مجید عراقی در گفتگو با صبا:
دریچه ورود به کاراکتر نوید، لکنت بود
لکنت بهترین گزینهای است که میتوانم از این طریق در فیزیک نوید بنشینم و تمام طرد شدگیها و زجههای او که شنیده نمیشود معنی پیدا میکند. دریچه ورود من برای رسیدن به نوید از طریق لکنت سهل و آسانتر شد.
مریم عظیمی– پس از استقبال خوب مخاطبان از دورههای اجرایی مختلف نمایش «دشمن مردم» این بار نمایش «قربانگاه» به نویسندگی عمادالدین رجبلو و کارگردانی مشترک او با سمیرا سرچاهی به سالن چهارسوی تئاتر شهر رسیده است. در این نمایش که به موقعیتی دراماتیک میپردازد چند سرباز در یک آسایشگاه نظامی دورافتاده، با یک شوخی نابجا باعث حادثهای ناخواسته میشوند. ماجرا خیلی زود از کنترلشان خارج میشود و به بحرانی جدی میانجامد. این اتفاق، رابطهی میان آنها را به هم میریزد و زخمهای قدیمی را دوباره زنده میکند. در ادامه گپ و گفت خبرنگار صبا با بازیگر این نمایش را میخوانید.
نوید را از همان ابتدا کمی متفاوتتر از دیگر کاراکترها میبینیم. فردی با اخلاقکه این اخلاقگرایی او را در موقعیتی ایجاد شده زیر سوال میبرد. همینطور انتخاب لکنت به عنوان ویژگی بیانی این کاراکتر نیز در ایجاد این تفاوت نقش پررنگی ایفا میکند. لطفاً در این مورد بگویید.
من با آقای رجبلو در نمایش «دشمن خدا» افتخار همکاری داشتم و برای این نمایش نیز ایشان نقش نوید را به من پیشنهاد کردند اما در پروسه تمرینات هر چقدر که سعی میکردم به این کاراکتر نزدیک شوم، نمیشد و از لحاظ فیزیکی به این کاراکتر نزدیک نبودم. در گپ و گفتی که با رجبلو داشتیم تنها راه برای اینکه بتوانم با فیزیک خودم در کالبد نوید بنشینم این بود که شخصیتی با اعتماد به نفس پایین داشته باشم. در تجربه حین خدمت نیز افرادی را دیده بودم که با هیکل درشت و قد بلند باز اعتماد به نفس ضعیفی داشتند در عین حال طبق منطق رئالیستی من نمیتوانستم کمبود اعتماد به نفس این کاراکتر را به یک نقص فیزیکی گره بزنم چرا که در صورت وجود هرگونه نقص فیزیکی این کاراکتر از خدمت سربازی معاف میشد بنابراین راهی که باقی میماند یک نقص بیانی بود و نکته جالب این بود که در دوران خدمت سربازی فردی با شرایط مشابه را نیز دیده بودم بر اساس همین تجربه تصمیم گرفتم که یا لهجه بگیرم یا لکنت و در نهایت انتخاب خودم لکنت بود اما زمان خیلی کمی یعنی حدود ۶ روز تا شروع اجرا مانده بود با آقای رجبلو مطرح کردم و ایشان هم استقبال کردند و من دو روز از این مدت را به تماشای مستندهایی در این زمینه و آگاه شدن از اشکال مختلف لکنت زبان پرداختم. در همین راستا با یک دکتر و یکی از اقوام که با چنین مسئلهای مواجه بود نیز گپ و گفتی داشتیم و در نتیجه و برآورد همه اینها به این نتیجه رسیدم که لکنت بهترین گزینهای است که میتوانم از این طریق در فیزیک نوید بنشینم و بدین ترتیب تمام طرد شدگیها، پس زده شدنها و زجههای او که شنیده نمیشود معنی پیدا میکند و کمبود اعتماد به نفسش برای من منطقی خواهد بود. شاید این کاراکتر از منظر بیرونی بدون لکنت نیز باورپذیر میبود اما دریچه ورود من برای رسیدن به نوید از طریق لکنت سهل و آسانتر شد.
نمایش به فضایی کمتر دیده و شنیده شده میپردازد. فضایی که بیشتر در جمعها و خاطرات مردانه از آن یاد میشود و عموم مردم اطلاعات محدودی از رخدادها و تجربیات انسانها در این فضا دارند. به نوعی اثر به دغدغههای مردهای جوانی که مشغول گذراندن دوره خدمت سربازی هستند میپردازد.
فکر میکنم واقعاً تا وقتی کسی به سربازی نرفته باشد متوجه نمیشود که چقدر اتمسفر خدمت با آنچه که صرفاً شنیدهایم تفاوت دارد. در روز اول دوره آموزشی ما افرادی از طبقههای مختلف اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی را ملاقات میکنیم و همه ما در آن فضا برابر هستیم و تمام این ویژگیهای اکتسابی از فرد گرفته میشود و او دیگر هیچ فرقی با دیگران ندارد اما آنچه جایگزین همه اینها میشود شاید به نوعی یک قانون نانوشته است که هر کسی که قویتر است ضعیفتر را مغلوب و از او استفاده میکند هیچ کدام از این مسائل علنی نیست اما بدون اینکه کلامی از آن به میان بیاید کسی که وارد این فضا شده متوجه دستهبندیها و موازنه قدرت در این فضا خواهد شد. بنابراین افراد برای گذر از این دوره که تنبیه آن برای همه و تشویق برای یک نفر است یک رفتار مداراگرانه پیش میگیرند. اما خدمت در مناطق مرزی که اتفاقات نمایش ما نیز در منطقه مشابه آن رخ میدهد با خدمت در مراکز استانها یا شهرها متفاوت است و کاراکترهای این نمایش هر کدام به دلیل یک تخلفی که داشتهاند مجبور به طی کردن تجدید دوره شدهاند. ویژگی منطقهای که بر فضای نمایش حاکم است باعث میشود که ما فضایی تلختر از آنچه که ممکن است در نقاط دیگر وجود داشته باشد را ببینیم و واقعاً در مناطق سخت سربازان دوره خدمت سختی میگذرانند که تاثیراتی مخرب بر روح و جسم آدمی میگذارد و این موضوعی است که باید مورد توجه و بررسی قرار داده شود.