حمید صابری یکی از کارگردانان جوان درحوزه فیلم کوتاه است. او فعالیت خود را درحیطه سینما با ساخت مستند شروع کرد و به عنوان بازیگر تاکنون در تئاتر و چندین تله فیلم ایفای نقش کرده است. او درسالهای اخیر با تمرکز بر فیلمسازی، در حوزه فیلم کوتاه به ساخت فیلم «نقره‌ای» پرداخته است که تا امروز درجشنواره‌های بین‌المللی متعددی اکران شده و قراراست به زودی اکران آنلاین آن آغاز شود. با او درباره جایگاه و وضعیت فیلم کوتاه به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

جایگاه فیلم کوتاه را در شرایط کنونی چطور ارزیابی می‌کنید؟

سینمای فیلم کوتاه نشان‌دهنده آینده سینمای هر کشوری است. حداقل درایران که این‌طور بوده است. یعنی هرچقدر ساختار فیلم‌های کوتاه در سال‌های گذشته تا امروز از کیفیت مطلوبی برخوردار بوده‌اند، تاثیر آن را در آثار سینمایی بلند هم دیده‌ایم. کما این که امروز هم می‌توانیم این قیاس را داشته باشیم که فیلمسازانی که درسال‌های گذشته فیلم‌های کوتاه خوبی ساختند، در ساخت فیلم‌های بلند هم عملکرد موفقیت‌آمیزی داشته‌اند. بنابراین می‌توان گفت؛ فیلم کوتاه به نوعی مقدمه ساخت فیلم‌های بلند سینمایی است.

از آنجایی که مخاطبان سینما عمدتا با فیلم‌های بلند سروکار دارند و شاید به آن شکلی که باید زیرساخت‌هایی برای جلب کردن توجه مخاطبان به  سمت فیلم کوتاه فراهم نشده باشد، مخاطبان فیلم های کوتاه را چطور می‌بینید؟

متاسفانه دراین سال‌ها آن چنان که باید مخاطبان نتوانسته‌اند با فیلم کوتاه ارتباط برقرار کنند، البته این مسئله فقط درباره فیلم کوتاه صدق نمی‌کند بلکه سینمای مستند هم چنین معضلی دارد و تعداد مخاطبانی که با این آثار ارتباط برقرار می‌کنند معدود است. هرچند اخیرا با وجود پلتفرم‌ها، این قضیه رو به بهبود است و می‌بینیم که ارتباط نسل جدید با فیلم کوتاه و مستند تاحدودی بهتر شده که این مسئله می‌تواند چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای را پیش روی سینماگران این حوزه باز کند.

باتوجه به این که «نقره‌ای» در ژانر اجتماعی ساخته شده، نشانه گرایش شخصی‌تان به این گونه سینمایی است؟.

فیلمسازی  در ژانر اجتماعی تقریبا نشات گرفته از علاقه من به قصه‌های عدالت‌خواهانه و شهری است. شاید به این خاطر که خودم در شهر و در یک خانواده متوسط بزرگ شده‌ام و ناخودآگاه گرایش به چنین فضاهایی در فیلمسازی برایم پررنگ شده است. خوشبختانه این فیلم راه خود را پیدا کرده و از زمانی که پخش آن شروع شده در جشنواره‌های مختلفی حضور یافته که در دو جشنواره امریکا و استرالیا موفق به دریافت دیپلم افتخار شد.

سینماگران فیلم‌های کوتاه نسبت به سئانس‌های محدود و هم‌چنین دراختیار نداشتن سالن‌های زیاد گلایه‌مند هستند.

خب این که تازگی ندارد. این مشکلی است که سال‌هاست سینماگران مستند و فیلم کوتاه با آن دست به گریبان هستند. نبود سینماهای متعدد، سئانس‌های نامناسب و… بعضی از مشکلاتی است که بر سرراه اکران این فیلم‌ها قراردارد. باوجود آن‌که گروه هنروتجربه دراین سال‌ها با کارگردانانی که درابتدای راه هستند تعامل خوبی داشته است اما در «گروه هنروتجربه» هم به سختی می‌توان جایی برای اکران فیلم باز کرد. به این خاطر که دراین حیطه با متقاضیان متعددی مواجه هستیم و طبعا گروه هنر وتجربه نمی‌تواند زمینه اکران را برای تمام این فیلم‌ها فراهم کند. البته گاهی هم درگروه «هنروتجربه» تبعیض‌ صورت می‌گیرد، به عنوان مثال، فیلمی که فقط شش ماه از تولید آن می‌گذرد در گروه هنروتجربه اکران می‌شود ولی درباره فیلمی مانند «نقره ای» که دوسال هم از تولید آن گذشته هنوز موفق به اکران نشده‌ایم.  ازاین رو، اساسا بهترین بازخوردی که فیلمساز می‌تواند از فیلم خود بگیرد این است که آن را در استان‌های مختلف کشور اکران کند. وقتی کارگردان نفس به نفس مخاطب قرارمی‌گیرد و به همراه او به تماشای فیلم می‌نشیند دریافت بهتری از نظرات مردمی خواهد داشت. امیدوارم روزی برسد که سینمای کوتاه و مستقل بتواند از جایگاه بهتری برخوردار شود و مشکلاتی که بر سر راه اکران این فیلم‌ها قراردارد مرتفع شود.

ظاهرا این فیلم قراراست در روزهای آتی در یکی دیگر از جشنواره‌های بین‌المللی شرکت کند؟

بله؛ این فیلم اخیرا در جشنواره فیلم های کوهستانی نپال پذیرفته شده است. این جشنواره که خردادماه برگزار می‌شود یکی از مهم‌ترین رویدادهای سینمایی نپال به شمارمی‌رود که توسط انجمن هیمالیا با تمرکز بر فرهنگ های کوهستانی در پایتخت نپال شهر کاتماندو برگزارمی‌شود.

باتوجه به حضور این فیلم در بعضی ازجشنواره‌های بین‌المللی دیدگاه مخاطبان خارجی نسبت به سینمای ایران و مشخصا فیلم کوتاه را چگونه دیدید.

سینمای ایران درسال‌های اخیر بیش از پیش در کشورهای دیگر شناخته شده است و بخش اعظمی ازاین شناخت را مرهون فعالیت سینماگرانی چون زنده یاد عباس کیارستمی، اصغر فرهادی و… هستیم که توانسته‌اند حلقه اتصالی را میان مخاطبان خارجی و سینمای ایران به وجود بیاورند. مخاطبان و داوران جشنواره‌های خارجی همواره نسبت به تولیدات ما کنجکاو هستند و دلشان می‌خواهد از ایران هم آثاری در جشنواره‌های مختلف شرکت کنند. تجربه خود من بعد از ساخت «نقره‌ای» و نمایش آن در جشنواره‌های مختلف این بوده است که آنها به شدت علاقه‌مند و پیگیر فیلم‌های ایرانی هستند.

بزرگ‌ترین دست‌انداز سینمای کوتاه از نگاه شما چیست؟

واقعیت این است که سینمای ما امروز به مرز ورشکستگی رسیده و تعداد تولیدات پایین در ژانرهای مختلف به خوبی نشانگر این موضوع است. متاسفانه فضای کنونی سینما به گونه‌ای است که بعضی از افراد به‌صرف ارتباط دراین حیطه فعالیت مستمر دارند نه لزوما تخصص. البته نباید فراموش کرد که درسال‌های اخیر به نسبت گذشته، عرصه برای فعالیت فیلم اولی‌ها بازتر شده است، اما جای ژانرهای مختلف در سینمای امروز خالی است. همان‌طور که به ندرت شاهد شکل‌گیری فیلم اجتماعی هستیم، در سایر ژانرها هم با خلاء جدی مواجهیم. به‌خصوص این که دراین سال‌ها با غلبه سینمای کمدی روبه‌رو هستیم و از هر ده فیلمی که اکران می‌شود شاید ۷ فیلم با محور کمدی باشند. باوجود تمام این مشکلات اما این را می‌دانم که تغییر مسیر نخواهم داد و با جدیت بیشتری در حوزه فیلم کوتاه فعالیت خود را ادامه می‌دهم، ضمن این که می‌خواهم بیشتر به نیازسنجی مخاطبان بپردازم تا فیلم‌هایی براساس دغدغه‌های اجتماعی  بسازم.

آزاده صالحی