مهدیه مالکی- «حافظ تو ختم کن که هنر خود عیان شود» این مصرع از خواجه شیراز را مجید زین‌العابدین، مدیرعامل پیشین بنیاد فارابی در مراسمی که به بهانه قدردانی از فعالیت‌هایش در این بنیاد برگزار شد، به زبان آورد. مصرعی که انگارهم به خودش تلنگر می‌زند که سخن کوتاه کند چرا که هر چه به یادگار گذاشته قابل بررسی و آزمودن است و هم به مخاطبش این نکته را یادآور شود که او میراثی به جا گذاشته که نگاهی هر چند کوتاه به آن موید کارنامه‌اش در بنیاد فارابی است.

زین‌العابدین در حالی به زبان دوستی و وفاق با سینماگران به گفت‌و‎گو نشست که بنیاد طی سالها ضربات سنگین و مهلکی از سیاسی کاری برخی مدیران فارابی خورده بود؛ سیاسی کاری که یکی از علل عقب ماندن و پس‌رفت این نهاد و نرسیدن آن به اهداف کلان این بنیاد سینمایی بود. در نهایت او نقطه پایانی بر این ماجرا گذاشت و فصل جدیدی را در بنیاد فارابی بنیان گذاشت. از قدیم گفته‌اند ما جماعت خوش استقبال و بد بدرقه‌ایم اما در مورد زین‌العابدین موضوع فرق می‌کند. ظرف ۲۴ ساعت گذشته از مراسم تودیع او کم نبودند بازیگران و کارگردانان و تهیه‌کننده‌هایی که از دوران مدیریت زین‌العابدین به نیکی یاد کردند و این مدیر فرهنگی را منشا خیر و اثر در بنیاد فارابی دانستند. زین‌العابدین در مراسمی که برای تجلیل از خدما‌تش در بنیاد فارابی برگزار شد جمله‌ای بر زبان آورد که به نظر می‌رسد چکیده آن تفکری بود که طی این یک سال و اندی به دنبال تحقق آن در بنیاد فارابی بود:«مسیر من در بنیاد این بود که آرامش و خردمندی و نظم را حاکم کنم.» حال که او این روزها به خانه همیشگی‌اش یعنی صدا و سیما بازگشته می‌تواند با خیال آسوده به پشت سرش نگاه کند چرا که راهی که او به عنوان یک مدیر فرهنگی در بنیاد فارابی گشود می‌تواند چراغ راه مدیران آینده باشد. خبرنگار صبا در پی تودیع مجید زین‌العابدین و بازگشتش به رسانه ملی به سراغ هنرمندانی رفته تا نظر آنان را درباره عملکرد وی جویا شود.

فرهاد قائمیان، بازیگر سینما: مدیری عملگرا و دغدغه‌مند

سابقه کاری مجید زین‌العابدین نشان می‌دهد او در هر سمتی که بوده فارغ از کوتاهی یا طولانی بودن دوران مدیریتش تلاش کرده تا دغدغه‌های فرهنگی هنری خود را که برخاسته از مطالبات فرهنگی و مغفول مانده نظام در حوزه فرهنگ و هنر است جامه عمل بپوشاند. این مدیر عملگرا با بهره‌گیری از تجربه سالیان خود در عرصه مدیریت در رسانه ملی در مدت زمان حضور کوتاهش در بنیاد سینمایی فارابی نیز همچنان در جهت عملیاتی ساختن دغدغه‌های مورد اشاره کوشید تا جایی که بنیاد سینمایی فارابی برای نخستین بار حداقل در دو دهه اخیر در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر با ۱۲ فیلم در گونه‌های متنوع تاریخی- انقلاب اسلامی- دفاع مقدس و مقاومت – کمدی خانوادگی- اجتماعی- دینی و غیره که همگی با مشارکت اکثر قریب به اتفاق ارگانهای فرهنگی هنری ساخته شده بود حاضر شده و چهره دیگری از بنیاد سینمایی فارابی را بعنوان مرکز حمایتی سینمای ایران به نمایش بگذارد. توجه به تقویت زیر ساخت‌های سینمای ایران در حوزه نیروی انسانی از طریق بها دادن و توجه مادی و معنوی به المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران در دوره‌های اخیر، ورود به بازار نشر کتابهای تخصصی سینمایی و کتب مرجع برای دانشجویان و دانش پژوهان با احیا مجدد بخش انتشارات بنیاد فارابی از دیگر فعالیتهای بسیار سودمند و اثر گذار این مدیر عملگرا و دغدغه‌مند بود. روحیه مجید زین‌العابدین روحیه‌ای جهادی و انقلابی است. بدون تردید حضور او در مسئولیت بعدی نیز که احتمال قریب به یقین هم عرض با روحیات اوست حضوری پربار و اثر گذار خواهد بود. اعتقاد قلبی‌ام این است که سیستم مدیریتی کشور در حوزه حساس و استراتژیک فرهنگ، هنر و رسانه به مدیرانی چون مجید زین‌العابدین نیاز دارد و لازم است تا قدردان تلاش‌ها و فعالیت‌های شبانه روزی این عزیز ارجمندمان باشیم. همچنین آرزو می‌کنم بنیاد سینمایی فارابی به عنوان قدیمی‌ترین نهاد سینمایی ایران بعد از انقلاب اسلامی که همواره یاور و پشتیبان سینمای کشورمان بوده همچنان در مسیر تعالی و اثرگذاری بیشتر گام بردارد.

شهرام گیل‌آبادی نویسنده، کارگردان و تهیه کننده: عملکردی براساس شاخصه‌های ملی داشت

 شهرام گیل آبادی نویسنده، کارگردان و تهیه کننده درباره عملکرد مجید زین‌العابدین در بنیاد فارابی گفت: مدیران فرهنگی افرادی فاقد وابستگی جناحی و گروهی و دارای اندیشه‌های ملی و کشوری هستند که این اندیشه می‌تواند در ارتباطات و پیشبرد اهداف عالی کشور توسعه ایجاد کند به همین علت شخصیتی مانند مجید زین العابدین که دارای ادب، اخلاق و متانت و تخصص است، زمانی که وارد مجموعه‌هایی با وابستگی‌های گروهی می‌شوند، کارخودش را انجام می‌دهند و اهداف عالی کشور برای ایشان بر هر وابستگی گروهی ارجح است. وی با اشاره به اینکه مجید زین‌العابدین به فرهنگی بودن شهره بود تصریح کرد: عملکرد ایشان براساس شاخصه‌های ملی بود، گرچه برای ارزیابی دوره مدیریت طی یک سال و نیم نمی‌توان به عملکرد روشنی دست یافت ولی می توان به شاخص‌هایی توجه کرد که آن فرد را از مدیریت‌های دیگر جدا می کند همچون مردم داری، تخصص گرایی که شاخصه‌های مدیران فرهنگی است که در مدیریت آقای زین العابدین نیز وجود دارد. شهرام گیل‌آبادی تاکید کرد: تولید فیلم یک فرایند طولانی است ولی آقای زین‌العابدین درحد توان و با زمانی که داشتند برای استیلای فضای فرهنگی در تولید فیلم‌ها تلاش کردند و برنامه ریزی بلند مدتی که در این حوزه داشتند می‌توانست در چهره سینما تاثیر داشته باشد. وی با بیان اینکه منتقد شرایط قبلی وزارت فرهنگ است، تاکید کرد: وزارت فرهنگی که با اندیشه دینی و اسلامی در راس کار قرار گرفت، دارای تولیدات شایسته و منطبق با این اندیشه نبود و به نوعی فیلم‌های سبک را ترویج کرد که این عملکرد به دلیل رویکرد تکثرگرایی و افزایش سطح فروش فیلم‌ها صورت گرفت و ساخت چنین فیلم‌های موجب شد سینمای فرهنگی جایگاه خود را از دست بدهد ولی مدیری همچون مجید زین‌العابدین با زاویه دید فرهنگی برای بقا، رشد و تعالی سینمای فرهنگی تلاش کرد تا بخشی از اکران به سینمای فرهنگی تعلق گیرد. گیل آبادی با اشاره به اینکه مجید زین‌العابدین در جهت گیری فرهنگی سینما بسیار موثر بود گفت: توجه به سینمای ملی در دستور کاری ایشان بود و با توجه به گفت‌وگوها و نحوه مدیریت ایشان در تلویزیون امیدی بود برای تغییر روند حاکم بر سینما که سینمای فرهنگی را به محاق برده بود. وی تصریح کرد: مجید زین‌العابدین از نسل موفق تلویزیون بودند که با تخصص، تجربه و ارتباطات خوبی که با اهالی سینما داشت و با شناخت هنر دراماتیک موجب اشاعه شاخصه‌های فیلم فرهنگی در سینما شد. گیل‌آبادی تاکید کرد: یکی از شاخصه‌های مهم هنر ایجاد شبکه ارتباطات هنری و انسانی است که مجید زین‌العابدین با توجه به مودت، دوستی، حلم و بردباری و ارزش گذاری به اهالی هنر، گفت‌وگوی سازنده‌ای بین اهالی سینما برقرار کرد و حیف است که ارزش‌های فرهنگی مدیران در فرایند سیاسی پیوند بزنیم و حیف است مدیرانی که سرمایه‌های انسانی کشور هستند با تغییر نگاه‌های قشری و سیاسی جابه جا کنیم. مجید زین‌العابدین با توجه به شایستگی‌هایش کار کرد جدی در سازمان مدیریت فرهنگی کشور دارد چون کشور برای چنین شایستگی‌های فردی سرمایه گذاری کرده است.

سعید سیدزاده تهیه کننده سینما: همسو، همدل و همراه با هنرمندان بود

سعید سیدزاده تهیه کننده فیلم سینمایی «دست ناپیدا» درباره بنیاد سینمایی فارابی و مدیریت مجید زین‌العابدین گفت: من از بچه‌های قدیم فارابی هستم که در سال ۷۴  مسئول تولید بنیاد فارابی بودم و با بنیاد فارابی به خوبی آشنا هستم. بنیاد فارابی نهادی برای مدیریت و حمایت سیاست‌های نظام در عرصه سینما است که از ابتدا تا کنون مدیران زیادی مسئولیت این نهاد را برعهده داشتند و یکی از مدیران بنیاد فارابی مهندس بهشتی بودند که در دوره‌های اول مسئولیت مجموعه را برعهده داشتند و هدف گذاری ایشان هدایت بنیاد فارابی به عنوان نهاد وابسته به وزارت فرهنگ به سمت تولید آثار همسو با منویات نظام بود و مدیران مختلفی مدیریت این سازمان را برعهده داشتند و در طول دوره‌های مختلف شرایط تغییر کرد به گونه‌ای که نمی‌دانم سیاست کنونی فارابی همان سیاست‌های گذشته است یا سیاست دیگری تبیین شده است. وی افزود: مجید زین‌العابدین در دوره مدیریت خود یک همسویی، همدلی و همراهی صادقانه و بزرگوارانه با هنرمندان داشت و تلاش می‌کرد تا برنامه پیش بینی شده بنیاد به نحو احسن اجرایی شود و سعی می‌کرد به خواستگاه بنیاد فارابی پایبند بوده و به هدف گزاری اولیه عمل کند. سیدزاده تصریح کرد: من از اینکه ایشان از بنیاد رفته‌اند خوشحال نیستم چون بنیاد فارابی دستگاهی است که باید سیاست‌های کلان فرهنگی سینما را عملی کند و به نظرم مجید زین‌العابدین فرد مناسبی در این حوزه بود ولی بنیاد فارابی باید جدی‌تر به ساخت فیلم‌های ارزشی توجه کند تا شاهد فقر فیلم‌های سینمایی نباشیم.

سعید پروینی تهیه کننده سینما: مدیری حمایتگر بود

سعید پروینی تهیه کننده فیلم سینمایی «قلب رقه» که این فیلم را با حمایت بنیاد سینمایی فارابی ساخته است درباره همکاری با مجید زین‌العابدین مدیر سابق بنیاد سینمایی فارابی گفت: من در تلویزیون نیز با آقای زین‌العابدین کار کرده‌ام ایشان مدیری قاطع و روراست است که حرف و عملش با هم یکی است یعنی خواسته‌اش را شفاف مطرح می‌کند و تهیه کننده و کارگردان را اذیت نمی کند و همکاری با چنین مدیرانی خوشایند و راحت است چون فیلمساز با اطمینان کار را شروع می‌کند و دغدغه ایجاد مشکل در آینده را ندارد. وی خاطرنشان کرد: مجید زین‌العابدین مدیرحمایتگری است که اگر مشکلی در روند فیلمسازی رخ  می‌داد تا رفع آن مشکل پیگیری می‌کرد به طوری که حتی در زمان پخش «قلب رقه» حداقل هفته‌ای یکی – دو بار پیگیر پروژه بودند برای مثال برای اکران فیلم در یکی از شهرستان‌ها مشکلی به وجود آمد که وقتی به آقای زین‌العابدین منتقل کردیم همان شب هماهنگی‌هایی را انجام داده و مشکل برطرف شد و چنین مدیری که تا زمان پخش از فیلم حمایت کند نادر و کمیاب است. این تهیه کننده تاکید کرد: شفافیت عملکرد آقای زین‌العابدین در مدیریت مالی بنیاد سینمایی فارابی نیز نمود داشت و وقتی از کاری حمایت می‌کردند رقم آن را اعلام می کردند به طوری که در ساخت فیلم «قلب رقه» رقم پرداختی را چند ماه بعد رسانه‌ای کردند. پروینی تاکید کرد: تهیه کننده در ساخت فیلم نباید دچار بروکراسی‌های اداری شده و انرژی لازم برای تولید اثر از او گرفته شود و این بروکراسی در زمان مدیریت آقای زین‌العابدین در فارابی وجود نداشت و همه کارها به همت ایشان و زیر مجموعه‌شان سر تایم خود انجام می‌شد و این برای فیلمساز بسیار اهمیت دارد که درگیر مسائل دیگری نشود. در مدت زمان ساخت فیلم «قلب رقه» در مجموعه فارابی هیچ اتفاقی که ذهن ما را درگیر کند رخ نداد و فقط به خروجی کار فکر می‌کردیم و آرزوی موفقیت برای آقای زین‌العابدین دارم.

حسین ریگی کارگردان و تهیه کننده سینما: رویکردی عدالت محور داشت

حسین ریگی کارگردان و تهیه کننده فیلم سینمایی «میرو» گفت: سینمای کودک و نوجوان سینمای محرومی است که نیازمند حمایت است و من در ساخت فیلم‌هایم از حمایت بنیاد سینمایی فارابی در دوره‌های مختلف برخوردار بودم. این کارگردان در ادامه افزود: آقای زین‌العابدین علاوه بر رویکرد عدالت محور در توزیع امکانات به سینمای کودک و نوجوان نگاه ویژه و حمایتی داشتند و این رویکرد در جشنواره کودک و نوجوان اصفهان به خوبی مشهود بود و تمام مدیران باید چنین نگاه حمایتی داشته باشند چون سینمای کودک سینمایی محروم و مظلوم است و مدیران با رویکرد حمایتی می توانند به رشد و شکوفایی این ژانر کمک کنند. وی تصریح کرد: نگاه حمایتی مدیران برای ادامه کار فیمساز بسیار اهمیت دارد چون بازگشت سرمایه در سینمای کودک به سختی اتفاق می‌افتد و شرایط ساخت چنین فیلم‌هایی در سینمای مستقل سخت است و قطعا نگاه حمایت گرایه مدیران برای رشد ژانر کودک و نوجوان ضروری است و حتی باید حمایت‌ها بیش از این باشد همان طور که در همه جای دنیا فیلم‌های ژانر کودک و نوجوان از حمایت موسسات آموزشی برخوردارند. ریگی افزود: آدم‌ها از نظر نوع نگاه و مدیریت تفاوت‌هایی با هم دارند ولی من در ساخت فیلم‌هایم در دوره‌های مختلف تعامل خوبی با بنیاد فارابی داشتم و در دوره آقای زین العابدین نیز این تعامل برقرار بود و از حمایت ایشان نیز برخوردار بودم. وی در پایان گفت: امیدورام آقای زین العابدین هرکجا که هستند همچون بنیاد فارابی منشا خیر و برکت در آن مجموعه باشند.

امیرحسین خرمشاهی تهیه کننده: با زبان هنر آشنا است

 امیرحسین خرمشاهی تهیه کننده درباره رویکرد و عملکرد مجید زین‌العابدین در بنیاد فارابی گفت: مجید زین‌العابدین مدیری است که زبان هنر و هنرمند را به خوبی می‌داند و در حوزه مدیریت نگاه زیرساختی دارد و همین نگاه در مدیریت شبکه‌های مختلف تلویزیونی نیز وجود داشت و یکی از برجسته‌ترین کارهای ایشان در بنیاد فارابی که می‌توان به آن افتخار کرد حمایت از فیلم های کودک و نوجوان بود که طی چند سال گذشته از حمایت کافی برخوردار نبود ولی در جشنواره امسال و سال گذشته شاهد رشد چشمگیر آثار کودک و نوجوان بودیم. گرچه تا ایده‌آل فاصله داریم ولی توجه ویژه مجید زین‌العابدین به ژانر کودک و نوجوان و هنرمندان و فیلمسازان این حوزه برای ایشان ماندگار خواهد شد چون خون جدیدی به سینمای کودک و نوجوان تزریق شد و باید به ایشان خدا قوت گفت و امیدواریم که مدیر جدید نیز راه ایشان را ادامه دهد و توجه ویژه‌ای به سیمای کودک داشته باشد. وی افزود: آقای زین‌العابدین درمدت مدیریت شان در بنیاد فارابی در تولید و حمایت از آثار فاخر و دفاع مقدس و حوزه مقاومت نیز خوش درخشیدند و از تهیه کنندگان، نویسندگان و فیلمسازان خوبی دعوت کردند و بسیار از دوستان تهیه کننده شنیدم که مجید زین‌العابدین در تولید فیلم قدم به قدم با آنها بوده و در بسیاری از موارد پیش از آنکه تهیه‌کنندگان  مشکل خود را بگویند مجید زین‌العابدین زودتر از آنها پی‌گیر رفع مشکل آن موضوع می‌شد و این عملکرد خیلی ارزشمند است و این مصداق دانستن زبان هنر است. خرمشاهی با اشاره به اینکه مدیر فرهنگی با تجربه‌ای که ظرف یک دهه چندین فضای رسانه‌ای و تلویزیونی را تجربه کرده باشد خیلی ارزشمند است تاکید کرد: سینما صنعت گرانی است و اگر تهیه کننده در عرصه تولید خود را تنها ببیند فیلم کیفیت لازم را نخواهد داشت و به خاطر همراهی قدم به قدم با بچه‌های سینما باید به ایشان خدا قوت گفت. وی افزود: مجید زین‌العابدین چه در سینماا و چه در تلویزیون باشد مدیر شفاف، صادق و پاکدست و آینده نگری است که اهل عملکرد هیجانی نیست و افق دور را می بیند که برای دستیابی به آن با برنامه ریزی و مشورت پیش می رود و در تصمیمات خود به منطق و سخنان اهل رسانه و سینما توجه می‌کند و البته مدیرانی همچون ایشان کم نیستند ولی باید از عملکرد خوب ایشان تقدیر کرد و این کار دو حسن دارد اول اینکه بابت کارهایی که شبانه روزی انجام داده از سوی جامعه هنری احساس حرمت و توجه می کند و اینکه مدیر بعد او بداند راهی که مجید زین‌العابدین رفته را باید ارتقا دهد و مدیر بعدی باید همزبانی با هنرمند را بلد باشد و زمینه را برای درخشش هنرمند فراهم کند و البته همه این موارد در مدیریت مجید زین العابدین وجود داشت.