در دهه شصت مطبوعات دوران اوج خودشان را با توجه به خاتمه جنگ و باز شدن نسبی فضای اجتماعی جامعه تجربه می‌کردند. هنر و به خصوص سینما هم از این قاعده دور نبود و ماهنامه و نشریات متنوع و خوبی وارد بازار نشر شدند. یکی از این نشریات جذاب، حرفه‌ای و پر مخاطب هفته‌نامه سینما بود که نام بزرگانی مثل فریدون جیرانی، مهدی فخیم زاده، غلامرضا موسوی، بیژن امکانیان، حسین وخشوری و حبیب اسماعیلی در هیات مدیریه‌اش دیده می شد. هفته‌نامه‌ای که اغلب بزرگان مطبوعات مثل علی اعلایی، حمید نعمت اله، رضا درمشیان، محمد سلیمانی و….. کارشان را با این نشریه شروع کردند و مثل باشگاه راه آهن و یا بانک ملی آن دوران که فوتبالیست ساز بودند. هفته نامه سینما خبرنگارساز بود. به بهانه برگزاری نمایشگاه مطبوعات با حبیب اسماعیلی که نگارنده هم دو سه سالی تجربه همکاری در هفته‌نامه سینما را با ایشان داشتم درباره راه‌اندازی و انتشار نشریه و جشنواره مطبوعات گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

به همراه دوستان همفکرتان نظیر فریدون جیرانی، غلامرضا موسوی، بیژن امکانیان در دهه شصت اقدام به تاسیس تعاونی فیلمسازی کردید و بعدترش با این دوستان هفته‌نامه سینما را راه اندازی کردید. آیا این کار به دلیل سبقه مطبوعاتی شما و فریدون جیرانی بود و یا ضرورت‌های دیگری داشت؟

در دهه شصت نسل جوان و با انگیز وارد سینما شدند و ما هم جزو این گروه بودیم. در دهه شصت مجلات سینمایی بودند که به فیلمهای خاص و هنری می‌پرداختند و به سینمای بدنه و مورد توجه مردم توجهی نمی‌کردند. با دوستانی که اشاره کردید فکر کردیم و به این جمع بندی رسیدیم با توجه به تجربیاتی که در عرصه مطبوعات و نشر داریم مجله‌ای راه اندازی کنیم که نگاه کلی و جامعی به فیلم‌های سینما داشته باشد. گام اول مجله گزارش فیلم بود که بعد از چند ماه به واسطه اختلافاتی که ایجاد شد آنجا را رها کردیم. حسین وخشوری در آن دوران امتیاز نشر هفته‌نامه سینما را گرفته بود و ایشان از ما دعوت کرد که مجله را راه اندازی کنیم.

مجله‌ای که چون نگاه حرفه‌ای داشت از همان آغاز نشر مخاطب زیادی پیدا کرد؟

بله، هفته نامه سینما یکی از نشریات پرتیراژ و پر مخاطب آن دوران بود. اغلب عاشقان سینما سه‌شنبه صبح منتظر آمدن هفته‌نامه سینما روی کیوسک‌های مطبوعاتی بودند و با خواندن مجله شمای کلی از وضعیت سینمای ایران و اکرانش و فیلم‌های خارجی به دست می‌آوردند و هیچگاه هم برای عکس روی جلد ریالی از صاحب فیلم پولی نگرفتیم.

نشریه‌ای که به دنبال هیاهو و پاپاراتزی بودن نبود؟

بله، سیاست ما دوری از هیاهو و عدم انتشار خبرهای حاشیه‌ای و زرد بود‌. تلاش ما این بود که زبان حال سینما باشیم.

در آن دوران مجله فیلم بیشتر به فیلم‌های خاص معناگرایانه مثل نارونی و… می‌پرداخت و از جریان غالب فیلم‌های اکران گفت‌وگویی در مجله چاپ نمی‌شد و شما با نگاه جهان شمول‌تر تمام احوالات سینما را پوشش  می‌دادید؟

نگاه ما در مجله توجه توامان به تمام جریانات سینمایی بود و در کنارش نیروهای جوان و با استعدادی در کنار ما در هفته‌نامه قلم می‌زدند. نویسندگانی که بعدها نام‌آور شدند و خیلی از بزرگان نقد و خبر کارشان را از هفته نامه سینما شروع کردند.

به نوعی هفته‌نامه سینما در حکم آموزشگاه تعلیم نویسنده و خبرنگار بود سه – چهار نسل نویسنده و خبرنگار خوب تحویل جامعه مطبوعاتی داد که برخی از آنها بعدا فیلمساز شدند؟

خیلی از اعضای منتقدان خانه سینما کارشان را از هفته‌نامه سینما شروع کردند. سوای کارگردانی برخی از این همکاران در حوزه فیلمنامه نویسی هم فعالیت داشتند و از همه‌شان به خاطر زحماتی که در مجله کشیدند تشکر می‌کنم و باعث خوشحالی‌ام است که اغلب این دوستان در کارشان موفق و پیشرو هستند.

چه ملاک‌هایی برای انتخاب دبیر تحریه و اعضا هیات تحریریه داشتید؟

روزهای اول نشر هفته‌نامه بار اصلی زحمات آماده کردن مطالب بر دوش فریدون جیرانی و موسوی بود و از تجربیات‌شان خوب استفاده کردند. بتدریج نیروهای جوانی وارد سینما شدند و همه ما موسسین مجله مثل خود من سرمان شلوغ بود و یا در سینما فیلم بازی می‌کردیم و یا کارگردانی و تولید و البته همه دوشنبه شب‌ها که صفحه بندی نشریه بود خودمان را به مجله می‌رسانیدم. بتدریج خیلی از مسائل را به جوانها سپردیم.

در دورانی که تمام نشریات ماهانه چاپ می‌شدند درآوردن هفتگی یک نشریه تخصصی سینما کار سختی بود؟

در وهله اول باید ملات و خوراک به اندازه برای این کار جمع‌آوری می‌کردیم و حتی در دوره‌ای با توجه به رشد سینما و تولید فیلم‌ها به روزنامه شدن مجله هم فکر کردیم.

در مجله نقد فیلم وجود نداشت. این رویه به چه دلیل بود؟

نمی خواستیم به سمت حاشیه برویم و احیانا پنبه فیلمی زده شود. برای من مطلب خوب مهم بود و با توجه به کیفیت مجله همیشه اولین عکس‌ها که از فیلم‌ها منتشر می‌شد در مجله ما چاپ می‌رسید. همه خبرهای ما دست اول و نو بود.

از کدام گروه تحریره مجله بیشتر راضی بودید؟

همه خوب بودند و طبق سیاست‌گذاری مجله کار می‌کردند.

با چالش گلایه کردن برخی از همکارانتان در خصوص نپرداختن به فیلم‌های‌شان چگونه برخورد می‌کردید؟

چیزی خاصی بابت این قضیه به یاد ندارم ما هیچ وقت تلاش نمی‌کردیم عکس‌ها و اخبار فیلم‌های‌مان که تولید و بازی کرده‌ایم به صورت غیر روال به آنها بپردازیم و تعادل و عدالت را حفظ می‌کردیم.

جشنواره مطبوعات را که در آن دوران همزمان با نمایشگاه کتاب برگزار می‌شد و اکنون بعد از ۶ سال تعطیلی دوباره در حال برگزاری‌اش هستیم چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همیشه تلاش می‌کردیم بهترین و قوی‌ترین حضور را داشته باشیم و اغلب غرفه‌های‌مان بزرگ و درست طراحی می‌شد و مورد استقبال مردم قرار می‌گرفت.

احمد محمد اسماعیلی