رویدادهای ورزشی جهانی بهانه‌ای است تا ورزشکاران دنیا گرد هم بیایند و علاوه بر رقابت و کسب افتخار برای کشورشان با فرهنگ و آداب و رسوم یکدیگر آشنا شوند. در این میان رقابت‌های المپیک اتفاق بسیار عظیمی در دنیاست و البته سوای نگاه سرگرم‌سازی و ورزشی، به‌ عنوان توسعه کشورها شناخته می‌شود. نتایجی که کشورها به دست می‌آورند به ‌عنوان مولفه‌های کیفی توسعه مطرح می‌شود. اکنون که کاروان ایران کار خود را با ۱۲ مدال در المپیک پاریس به پایان رساند و تعداد مدال‌های کاروان ایران در تاریخ بازی‌های المپیک برای دومین مرتبه دو رقمی شد، به ظرفیت این رویداد برای ایجاد سرمایه اجتماعی کمک کرد تا به‌ خوبی در اختیار رسانه‌ها قرار گیرد. بهار و تابستان امسال پر از مسابقات ورزشی جهانی بود. مخاطبان و علاقه‌مندان ورزش، سه تورنمنت مهم فوتبال جام ملت‌های اروپا ۲۰۲۴ با نام «یورو۲۰۲۴»، «المپیک۲۰۲۴» فرانسه را از شبکه‌های سه و ورزش سیما تماشا کردند. برنامه‌هایی با عنوان دهکده المپیک در شبکه ورزش و المپیک ۲۰۲۴ در شبکه سه، وظیفه پوشش المپیک فرانسه را به‌ عهده داشتند. برنامه «ورزشیا» نیز با هدف سرگرم‌سازی و نشاط‌آوری رویدادهای المپیک را زیر نظر داشت و سعی کرد افتخارآفرینی ستارگان و نخبگان رشته‌های مختلف ورزشی ایران و جهان را به نمایش بگذارد. حال با پایان بازی‌های المپیک خبرنگار صبا مروری بر حضور رسانه‌ای شبکه‌های تلویزیونی در این ایام کرده است که در ادامه می‌خوانید.

۱۷ ساعت با المپیک پاریس

شبکه سه سیما با ویژه ‌برنامه «المپیک۲۰۲۴» به ‌صورت زنده مسابقات المپیک۲۰۲۴ پاریس را پوشش داد. ویژه‌ برنامه المپیک۲۰۲۴ به تهیه‌کنندگی حسین ذکایی با دکور اختصاصی و با اجرای پیمان اسدیان و شهاب قاسمی، از سوم مردادماه به روی آنتن شبکه سه سیما رفت.

حسین ذکایی با بیش از دو دهه حضور در عرصه ورزش سیما، تهیه‌کنندگی ویژه‌برنامه المپیکی شبکه سه با نام «المپیک۲۰۲۴» را برعهده داشت. وی با اشاره به این رویداد جهانی ورزشی گفت: المپیک رویداد ورزشی‌ای است که به دلیل رنگ مدالش برای همه کشورهای دنیا مهم است. رقابتی که سرنوشت رنکینگ کشورها را در مدال‌آوری مشخص می‌کند.

وی درباره این که المپیک۲۰۲۴ چه ویزگی‌ای برای رسانه‌ها داشت؟ گفت: برخلاف المپیک ۲۰۲۰ توکیو که در فضای کرونا رقم خورد و محدودیت‌های زیادی برای ورزشکاران به همراه داشت، این المپیک پساکرونایی با حضور ورزشکاران با انگیزه و قدرتمند رخ داده ‌است. به یاد دارم که در آن زمان با ابتلای تعدادی از ورزشکاران به کرونا، کمیته برگزاری بازی‌ها تصمیم گرفت قوانین سختگیرانه‌ای برای جلوگیری از گسترش کرونا اعمال کند و این، کار رسانه‌ها را نیز سخت‌تر ‌کرد و ما نیز به دلیل این محدودیت‌ها پوشش کاملی از مسابقات نداشتیم. اما تلاش کردیم با حضور کاروان ورزشی کشور ایران ضمن پوشش مسابقات المپیک، مسابقات ورزشکاران ایرانی را هم پوشش دهیم.

وی با یادآوری پیش تولید ویژه‌برنامه «المپیک۲۰۲۴» افزود: اواخر خرداد ماه پیش تولید را آغاز کردیم. از طراحی دکور در استودیو ۱۴ تا انتخاب گروه‌های برنامه‌ساز برای اعزام به فدراسیون‌ها و تهیه مستند از تلاش ورزشکاران اعزامی و چینش عناصر مختلف برنامه از تیتراژ گرفته تا دکور و لوگو و پرسش‌ها از مهمانان و کارشناسان بخشی از این کار بود و چند روز قبل از المپیک یعنی سوم مرداد برنامه را روی آنتن بردیم.

ذکایی با توجه به پوشش مسابقات مختلف، در خصوص حجم کار این برنامه اظهار داشت: این ویژه ‌برنامه به ‌طور متوسط در شبانه ‌روز ۱۷ساعت را به خود اختصاص داده بود و از ۱۰ صبح تا ۲۲ شب به تناوب برنامه داشتیم. در طراحی دکور هم میز را مدل مدال ۶ ضلعی المپیک قرار دادیم. ضمن اینکه علاوه بر پخش زنده مسابقات، هر شب حوالی ساعت ۰۰:۳۰ بامداد ویژه‌ برنامه تحلیل مسابقات هم داشتیم که مورد توجه علاقه‌مندان قرار گرفت.

این تهیه‌کننده تلویزیونی درباره انتخاب مجریان و گزارشگران و کارشناسان برنامه گفت: مجریان اصلی برنامه پیمان اسدیان و شهاب قاسمی به خوبی برنامه را پیش بردد و گزارشگران بازی‌های هر رشته را گزارش می‌کردند که به تنوع و ریتم برنامه کمک خوبی شد.

دربعضی از برنامه‌ها به فراخور وقتی که داشتیم از حضور مهمانان استفاده ‌کردیم؛ مثل افتتاحیه که علاوه بر دو مجری از دکتر علی‌نژاد که قبلا معاون وزیر ورزش بودند دعوت کردیم. وی از ورزشی‌های خیلی با تجربه و با سواد هستند واطلاعات تکمیلی درخصوص این بازی‌ها و مراسم افتتاحیه می‌دادند. بهزاد کاویانی، علی اصغر اعرابی و حسین رضایی‌، مجری و کارشناسانی بودند که به فرانسه اعزام شدند و گزارش‌‌هایی را از گروه‌های ورزشی ایرانی و دیگر مسابقات المپیک برایمان ارسال ‌کردند.

وی افزود: به دلیل وسعت مسابقات، مرسوم است که پوشش دور مقدماتی چندان جدی گرفته نشود و از این رو ما محتوای کاملی از فرانسه دریافت نکردیم و تلاش کردیم با بضاعتی که داشتیم مسابقات ایران را تا ۹۷ درصد پوشش دهیم. علاوه بر آن در کنار حضور کارشناسان رشته‌های مختلف، سعی شد آیتم‌های متنوع ورزشی، فرهنگی و اجتماعی پخش شود تا مخاطبان به فراخور موضوعات مختلف با ورزشکاران و جنبه‌های گوناگون بازی‌ها آشنا شوند.

این برنامه ساز تلویزیونی، درباره مهمترین ویژگی این برنامه عنوان کرد:  برگزاری المپیک برای ما و گروه اعزامی صداوسیما که در آنجا مستقر شده بودند، مانند دانشگاهی بود که در آن تجارب زیادی آموختیم. از تعامل با گزارشگران خارجی و تجربه تولید برنامه‌ای در فضای فناوری‌های ۲۰۲۴ همگی برای ما آموزنده بودند.

ذکایی از ترسیم بخش‌های برنامه این گونه گفت: با توجه به ساعات‌ طولانی که این برنامه روی آنتن بود، تلاش کردیم بخش‌های متنوعی داشته باشیم؛ از جمله آیتم‌های تولیدی که شامل موضوعات بسیار متنوع از رشته‌ها و ورزشکاران تا بازی‌ها بود و نقاط مشترک ما و فرانسوی‌ها، ارتباطاتی بود که با پاریس می‌گرفتیم. گزارش‌های میدانی از مسابقات مختلف که برایمان ارسال می‌کردند، ارتباطات زنده‌ای که داشتیم، بخش‌های اخبار و اتفاقات متنوعی که در المپیک می‌افتاد که باید آنها را پوشش می‌دادیم و به اطلاع مردم می‌رساندیم. بررسی روزنامه‌های فرانسه که هر روز به این مسابقات می‌پرداختند، کمبودهایی که برگزارکننده و میزبان در این دوره با آنها مواجه بوده و حواشی‌ای که به وجود آمده بود از جمله آیتم‌های مورد توجه برنامه بود.

وی با اشاره به این که در برنامه با نگاه فرهنگی و تعاملی به معرفی این رویداد پرداختیم افزود: وقتی نقاط اشتراک‌مان را با فرانسه نگاه می‌کنیم یکی روستای نوفل‌لوشاتو است که حضرت امام (ره) در آنجا تبعید بودند و هر‌ وقت از فرانسه حرف می‌زنیم نوفل‌لوشاتو به ذهن‌مان می‌آید و دقیقا همین موضوع به ‌عنوان نقطه اشتراک ما و فرانسه بود و یا روابط سیاسی دو کشور که از سال‌های قبل اتفاق افتاده است؛ مثل حضور فرانسوی‌ها در ایران و زبان فرانسه و مدارس فرانسوی در ایران.

ذکایی درباره پوشش مسابقات ورزشکاران کشورمان در این رقابت‌ها بیان داشت: مسابقات کشتی، تکواندو که مدال‌آوری‌شان بیشتر بود برای ما مهم بود و بالطبع جزئیات زیادی از این مسابقات را در اختیار مخاطبان قرار ‌دادیم و البته حجم کار ما هم بیشتر می‌شد. در این دوره مدیران شبکه سه تصمیم گرفته بودند مسابقات خوب غیر از ورزشکاران ایرانی را هم پخش کنند. تلاش کردیم مسابقات مهمی که می‌تواند برای بیننده جذاب باشد مثل فوتبال، والیبال، بسکتبال، ژیمناستیک و سایر رشته‌ها مثل دو و ‌میدانی را پخش کنیم.

او از نگاه تحلیلی به رقابت‌ها در این برنامه صحبت کرد و اذعان داشت: بخش تحلیلی برنامه را به بعد از ساعت۱۲ شب اختصاص دادیم که حدود ۹۰ دقیقه برنامه تحلیلی از اتفاقات آن روز داشتیم. در این میان طی ارتباط با دفترمان در پاریس با ورزشکاران ایرانی و آوردن آنان به این دفتر و گرفتن ارتباط با تهران و گفت‌و‌گو با ورزشکاران به شرایط‌شان در این رقابت‌ها پرداختیم و در زمانی که هر کدام مدال کسب می‌کردند با آن‌ها گفت‌وگوی اختصاصی گرفتیم.

۱۸ساعت گشت‌وگذار در دهکده المپیک

شبکه ورزش با ویژه‌ برنامه «دهکده‌المپیک» به پوشش المپیک ۲۰۲۴ پاریس پرداخت. این شبکه تخصصی ‌ورزشی با همراهی مجری و کارشناس؛ در زمینه پوشش و پخش مسابقات در کنار تولید محتوا، برنامه‌های تحلیلی نیز با حضور کارشناسان تهیه کرد. از ابتدای رقابت‌ها برنامه «دهکده‌المپیک» هرروز ساعت ۹ صبح تا ۰۰:۳۰ دقیقه بامداد روز بعد، پوشش زنده رقابت‌های نمایندگان ایران در المپیک و سایر تقابل‌های جذاب المپیک پاریس را برعهده گرفته بود.

آرمین عابدینی تهیه‌کننده ویژه برنامه «دهکده‌المپیک» با اشاره به پوشش مسابقات المپیک در شبکه ورزش گفت: شبکه ورزش وقتی به رویدادهای بین‌المللی مانند المپیک و پارالمپیک و یورو می‌رسیم باید به آنها به صورت تخصصی بپردازد و همین نگاه تخصصی کار را برای سازندگان سخت می‌کند.

وی ادامه داد: تحلیل و بررسی برای مخاطبان حرفه‌ای باید دقیق و درست باشد. به عنوان مثال در زمان تحلیل مسابقات ژیمناستیک یا پرتاب نیزه باید کاملا تخصصی به آن می‌پرداختیم و اطلاعات دقیقی ارائه می‌دادیم چون مخاطب مسابقات ژیمناستیک و پرتاب نیزه و … همین را می‌خواهند. خیلی از آنها اطلاعات کاملی درباره چنین رشته‌های ورزشی دارند که اگر در برنامه اطلاعاتی به غلط داده شود آنها متوجه شده و نسبت به چنین اشتباه‌هایی واکنش نشان می‌دهند. از این رو در اقدامی بی‌سابقه ۶۰ گزارشگر تخصصی در این ویژه‌برنامه، رشته‌های حاضر در المپیک پاریس و رویدادهای المپیک را در طول برگزاری مسابقات به‌صورت زنده گزارش کردند.

عابدینی درباره شکل‌گیری این برنامه گفت: ویژه‌برنامه «دهکده المپیک» در استودیو ۱۲ که یک استودیو ویژه خبر است طراحی شد. از بیست روز قبل آیتم‌ها و هویت گرافیکی را آماده کردیم و چون برنامه پرآیتم بود یک هفته مانده به شروع المپیک تولید آیتم‌ها را به پایان بردیم. آیتم‌ها شامل تاریخچه المپیک، معرفی کشور میزبان، معرفی ورزشکاران ایرانی در قالب مستندهای کوتاه، معرفی استادیوم‌ها و معرفی کلیه رشته‌های ورزشی و کشورهای حاضر در المپیک بود که کار زمان‌بری برای تیم تولید محسوب می‌شد.

وی درباره پوشش مسابقات بیان داشت:  این پوشش به صورت زنده، ممتد و بی‌وقفه هر روز انجام می‌شد. ۱۸ساعت پوشش مسابقات و بعد از آن پس از پایان رقابت‌ها از ۳۰ دقیقه بامداد تا ساعت ۲ بامداد روز بعد تحلیل و‌ هایلایت رویدادهای روز و مسابقاتی که در آن روز برگزار شد را به نمایش می‌گذاشتیم. در برخی روزها شبکه ‌ورزش دارای حدود ۴۰ آیتم داشت که نشان از محتوای غنی در این روزها بود.

این تهیه‌کننده افزود: برای اولین بار جدول گرافیکی به ‌روز شده و آنلاین لحظه‌ای را به زبان فارسی تهیه کردیم و در لحظه مدال‌آوری کشورها را به نمایش گذاشتیم. این جدول اطلاعات کاملی از مسابقات، بازیکنان و مدال‌ها می‌داد. حتی به این‌ که چند ساعت به بازی‌ها مانده، چند ساعت به مسابقات فینال مانده، اطلاعات آب و هوای آن روز که قرار است مسابقه برگزار شود و… نیز به مخاطب ارائه می‌شد که این اطلاعات به جذابیت‌های برنامه می‌افزود.

وی درباره مجریان و گزارشگران «دهکده المپیک» گفت: اجرای این بخش‌ها برعهده مهدی توتونچی، رسول مجیدی، محمدرضا یکتا مرام، پژمان نجات‌پور، محمدرضا علیپور‌، محمد میر و حافظ کاظم‌زاده گذاشته ‌شده بود. همچنین حسین رضایی، عماد اعرابی و زهرا محمودوند نیز در مقام خبرنگار به فرانسه اعزام شده بودند که گفت‌وگو باورزشکاران و پوشش خبری المپیک را برعهده داشتند.

این برنامه‌ساز تلویزیونی درباره استفاده از گزارشگر زن در برنامه تاکید کرد: ما همواره از حضور بانوان گزارشگر در برنامه استقبال می‌کنیم این اتفاق باعث شد با همراهی در ویژه‌برنامه «دهکده المپیک»، ارتباطات دست‌اول و تصاویر اختصاصی از محل برگزاری بازی‌ها پخش شود. روزانه ۱۶ گزارشگر رشته‌های تخصصی، ۱۵ تا ۲۱ گزارش از این رویداد را روی آنتن می‌بردند.

وی درباره بخش تحلیلی برنامه توضیح داد: در بخش تحلیلی برنامه دهکده المپیک، شاهد حضور کارشناسان و پیشکسوتان رشته‌های مختلف ورزشی بودیم و به‌ صورت دقیق و تحلیلی مسیر کسب مدال نمایندگان ایران در المپیک پاریس و سایر رشته‌های جذاب بررسی می‌شد.

عابدینی با اشاره به  متفاوت بودن این برنامه با سایر برنامه‌‌های المپیکی اظهار داشت: برای ما در میان گذاشتن خبر دست‌اول و حواشی المپیک در طول روز با بینندگان اهمیت داشت. بنابراین بخشی که شبکه‌ورزش به آن نیاز داشت تا لحظه به لحظه وقایع ورزشی را دنبال کند، بخش خبری بود که توانستیم با باکس خبر دست‌اول آن را پوشش دهیم تا شبکه‌ورزش به عنوان یک شبکه تخصصی مرجع ورزش کشور شناخته شود.

وی همچنین برای جلب نظر مخاطب افزود: مسابقات المپیک به دلیل تنوع و هیجانی که در رشته‌‌های ورزشی دارد همیشه پرمخاطب است و بسیاری به آنها علاقه نشان می‌دهند و گروه سنی و جنسیت نمی‌شناسد، فکر کردیم این برنامه در صورتی ماندگار می‌ماند که مخاطب آن را دوست داشته باشد پس باید دارای محتوای مناسبی می‌بود و اطلاعات دست‌اول به مخاطب می‌دادیم که تلاش کردیم این اطلاعات را با سر و شکلی زیبا و فرم تلویزیونی در کنار خلاقیت ارائه کنیم چرا که معتقد بودیم همین فرمول کاری می‌کند تا مخاطب برنامه را دوست داشته، پیگیری کند و به عنوان یک برنامه محبوب و ماندگار آن را بشناسد که امیدوارم مورد پسند مخاطبان قرار گرفته باشد.

وی گفت: به نظر من نقطه قوت برنامه‌هایی از این دست به خاطر دانش بالا در تولید محتواست تا مخاطب آن را به خوبی بپذیرد و متوجه تلاش‌ها برای به دست آوردن این اطلاعات و ارائه آنها به بهترین شکل شود. دغدغه ما این بود که برنامه‌ای که ساخته می‌شود تاثیر داشته ‌باشد، جریانی به راه افتد و کمکی به ورزش کشور کند. یک برنامه ماندگار که روی آن فکر شده باشد و دارای خلاقیت باشد و با ذائقه و نیاز مخاطب همراه باشد. برنامه «دهکده المپیک» برای ثانیه به ثانیه‌اش فکر شده بود و همین کارها دست به دست هم داد تا برنامه بقا پیدا کند و در حافظه مخاطب هم ماندگار شود.

سرگرمی و نشاط با طعم المپیک

«ورزشیا» عنوان برنامه‌ای دیگر با حال‌وهوای شبکه نسیم بود که در ایام برگزاری مسابقات از رسانه ملی پخش شد. این برنامه بدون رقابت با برنامه‌‌های ورزشی شبکه‌های دیگر با پخش آیتم‌های متنوع و جذاب ضمن ایجاد فضای شاد و مفرح برای مخاطبان، محیط آموزشی توأم با سرگرمی و شادی را برای مخاطبان این شبکه فراهم کرد. در برنامه «ورزشیا» سعی شده بود نگاهی اجتماعی، فرهنگی و حتی طنز به مقوله ورزش و همه چیزهای مربوط به آن داشته باشند که در برنامه سازی تلویزیونی در نوع خود کم نظیر بود. این برنامه در هر فصل بخش‌های مختلفی داشت و هدفش ایجاد سرگرمی و نشاط برای مخاطبان بود. این برنامه پیش از بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس از رقابت‌های فوتبال یورو ۲۰۲۴ و حتی قبل‌تر از آن هم ویژه‌برنامه‌هایی روی آنتن شبکه نسیم برده‌ بود. مهدی شریفی، تهیه‌کننده برنامه با اشاره به ویژه برنامه المپیک ۲۰۲۴ پاریس در فصل پنجم «ورزشیا» که هر شب ساعت ۱۸ روی آنتن می‌رفت، گفت: از پنجشنبه ۱۱ مردادماه ویژه برنامه المپیک ۲۰۲۴ پاریس را روی آنتن بردیم و با هدف بررسی رقابت‌های المپیک فرانسه سعی کردیم فضای سرگرمی و نشاط در برنامه را پررنگ کنیم.

وی در خصوص آیتم‌های برنامه عنوان کرد: آیتم‌های مختلف و جذابی را برای فصل المپیکی در نظر گرفته بودیم. پخش تصاویر منتخب از پاریس و همراه آن پخش آیتم‌های یک اتفاق یک ستاره و یک آیتم جدید با صدای فرزاد شیرمحمدی به اتفاقاتی که در المپیک فرانسه در حال رخ دادن بود اختصاص دادیم. اما برای ما مهم بود که با نگاهی طنز به اتفاقات رخ داده در المپیک ۲۰۲۴ فرانسه روبرو شویم که باتوجه به ماموریت شبکه نسیم مخاطبان این برنامه این بخش طنز را ‌بپسندند.

این تهیه کننده درخصوص تولید این برنامه ورزشی در شبکه نسیم گفت: این برنامه پیش از این هم در رویدادهای ورزشی با مخاطبان شبکه نسیم بوده، از رقابت‌های المپیک۲۰۲۰ توکیو ژاپن تا مسابقات فوتبال جام ملت‌های اروپا در سال۲۰۲۱، بازی‌های آسیایی‌ هانگژو چین و… که تلاش کردیم با مخاطبان همراه باشیم. وقتی می‌گوییم شبکه نسیم فضای سرگرمی و طنز دارد شاید به این معنی نیست که سراغ موضوعات تخصصی نرویم. سیاست شبکه پرداختن به موضوعات جدی در برنامه‌ها به‌ خصوص برنامه‌های ورزشی با حضور کارشناسان ورزشی و اهالی ورزش نیز هست.

شریفی با اشاره به بازخورد برنامه در میان مخاطبان اظهار داشت: شاید مخاطبان به‌دنبال برنامه‌های ورزشی در شبکه‌های سه سیما و شبکه ورزش بودند و مسابقات و نتایجش را از آن شبکه‌ها دنبال می‌کردند اما بسیاری دوست داشتند که برنامه‌های ورزشی را در شبکه نسیم با نگاهی متفاوت به مقوله ورزش دنبال کنند. الحمدلله بازخورد برنامه خیلی خوب بود و برنامه «ورزشیا» مورد پسند مردم قرار گرفت، البته در زمان پخش، پیشنهاد افزایش مدت‌زمان پخش برنامه را هم داشتیم که متاسفانه این امکان فراهم نشد و بابت آن از مخاطبان این شبکه عذرخواهی می‌کنم.

نیره رضایی مطلق