در حالی یک دستش محکم به کیسه سیاهی است که کل دار و ندارش را توی آن ریخته، با دست دیگرش کودک یک ساله‌اش را در بغل گرفته است. مقنعه بلندی پوشیده و گوشه پیراهنش را دختر سه ساله‌اش گرفته تا تمام کودکی‌اش را حفظ کند. او مادر است و مادر دوست دارد کودکانش، کودکی کنند، دنبال تماشای کارتون باشند، زندگی کنند و اسیر بازی بزرگ‌ترها و جنگ نشوند. اما او اکنون همه خانواده‌اش را از دست داده و از تمام دنیا فقط دختر و پسر کوچکش و یک کیسه برایش مانده است. همسرش رفت که خواهر و برادرهایش را دفن کند، وقتی رفت باز بمباران شد و او نیز بازنگشت. به یاد خواهرش افتاد که قرار بود ازدواج کند اما خانه‌ای که تمام جهیزیه‌اش در آن بود، ویران شد. کل شهر حتی تالار عروسی، ویران شد. برادر و مادرش را به یاد آورد که همگی زیر آوار شهید شدند. او که روزگاری برای خود بروبیا داشت. صاحب اولاد و خانه بود. عادت داشت هر روز پسرش را به مهد کودک ببرد و دخترش حتما روزی یک عدد سیب بخورد حالا نمی‌داند آیا زنده خواهد ماند و حتی اگر جنگ به پایان برسد، باز هم با غم این روزها، مثل روز اول خواهد شد؟

قصه زندگی این زن قصه همه زنان و مادرانی است که این روزها در غزه بدون اینکه نیازی به دکوپاژ، پلان‌بندی و حتی فیلمنامه داشته‌ باشد روایت می‌شود. قصه‌هایی که دوربین‌ها از روایتش عاجز شده‌اند چرا که هزاران خرده روایت دردآور دیگر لابلای قصه اصلی جا خوش می‌کند و خودش به یک روضه و قصه کوتاه تراژیک تبدیل می‌شود. این قصه از از ۷ اکتبر شروع شد و ۹ ماه است که برای مادران غزه چای نوشیدن به طعم همان لحظات دور از خانواده تلخ است و هیچ قند و نباتی تا همیشه کام آن‌ها را شیرین نخواهد کرد.

مروری بر اتفاقات روز بین‌المللی

درست از ۷ اکتبر و عملیات طوفان الاقصی و وارد شدن مسئله فلسطین به یک مرحله جهانی‌تر، بیش از ۳۰ هزارتن از ساکنین غزه به شهادت رسیده‌اند و جهان با دهان باز همچنان فقط شاهد این تراژدی انسانی است اما رسانه‌ملی از همان لحظه آغازین این عملیات، به پوشش همه‌جانبه آن پرداخت، شبکه‌های مختلف سیما با هدف بررسی ابعاد مختلف‌ این عملیات، روشنگری و آگاهی‌دهی در موضوع فلسطین را به مثابه راهبردی مهم در دستورکار خود قرار دادند که در این میان شبکه دو سیما با برنامه «نوسان» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی قاسم عوض‌بیگی در راستای تبیین تحولات فلسطین، تلاش کرده پوشش رسانه‌ای این حماسه و رساندن ندای مظلومیت مردم ستمدیده، پرچم دفاع از مردم مظلوم غزه را بالا ببرد. استودیو ۲۱ ساختمان الوند هر شب بعد از خبر ۲۰:۳۰ آنتن زنده‌اش را به محمد طادی مجری برنامه نوسان می‌سپارد. مجری جوانی که با محوریت موضوعات روز که شهادت  مردم بی‌گناه غزه و مظلومیت آن‌ها در آن پررنگ‌تر است، برنامه‌ای را در فرصت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ روی آنتن می‌برد. برنامه «نوسان» که از آغاز عملیات «طوفان الاقصی» به‌صورت ویژه به موضوع حملات رژیم صهیونیستی به غزه و همچنین بازتاب دادن جهانی فاجعه‌ای در این منطقه و مظلومیت مردم بی‌دفاع غزه پرداخته، موضوعات اجتماعی سیاسی روز در داخل و خارج از کشور را نیز با نگاه بین‌المللی رصد می‌کند.

قاسم عوض بیگی، تهیه‌کننده و کارگردان برنامه نوسان: ریتم تند و تنوع در محتوا در دستور کارمان بود

قاسم عوض بیگی، تهیه‌کننده و کارگردان نوسان کارگردانی برنامه‌های «معزا»، «شور شیرین»، «یک حبه قند» در شبکه قرآن سیما و نمایش رادیویی «زخمی که بر دلم نشست» را در کارنامه خود دارد. این تهیه کننده در رابطه با ایده شروع این برنامه پس از عملیات طوفان الاقصی گفت: نوسان برنامه تلویزیونی است که از اواخر تابستان سال گذشته با محوریت موضوع اتفاقات روز دنیا در جدول پخش شبکه دو سیما قرار گرفته بود، اما با شروع عملیات طوفان الاقصی به شکل جدی وارد این موضوع شد و به صورت زنده پخش شبانه خود را آغاز کرد.

وی افزود: شاکله کلی برنامه با موضوعات روز چیده شده است که در فصل اول به مسئله فلسطین پرداخته‌ایم.

تهیه‌کننده و کارگردان نوسان در رابطه با تغییرات ماهیتی این برنامه بنا به مناسبت‌های مختلف اظهار داشت: شاکله اصلی نوسان مجموعه مستندهای کوتاه با موضوعات اجتماعی سیاسی روز در داخل و خارج از کشور با نگاه بین المللی است. با این حال اگر موضوعی مرتبط با داخل باشد، نگاه و دید بین‌المللی آن را بررسی کرده، بازخوردهای آن برای خارج از ایران را دنبال می‌کنیم.

وی ادامه داد: به طور مثال در سه هفته اخیر با شهادت آیت‌الله رئیسی موضوع برنامه به بازخورد حادثه بالگرد رئیس‌جمهور و شهادت ایشان و همراهانشان اختصاص یافت. یا رویدادهایی همچون راه‏‌پیمایی روز قدس، پرتاب موفق ماهواره‌های مهدا، کیهان ۲،‌ هاتف ۱  و عملیات «وعده صادق» که به‌طور زنده و در قالب ویژه‌برنامه در بخش‌های مختلف روی آنتن رفته است. بنابراین برنامه مذکور را نباید صرفا برنامه‌ای کوتاه‌مدت و شبانه قلمداد کرد، چرا که در بزنگاه‌های مختلف با مدت ‌زمانی طولانی توانسته به پوشش اتفاقات بپردازد.

عوض بیگی، در خصوص اینکه تا چه اندازه به اهداف برنامه رسیده ‌است گفت: از همان روز اول که بنا شد برنامه نوسان به صورت زنده پخش شود، چند هدف برای این برنامه در نظر گرفتیم. یکی از اهداف برنامه رصد شبکه‌های اجتماعی با موضوع فلسطین و غزه است و درگام بعدی موضوعات روز ایران در فضای بین‌المللی بود که همه شبکه‌های اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرند و البته فقط به خبر یا ویدئوهایی که در شبکه‌های مجازی وایرال شده،‌ نمی‌پردازیم بلکه با رصد سایت‌ها و شبکه‌های مختلف اخبار دست اول را در فضای مجازی روی آنتن می‌بریم.

کارگردان نوسان ادامه داد: تلاش کردیم این مجموعه را با فرم و دکور مشخص و متفاوت نسبت به برنامه‌های مرسوم تلویزیون تولید کنیم. با توجه به اینکه این برنامه زنده است و زمان کمی هم در اختیار برنامه است اما به یک برنامه پرریتم و پر رفت و برگشت تبدیل شدیم. و در واقع ریتم تند و تنوع در محتوا را در دستور کارمان قرار دادیم چرا که معتقد بودیم ریتم تند کمک می‌کند مخاطب با دیدن یک برنامه با موضوع سیاسی یا بین‌الملی خسته و کسل نشود و با آن همراه باشد.

وی برنامه «نوسان» را یک برنامه متنوع دانست و گفت: هیئت تحریریه برنامه هر روز، تلاش می‌‌کند با توجه به نظر سردبیر برنامه، ویدئوهای متنوعی از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، یوتیوب، تیک‌تاک و حتی شبکه‌های اجتماعی ایرانی انتخاب کند. این تنوع را در ویدئوهای انتخاب شده می‌بینید و اینکه رنگ‌آمیزی خاص و متنوعی را در مواردی همچون موسیقی، تصویر، محتوا و… رعایت می‌کنیم. یعنی هر یک از ویدئوها براساس حفظ موضوع، عنوان روز و تنوع کنداکتور برای هر قسمت انتخاب می‌شوند.

عوض بیگی، نگاه برنامه را فراتر از فضای سیاسی روز دانست و گفت: برای برنامه‌ای که به‌صورت زنده روی آنتن می‌رود باید نگاه‌مان، نگاه صرف سیاسی نباشد. یک نگاه سیال و منعطف به موضوعات روز که با در نظر گرفتن گونه‌ای هنری، اجتماعی و سبک زندگی به موضوعات ورود کنیم. ما تلاش می‌کنیم این رویکرد را هم حفظ کنیم. نظرات و واکنش‌های افراد از کشورهای مختلف با عقاید و سلایق متفاوت و واکنش‌های متنوع نسبت به موضوع غزه حتما می‌تواند نقطه عطفی برای رسانه باشد. به طور مثال چندی پیش میزبان دو نفر از خاخام‌های یهودی ضد صهیونیست بودیم که به موضوعاتی چون حمایت از مردم غزه و مشاهدات‌شان از مراسم تشییع رئیس‌جمهور شهید پرداختیم.

عوض بیگی در خصوص انتخاب مجری برنامه اظهار داشت: همان‌طور که گفتم مهمترین ویژگی برنامه «نوسان» تنوع آن است و بر اساس رصد شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی پیش می‌رود. با این تفاسیر و با توجه به شناختی که از محمد طادی و همکاری که در برنامه‌ «سبز سفید سرخ» با او داشتیم، می‌دانستیم که به‌صورت تخصصی در حوزه فضای مجازی کار کرده است و تجربه اجرا در برنامه‌های دیگر تلویزیون را هم دارد بنابراین با اجماع به او رسیدیم.

به گفته این کارگردان با توجه به فضا و ریتم تند برنامه نیاز به مجری‌ای داشتیم که کمی از سبک متدوال در تلویزیون جدا باشد، بتواند برنامه را از آن خود کند و ارتباط خوبی با مردم بگیرد. همین طور هم شد و اکنون مجری توانسته با مخاطب ارتباط خوبی بگیرد و مردم را با برنامه همراه کند. با توجه به بازخوردها و پیامک‌های برنامه مردم او را می‌شناسند و با سبک اجرای گرمش ارتباط برقرار کرده‌اند.

وی با اشاره به ادامه پخش برنامه گفت: نوسان را ۲۰ آبان سال گذشته روی آنتن بردیم و اکنون در فصل دوم آن هستیم. تاکنون ۱۵۰ قسمت از برنامه پخش شده و ۳۰ قسمت تا پایان فصل دوم باقی مانده ‌است. اینکه برنامه به فصول بعدی برسد نیز به تصمیم مدیران شبکه مربوط می‌شود. با این حال امیدواریم تا زمانی که روی آنتن هستیم محتوای مناسبی را در اختیار مخاطب بگذاریم.

محمد طادی، مجری: از اجرای مرسوم تلویزیونی فاصله گرفتم

محمد طادی، مجری برنامه «نوسان» تلاش‌ کرده تا شیوه همیشگی و معمول اجرای برنامه‌های صدا و سیما را نداشته باشد. این تفاوت هم در پوشش او که ساده و صمیمی است تا نبودن میز و صندلی در صحنه و نحوه اجرا دیده می‌شود. طادی درباره اجرایش در این برنامه گفت: اجرای من کاملا بداهه است و هیچ متنی برای صحبت‌هایم وجود ندارد. از اول بسم‌الله تا آخر برنامه همه بداهه است و همین موضوع کار را بسیار دشوار می‌کند و حساسیت‌ها را خیلی بالا می‌برد.

مجری برنامه ادامه داد: «نوسان» موضوع بسیار حساسی دارد. یعنی فلسطین، غزه و حملات رژیم صهیونیستی که موضوع مهم و به روزی است. کلمه به کلمه‌ای که در برنامه می‌زنم، حتما رصد می‌شود آن‌ هم نه فقط در صداوسیما بلکه در هر بستری که این برنامه امکان نمایش دارد و ممکن است در صورتی که موردی در آن وجود داشته باشد برای من و تیم «نوسان» حاشیه‌ساز باشد.

وی افزود: چشم‌انداز اولیه برنامه در ابتدا این بود که با «نوسان» ارتباط خوبی بین رسانه ملی و فضای مجازی برقرار کنیم. این تصمیم ما مصادف شد با اتفاقات غزه و به همین دلیل قرار شد تا فصل اول برنامه را با موضوع غزه روی آنتن ببریم. با این حال این ایده اصلی را در آینده پی خواهیم گرفت به‌طوری که هم برای فضای مجازی تولید محتوا کنیم و هم اخبار و محتواهای عمومی و پربازدید موجود در فضای مجازی را در صدا و سیما انعکاس دهیم.

طادی درباره سبک اجرایش اظهار داشت: از زمان آغاز عملیات طوفان‌الاقصی برنامه‌های زیادی با رویکردهای مختلف روی آنتن رفته است؛ اما «نوسان» سعی کرد از جهاتی با سایر برنامه‌ها تفاوت داشته ‌باشد. از جمله این تفاوت‌ها فاصله گرفتن از سبک و سیاق متداول اجرا در برنامه‌های صدا و سیماست.

این مجری تأکید کرد: به‌هرحال ما در زمانی زیست می‌کنیم که فضای مجازی نقش بسیار پر رنگی در روزمره‌گی ما دارد و ما به این نتیجه رسیدیم باید به روش و مدلی در اجرا برسیم که علاوه بر جدید بودن، رضایت مخاطبان را هم در بر بگیرد. تمام تلاش‌ ما این بوده است تا فرم روتین اجرای برنامه‌های تلویزیون را نداشته باشیم؛ حتی در لباس پوشیدن از لباس پوشش من که کت و شلوار به تن نکنم تا نبودن میز و صندلی در صحنه و نحوه اجرا.

وی ادامه داد: ایستاده اجرا کردن در کل برنامه، استفاده از ویدئو وال، صحبت و توضیحات کوتاه قبل و بعضا بعد از هر آیتم و ویدئو، ریتمی تند و… مواردی بود که تصمیم گرفتیم آنها را در اجرا پیاده کنیم. شاید در ابتدا برای خودمان و البته بینند‌گان این سبک جا نیفتاده بود اما هرچه می‌گذرد بیشتر مطمئن می‌شویم که همین روال مناسب برنامه‌ای با این زمان و فرم است.

یادداشتی درباره برنامه نوسان/ نگاهی تازه با اجرایی متفاوت

علاوه بر محتوای برنامه، نحوه ارائه آن به مخاطب موضوع مهمی است که مسیر «نوسان» را تحت تاثیر قرار می‌دهد. توضیحات سریع و بداهه با هدف روشنگری و انتقال موضوعات به بیننده نقش پررنگی دارند، بنابراین مجری باید همسو با جریان برنامه به شکلی درست پیش برود. فاصله گرفتن از سبک و روش‌های معمول در اجراهای تلویزیونی بارزترین موردی است که در اجرای «نوسان» شاهد آن هستیم، به‌طوری که متناسب با حال و هوای برنامه، قالب و محتوایی در آن ارائه می‌شود که به همان نسبت هم اجرایی متفاوت‌تر را از مجری طلب می‌کند؛ به این معنا که طبق آنچه تا به‌ حال در برنامه‌های تلویزیونی دیده‌ایم انتظار نمی‌رود تا مجری در مسیر معمول قرار بگیرد. «نوسان» به جز در برخی قسمت‌ها، مهمان ندارد، آرایه (دکور) خاصی برای آن طراحی نشده است، اجرا سرعت بالایی دارد و به‌طور کل با توجه به زمان کوتاه برنامه، در ۲۰ دقیقه برنامه‌ای یک دست به مخاطب عرضه می‌شود.

محمد طادی در ابتدای هر ویدئو و موضوع به بیان مسئله می‌پردازد. او با توضیحاتی کوتاه، اما کامل طرح موضوع می‌کند و پس از انتقال اطلاعات به بیننده او را به دیدن تصاویر و ویدئوهای مختص به موضوع دعوت می‌کند. توضیحات طادی درخصوص هر موضوع، به همان چند خطی که در خبرها و فضای مجازی منتشر می‌شوند محدود نیست، بلکه از زوایای مختلف به ‌نوعی تحلیل اخبار و اتفاقات صورت می‌گیرد. «نوسان» را باید برنامه‌ای مجری ‌محور توصیف کرد که در ساده‌ترین شکل ممکن روی آنتن می‌رود. مجری برنامه «نوسان» به‌خوبی توانسته روش‌های اجرا را با ارائه مباحث تخصصی حوزه بین‌الملل تلفیق کند. با اجراهایی که تاکنون از او در این برنامه دیده‌ایم، باید گفت انتخاب او کار درستی بوده و در جای درست قرار گرفته است.

اهمیت عناصر بصری در یک اثر تلویزیونی بر کسی پوشیده نیست. برنامه‌سازی در تلویزیون باید از نظر شکل، دارای جذابیت و از بعد محتوا از عمق کافی برخودار باشد تا بتواند در مسیر شکل‌گیری و تقویت آگاهی مخاطب نسبت به وقایع، نقشی شایسته ایفا کند. برنامه «نوسان» در فضایی به مخاطب عرضه می‌شود که سازه خاصی به‌ عنوان آرایه در آن دیده نمی‌شود، اما صفحه نمایشگر (ویدئو وال) عریضی در صحنه تعبیه شده است که اطلاعات مورد نظر را به‌شکل تصویری برای بینندگان نمایش می‌دهد. در این حالت مجری به‌واسطه نمایش اطلاعات روی این نمایشگر درخصوص موضوع‌های برنامه توضیحاتی را ارائه می‌دهد که از این بابت کار او ساده‌تر خواهد شد، اما در نگاهی وسیع‌تر بیانگر آن است که در این مورد هم بار بیشتر برنامه روی دوش مجری است. گفت‌وگوی مستقیم طادی با بیننده، بخش عمده‌ای از زمان برنامه را به خود اختصاص داده است، به‌طوری که می‌توان زمان ۲۰ دقیقه‌ای «نوسان» را به دو بخش نمایش ویدئوها و صحبت‌های مجری با مخاطب تقسیم کرد.

جوانانی که پای کار آمده‌اند

سرعت در این برنامه نقش پر رنگی دارد و یکی از نقاط قوت «نوسان» همین سرعت بالاست که مخاطب را از دنبال کردن محتوای تکراری دور کرده است و در عوض بسته‌ای غنی از اطلاعات جذاب روز را در اختیار او قرار می‌دهد. سرعتی که از آن صحبت می‌کنیم لاجرم به اجرای طادی نیز مرتبط است. این مجری جوان، در بیان موضوعات و توضیح اتفاقات در نظر گرفته‌ شده برای مخاطب، ضرباهنگ تندی را انتخاب کرده است و در کوتاه‌ترین زمان ممکن چکیده‌ای از اطلاعات را با زبانی روان عنوان می‌کند. «نوسان» در این مورد نیز توانسته به ‌شکلی حرکت کند که زمان و سرعت را توامان به‌گونه‌ای در اختیار مخاطبان قرار دهد تا سردرگم نشوند و با صرف زمانی کوتاه به آنچه مطلوب است، به ‌راحتی دست پیدا ‌کنند. نکته قابل توجه در این برنامه جوان بودن گروه تولید است. یکی از نکات بارزی که به مشخصه برنامه یعنی داشتن ریتم تند کمک زیادی کرده، گرد هم آمدن گروهی است که همه اهل فضای مجازی هستند و با نگاهی جامع سعی می‌کنند اتفاقات روز دنیا را در زمینه اتفاقات فلسطین و غزه رصد کرده آن ‌را به نمایش بگذارند.

نیره رضایی مطلق