جهان‌بینی و نگاهی از بیرون به قصه‌ای که در دکور دوم یعنی کلاه خود توسط مهمان روایت می‌شود داشته باشد و آن را دنبال می‌کند. بنابراین در قاب بندی و دکوپاژ طول مسیر روایت این مهم است که نگاه از بیرون را گم نکنیم. همچنین جذابیت‌های بصری هم باید حفظ شود که خودش از حیث تصویربرداری و کارگردانی کار مشکلی است. اما می‌بینیم برنامه اصطلاحا کار آمده است و خدا را شکر دکوپاژ و میزانسن‌ها خدشه‌ای به برنامه وارد نکرده‌اند که هیچ در لانگ شات هم محوراصلی گم نشده است.

با توجه به اینکه این برنامه تاک شو و ویژه برنامه‌ای در ماه محرم است، چه جذابیت‌های بصری به آن افزودید؟ درباره کلاه‌خود بیشتر بگویید.

در فرم نیز متفاوت‌تر هستیم و از اکسسوار و المان‌هایی ویژه بهره بردیم. دکورکلاه خود طراحی دوستان بود که محسن نجفی به عنوان تهیه‌کننده ایده خوبی داد و دکور دوم نیز بسیار نوستالژیک است و المان‌هایی را همراه دارد. دکور کلاه‌خود علاوه بر اینکه المان تقویمی و تاریخی است یک المان به روز است و تطبیقش با دکور دوم جذابیت‌های بصری همراه کرده است.  کلاه‌خود جای امنی است و سایه‌ای از نگاه و آن چه را که از اهل بیت در ذهن‌مان همیشه ساری و جاری بوده است، برای‌مان قابل لمس می‌کند و این حس را القا می‌کند که سایه‌ای از اهل بیت در زندگی همه ما وجود دارد. به همین خاطر خیلی از مهمانان، چیزهایی را در «از سر گذشت» گفتند که جای دیگری نگفته بودند؛ چون احساس آرامش و امنیت کردند.

علی اکبر قلیچ (مجری): با امام حسین (ع) احساس قرابت داشتم

چه شد که به اجرا در کنار خوانندگی روی آوردید؟

همانطور که می‌دانید حرفه اصلی من آهنگسازی و خوانندگی و در مجموع موسیقی است. پیشتر نیز به دلیل اینکه شاید دوستان مختصات اجرا و مجری‌گری را در بنده می‌دیدند، پیشنهاداتی را در این زمینه مطرح کرده بودند اما در اولین تجربه قسمت شد اجرای از سر گذشت را بر عهده بگیرم چرا که هم عوامل حرفه‌ای داشت و هم موضوع آن امام حسینی بود و قرابتی با شخصیتم داشت، به همین خاطر قبول کردم و وارد این پروژه شدم.

چه چالش‌هایی را برای اجرای «از سرگذشت»، پشت سر گذاشتید؟

اولین تجربه من «از سر گذشت» بود و زمان کمی برای پیش تولید داشتیم و همه چیز در لحظه اتفاق می‌افتاد. شاید وفق دادن با این شرایط که بخواهم خودم را با فضا و اتمسفر کار جدید همسان بکنم احساس تازه و عجیبی بود اما به لطف خدا و دوستان و بهره‌گیری از هوش اجتماعی که در این برنامه بسیار به کار می‌آمد، جلو رفتیم. هوش اجتماعی بیش از تکنیک اجرا مرا در این زمینه موفق کرد و خودم هم دنبال تکنیک نرفتم و سعی کردم خود واقعی‌ام باشم. با اینکه اغلب پیام‌هایی که دریافت می‌کنیم بازخورد مثبت از سوی مخاطبان است اما حرف‌ها و شیطنت‌هایی می‌شود تا حاشیه‌هایی درست کنند اما به لطف خدا  زیر بیرق امام حسین (ع) کارمان را انجام می‌دهیم.

چه کارهای دیگری در دستتان دارید؟

قبل «از سر گذشت» مشغول تولید قطعه‌های موسیقی و تمرین بند برای اجرای کنسرت بودیم، قصد دارم بعد از فراغت از این برنامه، کارها را دنبال کنم و قطعه‌های جدید را بسازم. البته که به پیشنهادات اجراهای دیگر فکر می‌کنم اما تمرکزم فقط روی موسیقی است.

ایمان قیاسی (مشاور هنری): این برنامه قرار است آرامش و تفکر را هدیه دهد

در طراحی و روایت قصه‌ها و زندگی مهمانان «از سرگذشت» چه تمهیداتی را به عنوان مشاور هنری در نظر گرفتید؟

در برنامه‌هایی که قرار است از مردم به عنوان مهمان استفاده شود تا مخاطب یک روایت واقعی بشنود، تیم محتوا و کارگردانی از تحقیق و پژوهش تا صیقل دادن قصه تلاش می‌کنند تا بینندگان تمام ابعاد اتفاقی که مهمان تعریف می‌کند را درک کنند و با داستان همذات پنداری کنند مهم این است که مسیر گفت‌وگو را هدایت کرد تا در زمان کم بشود تمام زوایای داستان را شنید که خدا را شکر این اتفاق در اکثر برنامه‌هایی که ضبط کردیم افتاد و همه تیم تلاش کردند تا قصه‌ها در قاب تلویزیون دیدنی و شنیدنی باشد.

به نظر شما گره زدن حال و هوای حسینی با یک برنامه تلویزیونی چگونه باید اتفاق بیفتد؟

در چنین مناسبت‌های مهمی مثل شهادت اباعبدالله بهترین فرصت است تا روایت‌ها و قصه‌های عبرت آموز و کارآمد را شنید، این ایام بهترین فرصت برای تحول و تفکر است. معمولا مردم ایران در ایام شهادت اباعبدالله حال و هوای معنوی دارند و ارادت ویژه‌ای به خاندان امام حسین (ع) دارند. ما تلاش کردیم قصه‌ها و غصه‌های مردم را گره بزنیم با این ایام و اتمسفر استودیو «از سرگذشت» بسیار دلنشین بود که کمک می‌کرد به مهمانان برنامه برای اینکه راحت داستان زندگی خودشان را تعریف کنند. بی شک نشستن در فضایی که حال و هوای حسینی دارد و گفتن بزرگترین مشکلات و گرفتاری‌های مردم باز هم در مقابل اتفاقی که در کربلا افتاد، کوچک است و به همین دلیل هم مهمانان برنامه با این فضا به آرامش می‌رسیدند هم دل مخاطب با مقایسه این دو فضا قرار می گرفت.

شما در انتخاب آقای قلیچ هم نقشی داشتید؟ اصلا خودتان چرا مجری نشدید؟

اجرا در برنامه‌های این چنینی نیاز به یک آرامش و صبوری و متانتی دارد و البته مجری در برنامه‌های این چنینی باید شنونده خوبی هم باشد که علی اکبر قلیچ این ویژگی‌ها را داشت و غیر از تمام این موارد امام حسینی بودن علی اکبر هم تاثیر داشت. در پیش تولید «از سرگذشت» من درگیر ضبط برنامه «قهرمان» بودم و ترجیح این بود که در کنار محسن نجفی تهیه‌کننده و محمد پیوندی کارگردان در پشت صحنه فعالیت کنم.

ویژگی «از سرگذشت» نسبت به دیگر برنامه‌های این ایام در چیست؟

«از سرگذشت» نقطه‌ای از دل مخاطب را هدف گرفته است که نیاز به هیاهو و هیجان و شور ندارد و اتفاقا همانطور که گفتم تحول و تفکر و آرامش و شنیدن هدف اصلی این برنامه است هر برنامه‌ایی که تولید می‌شود هدفی را دنبال می‌کند و همگی قابل احترام هستند و در نوع خود سازنده.

پگاه زارعی