محمدعرفان صدیقیان– گاه موضوعات و سوژه‌هایی ساده به بستری مهم و اثرگذار برای ارائه طرح‌های دراماتیک تبدیل می‌شوند. در نتیجه نیاز نیست حتما پیچیدگی‌های روایی و ترفندهای عجیب و غریب در شیوه اجرا و کارگردانی اثر پرکار باشد تا یک فیلم به نتیجه‌ای مطلوب ختم شود. به خصوص در سینمای ایران که بسیاری از فیلم‌سازان جوان به قصد مرعوب کردن مخاطبان خود دنبال رو این روش هستند‌.‌ بنابراین «بچه مردم» نمونه‌ای شاخص و قابل بررسی است که نیاز است تا الگوهای مختلف به کار گرفته شده در تبدیل طرح به فیلمنامه و همچنین نوع اجرای نهایی آن مورد بررسی دقیق قرار بگیرند.

سوژه اولیه این مستند موضوعی انسانی را بازتاب می‌دهد که در ذات خود دارای قدرت اثرگذاری بسیاری بر روی مخاطب است. فیلم‌‌ساز‌ اما به همین موضوع اکتفا نکرده و روایت خود را با چاشنی تخیل، فانتزی و نوعی روند فکاهی همراه کرده است.

محمود کریمی کارگردان «بچه مردم» پیش از این سابقه‌ای طولانی در مستند سازی داشته و بیش از هر چیز به واسطه ساخت مستندهای جذاب و خلاقانه برنامه «خندوانه» شناخته می‌شود. نخستین ساخته سینمایی او اثری قوام یافته است و در عین بی‌پیرایگی، به واسطه المان‌های مختلف روایی، متنی و تصویری شکلی برجسته و نمودی چشمگیر پیدا کرده است.

«بچه مردم» به کودکانی می‌پردازد که بنا به دلایل مختلف از نعمت وجود پدر و مادر محروم بوده و دوران رشد و نمو خود را در پرورشگاه طی می‌کنند. تا اینکه وجود اتفاقی باعث می‌شود تعدادی از آن‌ها با خروج از این محل، به دنبال کار گشته و به شکل مستقل به زندگی خود ادامه دهند. ایده اصلی این فیلم در ذات خود حاوی نوعی رویکرد تراژیک است و کریمی با هوشمندی تمام، عنصر فانتزی و تخیل را به فضای تلخ و رئالیستی اثر پیوند زده و فضایی تلطیف شده و صمیمی به وجود آورده است. ساخت فضای فانتزی در بستری رئالیستی توانمندی ویژه‌ای را می‌طلبد و به آسانی امکان پذیر نیست. محمود کریمی جزئیات بسیاری را به کار گرفته تا درامی غنی از روایت پردازی موجز و در عین حال مطول را خلق کند. به علاوه فیلم در نیمه پایانی با تغییر در لحن و اتمسفر همراه است و به یکباره فضای کمدی اثر، بدون آنکه ویژگی‌های خلاقانه و فانتزی‌اش را از دست دهد، وارد نوعی احساس گرایی توام با منطق می‌شود. به گونه‌ای که علاوه بر اثر گذاری بر مخطاب، به دلیل ایجاد زمینه‌های ملودرام گونه، مواردی را در زیرمتن اثر بازتاب می‌دهد که حاوی نوعی رویکرد استعاری است. به عنوان نمونه جست‌و‌جو برای یافتن عشق و عاطفه مادری، مفهومی بسیط، عام و متعالی پیدا کرده و در قالب عشق به خاک و میهن متجلی می‌شود.

نکته مهم دیگر آنکه این تغییر لحن، بر خلاف بسیاری از آثار دیگر به نحوی مناسب و بدون آنکه بیننده متوجه شود، به اجرا درآمده و این موضوع باعث می‌شود تا مخاطب بتواند احساس‌های مختلف و متنوعی را در حین دیدن این فیلم تجربه کند.

با وجود آنکه «بچه مردم» از حضور بازیگران مشهور و توانمندی همچون گوهر خیراندیش، رضا کیانیان، بهروز شعیبی، حسن معجونی و سیامک صفری بهره برده است، اما ستاره‌های اصلی آن بازیگران نوجوان آن هستند که با هدایت کارگردان توانسته‌اند مخاطب را تا انتها درگیر قصه و فضای فیلم نگه دارند.