نمایش فردریک سرانجام بروی صحنه تئاتر ایران آمد تا با مخاطبان تئاتر سفری به جهان پر تلاطم هنرمندان داشته باشد. حمیدرضا نعیمی کارگردان نام آشنای تئاتر کشورمان در کنار هنرمندان نام آشنایی مانند امیرکربلایی زاده، بهناز نازی، کامبیز امینی، جوانه دلشاد، صالح لواسانی و کادر بازیگرانی که هر کدام ستاره هستند این نمایشنامه را که نوشته اریک امانوئل اشمیت است در سالن اصلی تئاتر شهر بروی صحنه می‌برند. خبرنگار صبا گفت و گویی با عوامل این نمایش داشته که در ادامه می‌خوانید.

همزمان با فردریک در نمایشنامه شام خداحافظی بازی می‌کنید و در ماه‌های اخیر هم نمایش زیرزمینی‌ها را روی صحنه داشتید این ریتم شدید کاری را چگونه مدیریت می‌کنید؟

من قبلاً هم تجربه این اتفاق را داشتم. فکر می‌کنم در سال ۸۵ نمایش نظمیه زنان را در سالن قشقایی و نمایش رویای خلیج فارس را در سالن اصلی تئاتر شهر اجرا می‌کردم و خوبی مسئله این بود که سالن‌ها بسیار به هم نزدیک بودند. تجربه تلاقی و نزدیکی کاراکترها به هم را نیز داشتم ولی خب در این روزها پیش آمد که چند بار پشت صحنه نمایش شام خداحافظی از حال رفتم و با کمک اورژانس به روی صحنه رفتم. خب بخشی از سختی کار بازیگران تئاتر همین تلاقی اجراها با هم است ولی این به عمد نیست که ما بخواهیم چند هندوانه را با هم برداریم بلکه کارگردان و همه عوامل کار هر چقدر هم گاهی سعی می‌کنند نمی‌توانند از این تداخل و تلاقی جلوگیری کنند به خصوص در مورد کارهایی که به خاطر استقبال تماشاگران اجرای مجدد می‌گیرند مثلاً شام خداحافظی قرار بوده همان دور دوم تمام شود ولی چون مخاطبان استقبال خوبی کردند ادامه پیدا کرد.

 از ویژگی‌های نقشتان در فردیک بگویید.

نقش یک رژیسور تئاتر است. رژیسورها در آن دوره به نوعی کارگردان کار بودند. تئاترها  یک رئیس سالن یا رئیس تئاتر داشت و رجیستوری که هماهنگ کننده بود. مثلاً رئیس تئاتر متن را می‌خرید و به رژیسور می‌داد و  او با بازیگران کار را جمع و جور می‌کردند. آنتوان رژیسوری است که حدود مثلا ۹۰ سال پیش نمایش یا نمایش‌هایی را روی صحنه می‌برد. این کاراکتر علاقه‌مند به یکی از بازیگران مشهور آن دوران است که اتفاقاً در همان تئاتر با او هم بازیست و آنتوان نقش جذابیست که قابلیت‌های مختلفی از خود روی صحنه نشان می‌دهد. مثلاً در قسمت حرکت‌های موزون پیرمردان، نمایش با آنها همراه می‌شود به نظرم کاراکتر جالبی خلق شد که تماشاگر هم آن را دوست دارد.

 نقش آنتوان در زمینه کمدی و هیجان کار به شدت تاثیرگذار است.

عنصر تفاوت در این ۲۴ سالی که تئاتر می‌کنم همیشه برایم مهم بوده است. برخی از من می‌پرسند که چرا کار تصویر انجام نمی‌دهید اما خانه اصلی من تئاتر است و همیشه می‌گویم اگر واقعاً  تئاتر می‌توانست شرایط مالی زندگی مرا فراهم کند و چنین امکانی و سوبسیدی برای هنرمندان تئاتر بود و حمایت ویژه‌ای از سمت نهادها، صنعتگران و کسانی که شرایط مالی بهتری از نظر اقتصادی دارند از تئاتر می‌شد شاید من همیشه فقط تئاتر کار می‌کردم. البته منکر این نیستم که باید مدیوم‌های دیگر را نیز تجربه کرد ولی خودم تئاتر را بیشتر دوست دارم. این تفاوت کاراکترها برایم مهم است مثلاً خیلی دوست دارم مخاطبی که شام خداحافظی را  دیده در فردریک با یک کاراکتر کاملاً متفاوت مواجه شود و یا برعکس کسی که آنتوان نمایش فردریک را دیده پییِر نمایش شام خداحافظی را کاراکتری متفاوت ببیند و اگر این اتفاق بیفتد احساس رضایت بیشتری از خودم خواهم داشت.

 از تاثیر متقابلی که بازیگری تئاتر روی بازیگری استندآپ دارد بگویید.

استندآپ کمدی شاخه‌ای از هنرهای نمایشی است. ما در تعریف استندآپ کمدی می‌گوییم که استندآپ کمدی نگاه نقادانه، موشکافانه و بررسی کننده‌ نسبت به مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، دینی و جنسی دارد و با ابزار بازیگری، مجری‌گری، بداهه‌پردازی و سخنوری آن را ارائه می‌کند. در حقیقت بازیگری یکی از ابزارهای اساسی یک استندآپ کمدین است. من همیشه می‌گویم استندآپ کمدین حرفه‌ای شدن مرحله بعد از بازیگری است. در بازیگری یکی از سخت‌ترین گزینه‌ها بازیگری مونولوگ است اما شما دیوار چهارم را دارید و آن تماشاگر است. شاهد یک زندگی است که شما به او نشان می‌دهید درست است که بسیار سخت است و شما باید همه برگه‌های توانمندیت را در مونولوگ رو کنی اما در استندآپ کمدی پا را از این  فراتر می‌گذاریم، دیوار چهارم فرو می‌ریزد و شما باید با خلق موقعیت‌های نمایشی و گفتاری، با شناخت موقعیت‌های کمدی، کمدی دیالوگ، کلام و بازی با الفاظ و به وجود آوردن موقعیت‌های تصویری از طریق میم و پانتومیم با مخاطب ارتباط برقرار کنید. در نتیجه بازیگر تئاتر و بازیگری استند آپ کمدی خیلی نزدیک به هم و بسیار شانه به شانه و وابسته به هم هستند.

و سخن پایانی

چراغ تئاتر به حضور تماشاگر روشن است. هوش مصنوعی امروز در دنیا با سرعت زیادی جلو می‌رود آنقدر که هر چیزی را توسط هوش مصنوعی می‌سازند و من مطمئنم که کمتر از ۱۰ سال آینده با کارگردان، فیلمنامه و بازیگران قدرتمندی که همگی ساخته هوش مصنوعی هستند فیلم کاملی خواهند ساخت و اینجاست که مطمئن هستم و ایمان دارم که در چند سال آینده سالن‌های تئاتر، این هنری که بیش از ۲۵۰۰ سال سابقه دارد و هیچ چیزی نتوانسته آنرا کمرنگ کند دوباره مملو از تماشاگر خواهد شد. چراکه آنقدر همه چیز مجازی و مصنوعی خواهد شد که انسانها بدنبال یک هنر نفس به نفس و لایو خواهند بود و درست همینجا تئاتر و استندآپ کمدی و کلیه هنرهای نمایشی دوباره رونق بسیار می‌گیرند. به همین علت من به خانواده‌های ایرانی پیشنهاد می‌کنم که تئاتر و تئاتر دیدن را حتماً در سبد فرهنگی خانوار خود بگذارند و به نسل امروز که بخاطر تکنولوژی نسلی منزوی شده آموزش بدهند که تنها جایی که می‌تواند اجتماع خانواده را دوباره درک کرد صحنه تئاتر و نشستن روی صندلی تماشاگر است.

مریم عظیمی